Türk Bankacılık Sektörünün Aktif Yapısındaki Değişim Ve Gelişimler

Bu çalışmada; Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat, kalkınma ve yatırım bankası bilançolarının aktifinde yer alan varlıkların, 2002-2016 yılları arasında bilanço içerisindeki yüzdesel değişimi ve bu değişimin nedenlerinin incelenmesi hedeflenmiştir. İlgili dönemi kapsayan inceleme sonucunda Türk Bankacılık sektörünün menkul kıymet ağırlıklı banka bilançolarından, kredi ağırlıklı bilançolara geçiş sağladığı görülmüştür. Banka bilançolarının aktifinde yer alan "likit aktif, finansal varlık, kredi, duran aktif ve diğer aktif" hesap gruplarının toplam aktif içerisindeki paylarında meydana gelen değişimler yüzde analizi yöntemiyle incelenmiştir. Değişimin nedenleri araştırıldıktan sonra, devlet borçlanması ile reel sektör ve banka bilanço yapısı arasında nasıl bir etkileşim olduğunu anlayabilmek amacıyla korelasyon analizi yapılmıştır. 2002-2016 yılları arasında; "Kamu Net Borç Stoku/GSYH" oranının değişimi, özel sektör bilançolarındaki "banka kredileri/yabancı kaynak" oranının değişimi ile banka bilançolarındaki "Kredi/Aktif" ve "Finansal Varlık/Aktif" oranlarının değişimi arasındaki ilişki incelenmiş ve aralarında çok güçlü bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla bankaların risksiz kamu kağıtlarını alıp satmak yerine, gerçek işlevleri olan reel sektörün finansman ihtiyacını karşılar duruma geldikleri belirtilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Banka, aktif

Changes and Developments in Asset Structure of Turkish Banking Sector

PDF

___

Artar O.K. ve Sarıdoğan A.A. (2012). Küresel finansal krizin Türkiye’de bankacılık sektörü mali yapısına etkileri. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 2, Haziran 2012.
Aslanoğlu, S. (Ed.). (2013). Banka ve Sigorta Muhasebesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Aydın, M. F. (2002). Türkiye’de Kamu Kesimi İç Borçlanmasının Bankacılık Sektörü Bilançolarına ve Risklerine Olan Etkileri. TCMB Araştırma Genel Müdürlüğü 13 Nolu Çalışma Tebliği.
Babuşcu, Ş. ve Hazar, A. (2013), Bankaların Mali Bünyeleri ile Yasal Düzenlemelerin İlişkisi - 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu Çerçevesinde Bir Analiz, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 13(39), 79-102.
BDDK, (2007a). Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğ, Resmi Gazete, Sayı:26415, 26.01.2007.
BDDK, (2007b). Katılım Bankalarınca Uygulanacak Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğ, Resmi Gazete, Sayı: 26415, 26 Ocak 2007.
BIS (Bank For Intenational Settlement), (2018). Structural Changes in banking after the crisis, CGFS Papers no: 60, https://www.bis.org/publ/cgfs60.pdf (19.06.2018).
Blaško, M. & Sinkey, J. F. (2006). Bank Asset Structure, Real-Estate Lending, and RiskTaking. The Quarterly Review of Economics and Finance, 46(1), 53-81.
Demir, M. ve Sever, E. (2008). Kamu İç Borçlanmasinin Büyüme, Faiz ve Enflasyon Oranı Üzerindeki Etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.7, S.25 (170-196).
Derya, E.V. (2015). T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Çalışma Raporları (Sayı: 2015- 5/Mart 2015) Türkiye Kamu Net Borç Stoku İstatistikleri Tanım, Kapsam Ve Değerleme Yöntemi, Uluslararası Standartlardan Farkı, Sorunlar Ve Çözüm Önerileri.
Foos, D., Norden, L., & Weber, M. (2010). Loan growth and riskiness of banks. Journal of Banking & Finance, 34(12), 2929-2940.
Hazine Müsteşarlığı, (2017). “Kamu Net Borç Stoku İstatistikleri”, https://www.hazine.gov.tr/kamu-finansmani-istatistikleri?type=icon (27.10.2017).
Mengüç, I. T. (2017). Türkiye’de Bankacılık Sektörünün Yapısal Değişimi. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, Cilt:1, Sayı:3, 1-14.
Özdemir, Z. (2005). Bilanço Yapısı İtibarıyla Türk Bankacılık Sistemi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı:50, 867-899.
Poyraz, E. (2012). Türk Bankacılık Sektöründe Optimal Kredi Düzeyinin Belirlenmesi. Business and Economics Research Journal, Cilt 3, Sayı 2, 41-49.
Schneider, R. A. (2010). Basic Statistics for Social Workers. University Press of America.
Selvigül, A. A. (2012). Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı ve Bankacılık Sektörüne Etkisi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Seyidoğlu, H. (2003). Uluslararası Mali Krizler, IMF Politikaları, Az Gelişmiş Ülkeler, Türkiye ve Dönüşüm Ekonomileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4 (2) 2003, 141-156.
Sönmezler, G. (2008). Dışlama Etkisi ve Banka Bilançolarına Yansıması, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt.10, Sayı: 1, 1-21.
TBB (Türkiye Bankalar Birliği), (2010). “Bankalarımız 2009”, https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/istatistiki_raporlar/Bankalarimiz_Kitabi_/914/Ekler/Bankala rimiz2009-I.bolum.pdf (27.10.2017).
TBB (Türkiye Bankalar Birliği), (2017a). “Bankalarımız 2016”. Yayın No: 321.
https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/istatistikiraporlar/ekler/808/Bankalarimiz_2016.pdf (21.12.2017).
TBB (Türkiye Bankalar Birliği), (2017b). “Türkiye`de Bankacılık Sistemi (1958’den İtibaren)”,https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59 (27.10.2017).
TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası), (2017). “Sektör Bilançoları İstatistikleri”, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Reel+S ektor+Istatistikleri/Sektor+Bilancolari/Sektor+Bilanco+Verileri/.
Tükenmez, N. ve Özdemir, A. (2017). Yirmi Birinci Yüzyılda Türk Bankacılık Sektörünün Yapısal Değişimi: 2004-2014 Dönemine Bir Bakış. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 31, Sayı: 5. 1127-1148.
Yiğitoğlu, A. İ. (2005). 2001 Krizi Sonrası Dönemde Türkiye Ekonomisinin ve Bankacılık Sektörünün Değerlendirilmesi. Sosyoekonomi, 1(1).
5411 Sayılı Bankacılık Kanunu, (2005). Resmi Gazete, Sayı: 25983, 01.11.2005.