The Effect of Different Sowing Times and Seed Rate on the Yield and Quality of Black Cumin (Nigella sativa L.)

Bu araştırma 2014-2015 vejetasyon döneminde Aydın koşullarında çörek otunun ekim zamanlarının ve tohumlukmiktarlarının verim ve kaliteye etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Deneme, Bölünmüş Parsellerdeneme desenine göre düzenlenmiş, farklı ekim zamanı (15 Ekim, Kasım, 15 Kasım, Aralık) ve farklıtohumluk miktarı (1 kg/da, kg/da, kg/da) incelenmiştir. Araştırma sonucunda bitki boyu ve kapsül sayısıüzerine, ekim zamanı tohumluk miktarı ikili interaksiyonunun önemli bulunduğu; bitki boyu (78.90 cm),kapsül sayısı (16.17 adet/bitki) tohum verimi (92.35 kg/da) ve sabit yağ verimi (34.8 L/da) özelliklerinin l. ekimzamanının (1 Ekim) kg/da ve kg/da tohumluk miktarlarında en yüksek değere ulaştığı saptanmıştır. Dekara kg ve kg tohumluk miktarları arasında istatistiksel olarak bir fark tespit edilememiştir. Ekim zamanı faktörünün önemli bulunduğu; dal sayısı (9.17 adet/bitki), kapsüldeki tohum ağırlığı (0.31 g/kapsül), sap verimi (300.7 kg/da) değerlerinin ortalamasının en yüksek 1. ekim zamanından (15 Ekim) alındığı belirlenmiştir. Ekim zamanı faktörünün önemli bulunduğu sabit yağ oranı (%38.17) ise 2. ekim zamanından (1 Kasım) elde edilmiştir. lncelenen faktörlerle istatistiksel olarak önemli bulunmayan, kapsüldeki tohum sayısı (1 14.1 adet/kapsül) ve bin tane ağırlığının (2.59 g) 1. ekim zamanı (15 Ekim) ve dekara kg tohumluk miktarından en yüksek değerlerin alındığı tespit edilmiştir. İstatistiksel olarak önemli bulunmayan bir diğer özellik olan hasat indeksinde (%30.78) ise 2. ekim zamanı (1 Kasım) ve kg/da tohumluktan en yüksek değer elde edilmiştir. Bu sonuçlara göre çörek otunda Aydın bölgesi için en uygun ekim zamanı ve tohumluk miktarının 1. ekim zamanı (15 Ekim) ve dekara kg tohumluk miktarı olduğu tespit edilmiştir.

ÇÖREK OTU (Nigella sativa L.)'NDA FARKLI EKİM ZAMANT ve TOHUMLUK MIKTARININ VERIM ve KALITEYE ETKISI

This research was conducted to determine effect of sowing times and amount of seed to yield and quality of blackcumin in Aydin province in 2014-2015. Trial was conducted according to split plot experimental design withdifferent sowing time (October 15, November 1, November 15, December 1) and different seed amount (1kg/da, kg/da, kg/da). According to research results bilateral interaction of sowing time amount of seedsignificantly important on plant height and number of capsules; plant height (78.90 cnn), the number of capsules(16.17 quantity/plant), seed yield (92.35 kg/da) and oil yield (34.8 L/da) values were obtained from 1. sowingtime (15 October) amount of kg/da and kg/da seed. There were not any statistically importance in amount ofkg/da and kg/da seed. Factor of sowing time were statistically important on the number of branches (9.17unit/plant), seed weight per capsule (0.3 g/capsule), straw yield (3 00.7 kg/da), the highest values measured in 1. sowing time (15 October). The highest oil rate (38. 17%) was obtained in 2. sowing time (November 1). There was not significant importance in the number of seeds in capsules (114.1 units/capsule) and thousand seed weight (2.59 g) and the highest value were obtained in 1. sowing time (October 15) and amount of kg/seed. The harvest index another feature that was not statistically significant and it was highest (30.78%) in 2. sowing time (November 1) and amount of kg/da seed. According to these results, optimum sowing time and amount of seed for Aydın province were found that 1. sowing time and amount of kg/da seed.

PDF

___

Açıkgöz N, Akkaş ME, Moghaddam AF, Özcan (1994) PC'ler için Veri Tabanı Esaslı Türkçe İstatistik PaketizTARlST. 1. Tarla Bitkileri Kongresi, 24- 28.04.1994,1zmir, C:2, 264-267.
Ahmed NU, Haque KR (1986) Effect of Row Spacing and Time of Showing on The Yield of Black Cumin (Nigella Sativa), Bangladesh of Agriculture; 11 (1), 21-24.
Akgören (2011) Bazı Çörek Otu (Nigella sativa L.) Popülasyonlarının Tarımsal Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, EskişehirOsmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Akgül (1993) Baharat Bilimi ve Teknolojisi. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, No: 15, Ankara, 72- 74.
Alhaj NA, Shamsudin MN, Alipiah NM, Zamri HF (2010) Characterization of Nigella sativa L. essential oilloaded solid lipid nanoparticles. American Journal of Pharmacology and Toxicology Vol.5 No.1 pp.52-57.
Arslan (1993) Ekim Zamanı ve Bitki Sıklığının Çörek Otunun (Nigella sativa L.) Verimine Etkisi. Uluslararası Katılımlı Bitkisel llaç Hammaddeleri Bildiri Toplantısı, 73-80.
Arslan Y, Katar D, Subaşı (201 1) Çörek Otu (Nigella sativa L)'nda Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Bazı Bitkisel Özelikler Üzerine Etkileri. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu 13-15 Eylül 2012 Tokat, Bildiri Kitabı Sayfa: 132-139.
Baytöre (2011) Bazı Çörek Otu (Nigella sativa L.) Popülasyonlarının Verim ve Verim Kriterlerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
Bhatti Ul, Rehman FU, Khan MA, Marvat SK (2009) Effect of Prophetic Medicine Kalonji (Nigella saliva L). Agriculture and Biology. 3: 184-18.
Çağıran (1996) Tıbbi Nebevi. 1. Baskı, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
Ertuğrul (1986) Çörek otunda (N. a'amescena L.) Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Kaliteye Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Gün (2011) Kutsal Tohum (Nigella saliva L.) Çörek Otunun İyileştirici Etkisine llişkin Bazı Bilgiler. V11. Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Günleri, Mersin, 44.
llisulu (1992) İlaç ve Baharat Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. No: 1256, Ankara.
Kalçın FT (2003) İki Çörek Otu Türünde (Nigella saliva L., Nigella damascena L.) Ekim Sıklıklarının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Kulan EG, Turan YS, Gülmezoğlu N, Karal, Aytaç (2012) Kuru Koşullarda Yetiştirilen Çörek Otunun (Nigella saliva L.) Bazı Agronomik ve Kalite Özellikleri. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu 13-15 Eylül 2012, Tokat, 177-181.
Mahmood T, ldress M, Muhammad N, Alsam M, Arkam HM, Sattr A, GhaffarA (2012) Effect of Sowing Dates and Method of Sowing on the Yield of Black Cumin (Nigella saliva L.). www.psa.ne.pk. pp.76-79.
Matthaus B, Özcan MM (2011) Fatty Acids, Tocopherol and Sterol Contents of Some Nigella Species Seed Oil. Czech]. Food Sci. Vol. 29. No.2,pp. 145-150.
Nickavar B, Mojab F, Javidni K, Amoli MAR (2003) Chemical Composition ofthe Fixed and Volatile Oils of Nigella Sativa L. from 1ran. Zeitschriftfür Naturforschung, 58 (9), 629-631.
Özel A, Demirel U, Güler 1, Erden (2009) Farklı Sıra Aralığı ve Tohumluk Miktarlarının Çörek Otunda (Nigella saliva L.) Verim ve Bazı Tarımsal Karakterlere Etkisi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi; 13(1), 17-25.
Özgüven (1982) Çukurova Bölgesinde Bazı Tıbbi Bitkilerin Adaptasyonu Üzerinde Araştırmalar. 1V. llaç Hammaddeleri Toplantısı. Anadolu Üniversitesi Yayınları No:30, 19-23, Eskişehir.
Ragaa HMS (2010) Clinical and Therapeutic Trials of Nigella saliva. TAF Prev Med Bull, 2010. 9(5): 513- 522.
Seçmen Ö, Gemici Y, Görk G, Bekat L, Leblebici (2000) Tohumlu Bitkiler Sistematigi. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No: 16. İzmir.
Taqi (2013) Samsun Koşullarında Bazı Çörek Otu (Nigella saliva L.) Populasyonlarlnda Önemli Tarımsal ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Tektaş (2015) Harran Ovası Koşullarında Birim Alandaki Tohum Sayısının Çörek Otu (Nigella saliva L.)'nun Verim ve Bazı Bitkisel Özelliklerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
Telci (1995) Tokat Şaıtlarında Farklı Ekim Sıklığının Çörek otu (Nigella saliva L.)'unda Verim, Verim Unsurları ve Bazı Bitkisel Özelliklerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
Tonçer Ö, Kızıl (2004) Effect of Seed Rate on Agronomic and Technologic Characters of Nigella saliva L. International Journal of Agriculture Biology 1560- 8530/2004/06--3--529--532.
Turan YS (2014) Fosfor Dozlarının Çörek Otunun (Nigella saliva L.) Verim ve Kalitesine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Osman Gazi Üniversitesi, Eskişehir.
Üstün G, Turkay S, Karaali (1998) Nigella sativa Seeds: Potential Source for Oil and Oleo Chemicals, in Proceedings of the World Conference on Oil Seed and Edible Oil Processing, Vol. 11, ed. By Koseoglu SS, Rhee KC and Wilson Rf. AOCS Press, Champaign, 1L, pp. 155-160.