BM ÇOCUK HAKLARINA DAİR SÖZLEŞME ÇERÇEVESİNDE MEDENÎ USÛL HUKUKU BAKIMINDAN ÇOCUĞUN KATILIM HAKKI

Türkiye’nin de taraf olduğu Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 12’nci maddesinde çocuğun katılım hakkı düzenlenmiştir. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’ye taraf devletler, çocukların katılım hakkını gereği gibi kullanabilmesi için ulusal mevzuatlarında bu hakkı teminat altına almak ve gerekli hukukî düzenlemeleri yapmak zorundadır. Bu bağlamda çocuğun katılım hakkı, çocuğun üstün yararı gereği medenî usûl hukukunda da dikkate alınması gereken bir haktır. Çocuk katılım hakkına sadece yargılamanın tarafı olduğu hâllerde değil, yargılamanın tarafı olmamakla birlikte verilecek karardan etkilendiği her durumda sahiptir. Çocuk dostu bir adalet sisteminin gerçekleşebilmesi için, sadece çocuğun bir suç işlediği veya suçun mağduru olduğu hâllerle sınırlı olarak üstün yararının gözetilmesi ve katılım hakkının sağlanması yeterli olmaz. Medenî yargıda da çocuğun katılım hakkının gereğinin yerine getirilmesi zorunludur. Bu kapsamda çalışmamızda, çocuğun katılım hakkı, medenî usûl hukuku çerçevesinde ele alınmıştır. Özellikle hukukî dinlenilme hakkı ile doğrudan bağlantısı sebebiyle, konu daha ziyade çocuğun dinlenilmesi noktasında yoğunlaştığından, çalışmamızda esas olarak çocuğun nasıl dinlenilmesi gerektiği hususu incelenmiştir.