TBK m. 60’IN “IURA NOVIT CURIA” İLKESİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Aynı maddi vakıalar ve tek bir talep sonucu üzerinde, bu talebi haklı göstermeye yarayan birden fazla hukuki sebep bulunabilir. Bu durumda hukuki sebepler birbiriyle yarışır ve mahkemece hangi hukuki sebebe dayalı olarak karar verileceği sorunu gündeme gelir. Bu soruna ilişkin olarak TBK m. 60’ta bir düzenleme mevcuttur. Buna göre bir kişinin sorumluluğu, birden çok hukuki sebebe dayandırılabiliyorsa hâkim, zarar gören aksini istemiş olmadıkça veya kanunda aksi öngörülmedikçe, zarar görene en iyi giderim imkânı sağlayan sorumluluk sebebine göre karar verir. Söz konusu düzenleme kapsamında, hukuki sebeplerin belirlenmesinde zarar görenin iradesine öncelik verildiği görülmektedir. Öte yandan HMK m. 33’te düzenlenen “hâkim hukuku re’sen uygular (iura novit curia)” ilkesi uyarınca hâkim, önüne gelen somut olaya uygulayacağı soyut kanun hükümlerini kendisi belirlemelidir. Dolayısıyla bu iki düzenlemenin birbiriyle ilişkisinin ortaya konulması ihtiyacı doğmuş ve bu sebeple söz konusu çalışma hazırlanmıştır. Bu bağlamda çalışmada TBK m. 60’ın kapsamı, uygulanma koşulları incelenmeye ve bu maddenin iura novit curia ilkesi çerçevesinde anlamı ortaya konmaya çalışılmıştır.