Genç kadınlarda siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeyinin incelenmesi

Bu çalışmada Türkiye’de bir devlet üniversitenin İşletme Fakültesi ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulunda öğrenci olan genç kadınların siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeylerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Tanımlayıcı tipte olan araştırmanın çalışma grubunu bir üniversitede 15 Ekim-1 Aralık 2022 tarihleri arasında öğrenim gören 450 kız öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında “Tanımlayıcı Anket Formu” ve “Üniversite Öğrencileri için Yenilenmiş Siber Zorbalık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma bulgularında öğrencilerin siber mağduriyet düzeyleri, siber zorbalık düzeylerinden yüksek olarak gözlenmiştir. Siber zorbalık ölçeği ve siber mağduriyet ölçeği arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur. Öğrencilerin internet kullanım amacı, sosyal ağ hesabı bulunması gibi değişkenlerin siber zorbalık düzeylerini anlamlı şekilde etkilediği saptanmıştır. Öğrencilerin baba eğitim düzeyi, internet kullanım amacı, sosyal ağ hesabı bulunması gibi değişkenlerin ise siber mağduriyet düzeylerini anlamlı ölçüde etkilediği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Siber zorbalık, Siber Mağduriyet, Kadın, Şiddet.

Investigation of cyberbullying and cyber victimization level of young women

This study aims to examine the cyberbullying and cyber victimization levels of young women who are students at a Turkish state university. The study group of the descriptive study consists of 450 female students studying at a university between October 15 and December 1, 2022. “Descriptive questionnaire form" and “Revised Cyberbullying Scale for University Students” were utilised to collect research data. In the research findings, students’ cyber victimization levels were higher than their cyberbullying levels. The relationship between the cyberbullying scale and the cyber victimization scale was found to be significant. It was explored that variables such as the student's purpose of internet use and having a social network account significantly affected cyberbullying levels. It was observed that variables such as the student's father's level of education, the purpose of internet use, and having a social network account significantly affect the level of cyber victimization.

Keywords:

Cyberbullying, Cyber Victimization, Woman, Violence,

PDF

___

Ademiluyi, A., Li, C., & Park, A. (2022). Implications and preventions of cyberbullying and social exclusion in social media: systematic review, 6(1), e30286. http://dx.doi.org/10.2196/30286
Akarsu, O. (2022). Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık duyarlılıkları ile siber zorbalık ve mağduriyet arasındaki ilişki. Gevher Nesibe Journal of Medical & Health Sciences, 7(19), 10-22. http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.6973990
Akbaba, S., & Eroğlu, Y. (2013). İlköğretim öğrencilerinde siber zorbalık ve mağduriyetin yordayıcıları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 105-122.
Akgül, G., & Artar, M. (2020). Cyberbullying: relationship with developmental variables and cyber victimization. Scandinavian journal of child and adolescent psychiatry and psychology. 18(8), 25-37. doi: 10.21307/sjcapp-2020-004.
Alrajeh, S. M., Hassan, H. M., Al-Ahmed, A. S., & Alsayed Hassan, D. (2021). An investigation of the relationship between cyberbullying, cybervictimization and depression symptoms: A cross sectional study among university students in Qatar. PLoS one, 16(12), 1-15. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0260263
Aslan, A., & Önay Doğan, B. (2017). Çevrimiçi şiddet: bir siber zorbalık alanı olarak “Potinss” örneği, Marmara İletişim Dergisi / Marmara Journal of Communication (27), 95-119, https://doi.org/10.17829/midr.20172729524
Baker, Ö., & Kavşut, F. (2007). Akran zorbalığının yeni yüzü: Siber zorbalık. Eurasian Journal of Educational Research, (27), 31-42.
Bayram N., & Saylı, M. (2013). Üniversite öğrencileri arasında siber zorbalık davranışı İÜHFM, 71(1), 107-116.
Bayram, M., & Saylı, N. (2011). Üniversite öğrencileri arasında siber zorbalık davranışı. Suç Önleme Sempozyumu Bildiri Kitapçığı, 143-152.
Betts, L. R. (2015). Cyber bullying behaviours. Encyclopedia of Information Science and Technology içinde (ss. 6727-6735). doi:10.4018/978-1-4666-5888-2.ch661
Canoğulları, Ö., Yılmaz, Y., &Önder, F. C. (2022). Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık açısından internet bağımlılığı ve sosyal medya kullanımının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(9), 38-53.
Çiftçi, H. (2018). Siber zorbalık davranışları ve siber mağduriyet düzeylerinin karşılaştırılması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 887-897, http://dx.doi.org/10.18506/anemon.414560
Dalmaz, E. (2014). Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık/mağduriyet, depresyon ve anksiyete arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Demircan, Ü., Işık, M. & Gürhan, N. (2022). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve siber zorbalık. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 596-609. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.889889
Demirtas, Ö., & Karaca, M. (2018). Siber mobbing: Kavramsal çerçeve, öncülleri ve sonuçları, International Journal Entrepreneurship and Management Inquiries (Journal EMI) Dergisi, 2(2), 19-34.
Dilmaç, B. (2009). Psychological needs as a predictor of cyber bullying: A preliminary report on college students. Educational Sciences: Theory and Practice, 9(3), 1307-1325.
Duman, N., & Bridge E., N., (2019). Siber Mağduriyet, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 1156-1178. DOI: 10.26466/opus.528679
Eberhard, G. F., & Stock, C. (2012). Konfliktmanagement: Von Streit bis Mobbing. Haufe-Lexware.
Ekinci, O., & Kayapalı Yıldırım, S. (2020). Kadınlarda siber mobbing düzeyinin incelenmesi: Erzurum Örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(2), 749-777.
Erbiçer, E.S. (2020). Siber zorbalık ve siber mağduriyetin sosyal uyuma ve bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (49), 190-222. doi: 10.9779/pauefd.559831
Erdur-Baker, Ö. (2013). Görünümleri ve ilgili değişkenleriyle siber zorba ve siber kurbanlar. 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı, 277-290, Çocuk Vakfı Yayınları, İstanbul.
Eroğlu, Y., & Güler, N. (2015). Koşullu öz-değer, riskli internet davranışları ve siber zorbalık/mağduriyet arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 118-129. DOI: http://dx.doi.org/10.19126/suje.56594
Gabler, H. (2013). Cyber-Mobbing in sozialen Netzwerken. Philotec. 1-23. http://philotec.de/data/gabler-cyber-mobbing.pdf
Gönültaş, M. (2022). Cyber bullying and victimization among university students, International Journal of Psychology and Educational Studies, 9(2), 297-307, https://dx.doi.org/10.52380/ijpes.2022.9.2.441
İğdeli, F. (2018). Üniversite öğrencilerinin siber zorbalık, siber mağduriyet ve siber zorbalık duyarlılıklarının çeşitli değişkenler bağlamında incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
Kayapalı Yıldırım, S., & Ekinci, O.(2019). Siber mobbing ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması, Mavi Atlas, 7(2) 294-320. https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.627092
Kaygısız, E. G. (2019). Şiddetin e-hali: Siber zorbalık, TİHEK Academic Journal, Şiddetin Önlenmesi Özel Sayısı, (4-5), 161-174.
Kestel, M., & Akbıyık, C. (2016). Siber zorbalığın öğrencilerin akademik sosyal ve duygusal durumları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 844-859. http://dx.doi.org/10.17860/mersinefd.282384
Kurutaş, M. (2017). Siber zorbalık ve siber mağduriyet ile internet bağımlılığı ve çocukluk çağı travmaları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi.
Küçükkaya, B., Süt, H. K., & Aslan, F. (2019). Hemşirelik öğrencilerinde siber zorbalık ve mağduriyet ile sosyal ağ kullanım amaçları arasındaki ilişki. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 6(1), 31-53.
Laftman, S.B, Modin, B., & Östberg, V. (2013). Cyberbullying and subjective health: a large-scale study of students in Stockholm, Sweeden. Children and Youth Services Review, 35(1), 112-119. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2012.10.020
Rodop, Ş., Yıldırım, S., Dikmen Yıldız P., & Gürtunca Hanif A. (2022). Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık: başa çıkma stratejileri, değer yönelimleri ve akademik başarılarıyla ilişkileri. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 10(26),97-111. https://doi.org/10.52528/genclikarastirmalari.899396
Sampasa-Kanyinga, H., & Hamilton H. A. (2015). Use of Social Networking Sites and Risk of Cyberbullying Victimization: A Population-Level Study of Adolescents. Cyberpsychol Behav Soc Netv. 18(12) 704-710. https://doi.org/10.1089/cyber.2015.0145.
Sarıer, Y. (2022). Türkiye’de öğrencilerin siber zorbalık ve siber mağduriyetinin demografik değişkenler açısından meta-analiz yöntemiyle incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 30(2), 283-296. doi: 10.24106/kefdergi.754228
Souza, S. B., Veiga Simão, A. M., Ferreira, A. I., & Costa Ferreira, P. (2018). University students’ perceptions of campus climate, cyberbullying and cultural issues: implications for theory and practice. Studies in Higher Education, 43(11), 2072-2087, https://doi.org/10.1080/03075079.2017.1307818
Sun, X., Chen, L., Wang, Y., & Li, Y. (2020). The link between childhood psychological maltreatment and cyberbullying perpetration attitudes among undergraduates: Testing the risk and protective factors. PLoS One, 15(9)e0236792., https://doi.org/10.1371/journal.pone.0236792
Tanrikulu, I., & Erdur-Baker, Ö. (2021). Psychometric properties of a Cyberbullying Inventory for university students. British Journal of Guidance & Counselling, 49(3), 494-507. https://doi.org/10.1080/03069885.2020.1775174
Tutgun Ünal, A., & Deniz, L. (2016). ‘’Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığının incelenmesi’’. Route Educational and Social Science Journal, 3(2), 155-181. Doi: 10.17121/ressjournal.488.106987747
TÜİK (2022). Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=bilgi-teknolojileri-ve-bilgi-toplumu-102&dil=1, erişim 4.10.2022
Yaman E., Karakülah D.& Dilmaç B. (2013). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin değerlerini yordayan iki önemli değişken: Siber zorbalık eğilimleri ve okul kültürü arasındaki ilişki, Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 323-337.
Yazğılı, E., & Baykara, M. (2021). Siber zorbalık tespit yöntemleri potansiyel uygulama alanları ve zorluklar, DÜMF Mühendislik Dergisi, 12(1), 23-35, https://doi.org/10.24012/dumf.859651