Kenan ÇAĞAN

Cemil meriç’in osmanlı ve Cumhuriyet üzerine düşünceleri

Zihni ve düşünme biçimiyle Batılı; gönlü ve ruhuyla da yerli olan Cemil Meriç’in düşüncesinde iki Osmanlı vardır. Birincisi Tanzimat dönemine kadar olan Osmanlı’dır. Muhteşem mazisiyle, toplumsal bir mucizeye tekabül eden bir iman ve fetih medeniyetidir. İkinci Osmanlı ise Tanzimat’la birlikte var olmaya başlayan, kendini inkar edip bir başkası olmaya çalışan, Batı taklitçisi, kimliksiz ve şahsiyetsiz bir Osmanlıdır. Doğal olarak birinci Osmanlı bütün iltifatları hak eden, kimliğin beslendiği temel referanstır. İkinci Osmanlı ise eleştirilmesi ve kendisiyle hesaplaşılması gereken, bugünkü yozlaşmanın ve yabancılaşmanın da beslendiği kötücül kaynaktır. Cemil Meriç’te Cumhuriyet dönemi ise çok açık bir biçimde ele alınmaz, en azından eleştirilmesi söz konusu olduğunda. Daha çok zımnen ele alınır. Bunun sebebi ise Cumhuriyet döneminin ikinci dönem Osmanlının bir devamı olarak görülmesidir.

Thoughts of cemil meriç on the ottoman and republic

There are two kind of Ottoman in Cemil Meric’s mind who is western with his mind and thinking and native with his soul and heart. The first of them is Ottoman till Tanzimat period. It is faith and a civilization of conquest corresponding to a social miracle with magnificent past. The second one is another Ottoman which is becoming with Tanzimat, denying itself and trying to be someone else, western imitator, dishonourable and undignified. Naturally, the first Ottoman, deserves all compliments, is basic reference which takes its identity. The second Ottoman needs criticism and settles an account with itself is malicious source that feed corruption and alienation. The republican period is not looked into very clearly at least when it comes to criticism by Cemil Meriç. Implicitly more it is gone at. This is because; Republican period is seen as a continuation of second period of Ottoman.

PDF

___

AÇIKGÖZ, Halil (1993), Cemil Meriç ile Sohbetler, İstanbul: Seyran Yayınları.
AHMAD, Feroz (2003), Turkey: The Quest for Identity, England: Oneworld Publications.
ARMAĞAN, Mustafa (2001), Düşüncenin Gökkuşağı-Cemil Meriç, İstanbul: Ufuk Kitapları.
CÜNDİOĞLU, Dücane (2006), Bir Mabed İşçisi Cemil Meriç, İstanbul: Etkileşim Yayınları.
ÇINAR, Alev (2005), Modernity, Islam and Secularism in Turkey, London: University of Minnesota Press.
İLHAN, Attila (1982), Hangi Batı, 3. Baskı, İstanbul: Bilgi Yayınevi.
İSLAMOĞLU, Mustafa (1998), Bahtımca, 3. Baskı, İstanbul: Denge Yayınları.
MERİÇ, Cemil (1986), Kültürden İrfana, İstanbul: İnsan Yayınları.
MERİÇ, Cemil (1993), Sosyoloji Notları ve Konferansları, İstanbul: İletişim Yayınları.
MERİÇ, Cemil (2002a), Umrandan Uygarlığa, 7. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
MERİÇ, Cemil (1992), Jurnal, 2. Baskı, Cilt 1, İstanbul: İletişim Yayınları.
MERİÇ, Cemil (2002b), Jurnal, 8. Baskı, Cilt 2, İstanbul: İletişim Yayınları.
MERİÇ, Cemil (2004a), Bu Ülke, 24. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
MERİÇ, Cemil (2004b), Mağaradakiler, 11. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
MERİÇ, Mahmut Ali (2004), “Entelektüel Bir Otobiyoğrafi”, Bu Ülke (içinde), 24. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
ÖZEL, İsmet (2006), Çenebazlık, 2. Baskı, İstanbul: Şule Yayınları.
YAZAN, Ümit Meriç (1993), Cemil Meriç, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.