HAKAN ÖMEROĞLU, Derya Hakan UÇAR, Yücel TÜMER

Proksimal femurun radyografik değerlendirmesinde yeni bir ölçüm yöntemi: Merkez-trokanter uzaklığı

Amaç: Proksimal femurun radyografik değerlendirmesi için geliştirdiğimiz yeni bir yöntem femur başı merkezi ile trokanter uç noktası arasındaki dik uzaklığın ölçülmesi tanımlanarak sunuldu. Çalışma planı: "Merkez-trokanter uzaklığı" (MTU), femur diyafiz aksına dik çizilen ve femur başı merkezi (M) ve büyük trokanterin üst ucundan (T) geçen iki paralel çizgi arasında milimetre olarak ölçülür. Eğer M noktası T noktasına göre üstte ya da altta ise ölçülen uzaklık sırasıyla pozitif ya da negatif değer olarak ifade edilir. Bu yöntemi uygulamak amacıyla, kemiksel olgunlaşmasını tamamlamamış 200 kalçanın ve tamamlamış 600 kalçanın normal olarak değerlendirilen ön-arka direkt pelvis radyografileri üzerinde ölçümler yapıldı. Elde edilen aritmetik ortalamanın bir standart sapma (SS) altı ya da üstünde kalan değerler "normal", aritmetik ortalamanın iki SS altı ya da üstünde kalan değerler "patolojik" olarak kabul edildi. Yöntemin güvenirliği gelişimsel kalça displazisi nedeniyle ameliyat edilen ve uzun dönem izlemi olan 43 kalçada sınandı. Sonuçlar: Kemiksel olgunlaşmasını tamamlamamış proksimal femurda -5 mm altı ve 15 mm üzeri, kemiksel olgunlaşmasını tamamlamış proksimal femurda -17 mm altı ve 7 mm üzerindeki MTU değerleri patolojik olarak değerlendirildi. Yöntemin gözlemci (kappa katsayısı 0.92 ve 0.81) ve gözlemciler (kappa katsayısı 0.88) arası güvenirliği mükemmel düzeyde bulundu. Çıkarımlar: Merkez-trokanter uzaklığı, gelişimsel kalça displazisi ve Legg-Calve-Perthes hastalığı gibi kalça patolojilerinde proksimal femurun radyografik değerlendirmesinde kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler:

Referans değerleri, Kalça çıkığı, Femur başı, Femur başı nekrozu, Kalça, Legg-Perthes hastalığı

A new measurement method for the radiographic assessment of the proximal femur: The center-trochanter distance

Objectives: We developed a new method -measuring the perpendicular distance between the center of the femur head and the tip of the trochanter- for radiographic assessment of the proximal femur. Methods: The “center-trochanter distance” (CTD) refers to the perpendicular line drawn to the femoral shaft axis between two parallel lines that pass through the center of the femoral head (C) and the tip of the greater trochanter (T). The measured distance in millimeters is expressed as a positive or negative value depending on the location of the point C, that is, above or below the point T, respectively. Measurements were made on anteroposterior plain radiographs of 200 skeletally immature and 600 skeletally mature hips, all of which had been assessed as normal. Values that were found to be below or above the standard deviation of 1 and 2 of the mathematical means were regarded as “normal” and “pathological”, respectively. The reliability of the method was tested in 43 hips that had been surgically treated for developmental dysplasia of the hip and had a long-term follow-up. Results: The center-trochanter distance measured below -5 mm and above 15 mm in the skeletally immature proximal femora, and below -17 mm and above 7 mm in the skeletally mature proximal femora were regarded as “pathologic”. The intraobserver (kappa coefficient, 0.92 and 0.81) and interobserver (kappa coefficient 0.88) reliability of the method was found to be excellent. Conclusion: The center-trochanter distance may prove to be useful in radiographic assessment of the proximal femur in several hip disorders such as developmental dysplasia of the hip and Legg-Calvé-Perthes disease.

Keywords:

Reference Values, Hip Dislocation, Femur Head, Femur Head Necrosis, Hip, Legg-Perthes Disease,

PDF

___

1. Tönnis D. Congenital dysplasia and dislocation of the hip in children and adults. Berlin Heidelberg: Springer-Verlag; 1987.
2. Tachdjian MO, Kelikian AS. Distal and lateral advancement of the greater trochanter. In: Tachdjian MO, editor. Congenital dislocation of the hip. New York: Churchill Livingstone; 1982.p. 721-39.
3. Kalamchi A, MacEwen GD. Avascular necrosis following treatment of congenital dislocation of the hip. J Bone Joint Surg [Am] 1980;62:876-88.
4. Edgren W. Coxa plana. A clinical and radiological investigation with particular reference to the importance of the metaphyseal changes for the final shape of the proximal part of the femur. Acta Orthop Scand 1965:Suppl 84:1-129.
5. Garrido IM, Molto FJ, Lluch DB. Distal transfer of the greater trochanter in acquired coxa vara. Clinical and radiographic results. J Pediatr Orthop B 2003;12:38-43.
6. Iwersen LJ, Kalen V, Eberle C. Relative trochanteric overgrowth after ischemic necrosis in congenital dislocation of the hip. J Pediatr Orthop 1989;9:381-5.
7. Matan AJ, Stevens PM, Smith JT, Santora SD Combination trochanteric arrest and intertrochanteric osteotomy for Perthes’ disease. J Pediatr Orthop 1996;16:10-4.
8. Ordeberg G, Hagglund G, Hansson LI, Sandstrom S. Articulotrochanteric distance in slipped capital femoral epiphysis. Arch Orthop Trauma Surg 1990;109:191-3.
9. Landis JR, Koch GG. The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics 1977;33:159-74.
10.Ward WT, Vogt M, Grudziak JS, Tumer Y, Cook PC, Fitch RD. Severin classification system for evaluation of the results of operative treatment of congenital dislocation of the hip. A study of intraobserver and interobserver reliability. J Bone Joint Surg [Am] 1997;79:656-63.
11. Ömeroğlu H, Ağuş H, Biçimoğlu A, Tümer Y. Gelişimsel kalça displazisi radyolojik izleminde asetabulum ve proksimal femurun değerlendirilmesi; Asetabulum açısı ve trokanter- baş ilişkisi değerlendirmesinin güvenirliği. Artroplasti Artroskopik Cerrahi Dergisi 2001;12:120-4.
12.Visser JD. Functional treatment of congenital dislocation of the hip. Acta Orthop Scand Suppl 1984;206:1-109.