İşgörenlerin Örgütsel Güven Algılarının Belirlenmesi: Üniversite Çalışanları Üzerinde Bir İnceleme

Bu çalışmanın amacı devlet ve vakıf üniversitelerinde görev yapan idari işgörenlerin örgütsel güven düzeylerini belirlemek ve bu düzeylerin demografik değişkenlere göre farklılığını ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklemini 772 idari hizmet veren işgören oluşturmaktadır. Araştırma bulguları; frekans, t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgulara göre, çalışılan üniversite türüne göre, örgütsel güveni oluşturan tüm alt boyutlarda vakıf üniversitelerinde çalışan idari işgörenlerin ortalama puanlarının daha yüksek olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yarattığı tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların medeni durum değişkeni işgörenlerin örgütsel güven algılarında farklılaşmaya sebep olmazken, gelir durumu değişkeninin farklılaşmaya sebep olduğu belirlenmiştir. Araştırmada kadın, ilköğretim mezunu ve göreve yeni başlayan işgörenlerin lehine, yöneticiye güven ile örgütün kendine güven boyutlarında farklılık olduğu belirlenmiştir. Öte yandan örgütün kendine güven boyutunda yaş, görev yapılan birim değişkenlerinde farklılık ortaya çıkmıştır. Statü değişkenine göre ise sadece yöneticiye güven boyutunda istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Güven, örgütsel güven, işgören

Organizational Trust Perceptions of Employees: A Study on University Employees

The purpose of this study is to determine the level of organizational trust of the administrative employee at state and foundation universities and to show whether these levels differ according to demographic variables. The sample of the study is composed of 772 administrative staff. The research findings were evaluated using frequency, t test and one way ANOVA. As a result of the research, according to university type, it is found that the mean scores of administrative personnel working in foundation universities are higher at all sub dimensions forming the organizational trust and create statistically significant difference. Also, the fact that while the marital status variable of the participants does not cause differentiation in organizational trust perceptions of the personnel, income status causes differentiation is determined. Significant difference at director trust dimension and organization’s self reliability dimension of the woman, primary school graduate and new personnel is determined. On the other side, a significant difference has arisen in age, work unit variables at organization’s self reliability dimension. According to status variance, on the other hand, a statistically significant difference is found only at director trust aspect.

Keywords:

Trust, organizational trust,

PDF

___

Aksoy, M. (2009). “İşletmelerde örgütsel güven anlayışının algılanması ve demografik değişkenler açısından analizi”, Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Akyel, Y. (2014). “Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven İlişkisi”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Altunkaya, K. (2011). “Örgütsel Güven ile İnsan Kaynakları Fonksiyonlarından Performans Değerlendirme Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Ardıç K ve Baş T. (2001). “Kamu ve Vakıf Üniversitelerindeki Akademik Personelin İş Tatmin Düzeyinin Karşılaştırılması”, 9. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. İstanbul: 479-484.
Bachmann, R. (2003). “Trust and Power as Means of Coordinating the Internal Relations of the Organization: A Conceptual Framework”, in B. Nooteboom and F. Six (eds.), The Trust Process in Organizations. Empirical Studies of the Determinants and the Process of Trust Development (Edward Elgar, Cheltenham): 58–74
Baş, G. ve Şentürk, C. (2011). “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Güven Algıları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 17, (1): 29-62.
Büte, M. (2011). “Etik İklim, Örgütsel Güven ve Bireysel Performans Arasındaki İlişki”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1): 171-192.
Cook, J. and Wall, T. (1980). “New Work Attitude Measures of Trust, Organizational Commitment and Personal Need Non-Fulfillment”, Journal of Occupational Psychology, 53(1): 39-52.
Çıtır, I.Ö., Kavi, E. (2010) ‘‘Algılanan Örgütsel Güven İle İş Güvencesi Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma’’, Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 229-246.
Demircan, N. ve Ceylan, A. (2003), ‘‘Örgütsel Güven Kavramı: Nedenleri ve Sonuçları’’, Celal Bayar Üniversitesi. İ.İ.B.F, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 10(2), 139-150.
Develioğlu, K. ve Çimen, M. (2012). “Örgütsel Güvenin Kaynağı Olarak İşletmelerin Çalışanlara Karşı Sosyal Sorumlulukları”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(2):141-149.
Doney, Patricia M. and Joseph P. Cannon (1997). "An Examination of The Nature of Trust in Buyer-Seller Relationships", The Journal of Marketing: 35-51.
Durukan S., Akyürek Ç. ve Coşkun E. (2010). “Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Örgütsel Güven, Güçlendirme ve Bağlılık Düzeylerinin Belirlenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 15(3): 411-434.
Erden, A. (2007). ‘‘Ankara ve Lefkoşa Okul Yöneticilerinin ve Öğretmenlerinin Örgütsel Güvene İlişkin Görüşleri’’ Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Erol, Y., Tarhan Öztoprak, M. (2015). ‘‘Psikolojik Şiddetin Tükenmişlik Üzerindeki Etkisinde İş StresininAracılık Rolü: Ankara İlindeki Sosyal Güvenlik Kurumuna Bağlı Çalışanlar Üzerinde Bir Analiz’’, İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2): 96.
Günaydın, S. C. (2001). ‘ ‘İşletmelerde Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Değişkenlerinin Politik Davranış Algısı ve İşbirliği Yapma Eğilimine Etkisini İnceleyen Bir Çalışma’’, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
İslamoğlu, G., Birsel, M. ve Börü, D. (2007). “Kurum İçinde Güven: Yöneticiye, İş Arkadaşlarına ve Kuruma Yönelik Güven Ölçümü :(Alan araştırması ve sonuçları)”, İstanbul: İnkılap Yayıncılık.
İşcan Ö. F ve Sayın U. (2010). “Örgütsel Adalet, İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4): 195-216.
Joseph, E. E. ve Winston, B. E. (2005). “A Correlation of Servant Leadership, Leader Trust and Organizational Trust”, Leadership and Organization Development Journal, 26(1/2): 6-22.
Karasar, N. (2005). “Bilimsel Araştırma Yöntemi”, Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kılınç, A.Ç. (2010). “Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları Gösterme Düzeyleri ile Öğretmenlerin Yaşadıkları Örgütsel Güven ve Yıldırma Arasındaki İlişki”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Köksal O. (2012). “Sosyal Değişim Teorisi Çerçevesinde Güven ve Algılanan Aidiyet Durumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Saldırgan Davranışlar Üzerine Etkisi”, Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Madison, W. (2002). “Organizational Trust Administrator”, 21(3): 6. Nyhan, R. C. ve Marlowe, H. A. (1997). “Development and Psychometric Properties of The Organizational Trust İnventory”, Evaluation Review, 21(5): 614-635.
Omarov, A. (2009). “Örgütsel Güven ve İş Doyumu: Özel Bir Sektörde Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
Ören, K. (2007). “Sosyal Sermayede “Güven” Unsuru ve İşgücü Performansına Etkisi”, Erciyes Üniversitesi Kamu-İş Dergisi, 9(1): 71-90.
Özer, N., Demirtaş, H., Üstüner, M. ve Cömert, M. (2006). “Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Güven Algıları”, Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ege Eğitim Dergisi, 7(1): 103-124.
Polat, S. (2007). ‘‘Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları, Örgütsel Güven Düzeyleri İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki’’, Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Polat, S. (2009). “Eğitim Örgütleri İçin Sosyal Sermaye Örgütsel Güven”, Ankara: Pegem Yayıncılık.
Semercioğlu, M.S. (2012). “Özel ve Kamu Hastanelerinde Çalışan Tıbbi Sekreterlerin İş Doyumu ve Örgütsel Güven Düzeylerinin Karşılaştırılmasına Yönelik Bir Alan Çalışması”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Shaw, R.B.(1997). ‘‘Trust in balance: building successful organizations on results, Integrity and Concern’’, San Francisco: Jossey-Boss.
Tokgöz, E. ve Seymen, O.A. (2013). “Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Bir Devlet Hastanesinde Araştırma”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi,10(39): 61-76. http://edergi.marmara.edu.tr/maruoneri/article/view/1012000308
Topaloğlu, I., G.(2010). ‘‘İşgörenlerin Adalet ve Etik Algıları Açısından Örgütsel Güven İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi’’, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Toprak, O. (2006). “Örgütsel Güvenin Performans Üzerindeki Etkisi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Gaziantep.
Tüzün, İ., K. (2006). ‘‘Örgütsel Güven, Örgütsel Kimlik ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi; Uygulamalı Bir Çalışma’’, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Tüzün, İ.K. (2007). ‘‘Güven, Örgütsel Güven ve Örgütsel Güven Modelleri’’, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Aralık, 93-118.
Uslu, O., Ardıç, K. (2013). ‘‘Güç Mesafesi Örgütsel Güveni Etkiler mi’’, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2): 313.
Ülker, G. (2008). “Çalışanların Örgütsel Adalet Algılamalarının Yönetici ve Örgüte Duyulan Güven Üzerindeki Etkisi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(16): 188-208.
Vekli G.S. ve Paliç V. (2012). “Lise Öğrencilerin Problem Çözme Becerisi Algılarının Belirlenmesi”, Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 2(1): 89-95.
Yamane, T. (2001). ‘‘Temel Örnekleme Yöntemleri’’ (Birinci Baskı), Çeviren: Alptekin ESEN, M. Akif BAKIR, Celal AYDIN ve Esen GÜRBÜZSEL, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Whitener, E. M., Brodt, S. E., Korsgaard, M. A. and Werner, J. M. (1998). “Managers as Initiators of Trust: An Exchange Relationship Framework for Understanding Managerial Trustworthy Behavior”, Academy of Management Review, 23(3): 513-530.
Zaheer, A., McEvily, B. and Perrone, V. (1998). “Does Trust Matter? Exploring The Effects of Interorganizational and Interpersonal Trust on Performance”. Organization Science, 9(2): 141-159.