Gülbahtiyar DEMİREL, Özlem AKGÜN, Adem DOĞANER

İntörn Öğrencilerin Hasta Güvenliği Tutum ve Kültürlerinin Tıbbi Hata Durumlarına Etkisi

Amaç: Bu çalışma sağlık bilimleri alanındaki intörn öğrencilerin hasta güvenliği tutum ve kültürlerinin tıbbi hata durumlarına etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel olarak gerçekleştirilen çalışmanın örneklemini Cumhuriyet Üniversitesi kampüsünde 2017–2018 eğitim-öğretim döneminde sağlık bilimleri alanında öğrenim gören son sınıf intörn öğrencileri n=624 kişi; Hemşirelik, Ebelik ve Sağlık Yönetimi Bölümü, Diş Hekimliği, Tıp ve Eczacılık Fakültesi oluşturmuştur. Veriler “Öğrenci Tanılama Formu”, “Hasta Güvenliği Kültürü Ölçeği HGKÖ ” ve “Hasta Güvenliği Tutum Ölçeği HGTÖ ” ile toplanmıştır. İstatistiksel değerlendirmede median min-max , yüzdelik dağılım ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır.Bulgular: Araştırma yer alan son sınıf öğrencilerinin; %24’ü tıp fakültesi, %11,1’i diş hekimliği fakültesi, %35,6’sı hemşirelik bölümü, %11,4’ü ebelik bölümü, %15,2’si sağlık yönetimi bölümü, %2,7’si eczacılık fakültesindendir. Hasta güvenliği açısından öğrencilerin en sık yaptığı tıbbi hataların başında ilaç hataları %50,8 ve iletişim sorunlarından kaynaklı hatalar %24,4 gelmektedir. Öğrencilerin yaptığı ilaç hatalarının başında ise yanlış ilacın verilmesi %16,7 ve yanlış doz %14,8 ile verilmesi gelmektedir. Öğrencilerin hasta güvenliğine ilişkin kültür 2,88 1,00–3,90 ve tutumları 160 81,00–193,00 olumlu yönde orta düzeyin üzerindedir. Düşmelere bağlı hata ve ilaç hataları gerçekleştirenler daha olumsuz hasta güvenliği kültür ölçeği puanına sahiptir. Ölçek puanları bakımından ilaçla yapılan hata türleri arasında en olumsuz seyri yanlış ilacı verenler izlemiştir. Eczacılık ve tıp intörn öğrencileri arasında hasta güvenliğine ilişkin tutum diğer bölümlere göre daha olumsuzdur p

A The Effect of Patient Safety Attitudes and Cultures On Medical Errors of Intern Students

Objective: This study was conducted to determine the effect of patient safety attitudes and cultures on medical errors in intern students studying health sciences OR: studying in health sciences faculty .Materials and Methods: The sample of this descriptive and cross-sectional study composed of intern students n=624 people; Nursing, Midwifery and Health Management Department, Dentistry, Medicine and Faculty of Pharmacy studying health sciences during the 2017–2018 academic year at Cumhuriyet University. The data were collected by the “Student Description Form”, “Patient Safety Culture Scale PSCS ” and “The Safety Attitudes Questionnaire SAQ ”. Median min-max , percentage distribution and Kruskal-Wallis test were used for statistical evaluation.Results: Of senior students in the study, 24% of them are from medical faculty, 11.1% from dentistry faculty, 35.6% from the department of nursing, 11.4% from the department of midwifery, 15.2% from the department of health management and 2.7% of them are from the faculty of pharmacy. In terms of patient safety, the most common medical errors made by students are drug errors 50.8% and communication errors 24.4% . The most common drug errors made by the students are giving the wrong medication 16.7% and giving the wrong dose of medication 14.8% . The culture 2.88 1.00–3.90 and attitudes 160 81.00–193.00 of students towards patient safety are positively above the average. Those who perform fall-related errors and drug errors have a more negative patient safety culture score. In terms of scale scores, the most negative course was performed by the ones giving the wrong drugs to patients among the error types made with the drug. The attitude towards patient safety between intern pharmacy and medical students is more negative than the other departments p

Keywords:

Patient safety, student, medical error,

PDF

___

Dursun S, Bayram N, Aytaç S. Hasta güvenliği kültürü üzerine bir uygulama. Sosyal Bilimler 2010;8:1–14. http://www.acarindex.com/ dosyalar/makale/acarindex-1423874619.pdf

Karaca A, Aslan H. Hemşirelik hizmetlerinde hasta güvenliği kültürünün değerlendirilmesine yönelik bir çalışma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Derg 2014;1:9–18. [CrossRef]

Severinsson E, Haruna M, Rönnerhag M, Holm LA, Hansen SB, Berggren I. Evidence of linkages between patient safety and person- centred care in the maternity and obstetric context- an integrative review. Open J Nurs 2017;7:378–98. [CrossRef]

Şen S, Er S, Sevil Ü. Hasta güvenliği ve tıbbi hatalar. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiri Kitabı (Sözel Bildiri). Antalya; 2009.

Yıldız D, Fidancı BE, Ünver V, Kılıç HS, Yava A, Tosun N. Views of senior nursing students on patient safety. Gülhane Tıp Derg 2013;55:269–75.

Mankan T, Bahçecioğlu Turan GB, Türkben Polat H. Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinde malpraktis. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Derg 2017;4:98–104. [CrossRef]

Andermann A, Ginsburg L, Norton P, Arora N, Bates D, Wu A, Larizgoitia I; Patient Safety Research Training and Education Expert Working Group of WHO Patient Safety. Core competencies for patient safety research: A Cornerstone for Global Capacity Strengthening. BMJ Qual Saf 2011;20:96–101. [CrossRef]

Holdsworth MT, Fichtl RE, Behta M, Raisch DW, Mendez-Rico E, Adams A, et al. Incidence and impact of adverse drug events in pediatric inpatients. Arch Pediatr Adolesc Med 2003;157:60–5. [CrossRef]

Sullivan JE, Buchino JJ. Medication Errors in Pediatrics- The octopus evading defeat. J Surg Oncol 2004;88:182–8. [CrossRef]

Bianchi M, Bressan V, Cadorin L, Pagnucci N, Tolotti A, Valcarenghi D, et al. Patient safety competencies in undergraduate nursing students: A rapid evidence assessment. J Adv Nurs 2016;72:2966–79. [CrossRef]

Kim FJ, Donalisio Da Silva R, Gustafson D, Nogueira L, Harlin T, Paul DL. Current issues in patient safety in surgery: A review. Patient Saf Surg 2015;9:1–9. [CrossRef]

World Health Organization (WHO). Fact File, 10 Facts on Patient Safety 2019. https://www.who.int/features/factfiles/patient_safety/ en/

Gökdoğan F, Yorgun S. Sağlık hizmetlerinde hasta güvenliği ve hemşireler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Derg 2010;13:53– 9. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/29520

Agency for Healthcare Research and Quality. AHRQ’s patient safety initiative: building foundation, reducing risk, 2003. https:// archive.ahrq.gov/research/findings/final-reports/pscongrpt/ psini2.html

Sharif F, Masoumi S. A qualitative study of nursing student experiences of clinical practice. BMC Nurs 2005;4:6. [CrossRef]

Bodur S, Filiz E, Çimen A, Kapçı C. Ebelik ve hemşirelik son sınıf öğrencilerinin hasta güvenliği ve tıbbi hatalar konusundaki tutumu. Genel Tıp Derg 2012;22:37–42. http://www.geneltip.org/upload/ sayi/9/GTD-00005.pdf

Türkmen E, Baykal Ü, Seren Ş, Altuntaş S. Hasta güvenliği kültürü ölçeğinin geliştirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Derg 2011;14:38–46. https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/29544

Baykal Ü, Şahin NH, Altuntaş S. Hasta Güvenliği Tutum Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Derg 2010;7:39–45. https://www.journalagent.com/kuhead/pdfs/ KUHEAD_7_1_39_45.pdf

Vural F, Çiftçi S, Fil Ş, Aydın A, Vural B. Sağlık çalışanlarının hasta güvenliği iklimi algıları ve tıbbi hataların raporlanması. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Derg 2014;5:152–7. http://acibadem. dergisi.org/uploads/pdf/pdf_AUD_246.pdf

Doyle P, Vandenkerkhof EG, Edge DS, Ginsburg L, Goldstein DH. Self-Reported patient safety competence among Canadian medical students and postgraduate trainees: A cross-sectional survey. BMJ Qual Saf 2015;24:135–41. [CrossRef]

Lee NJ, Jang H, Park SY. Patient safety education and baccalaureate nursing students’ patient safety competency: A cross-sectional study. Nurs Health Sci 2016;18:163–71. [CrossRef]

Nabilou B, Feizi A, Seyedin H. Patient safety in medical education: Students’ perceptions, knowledge and attitudes. PLOS ONE 2015;10:E0135610. [CrossRef]

Alemdar DK, Aktaş YY. Medical error types and causes made by nurses in Turkey. TAF Prev Med Bull 2013;12:307–14. [CrossRef]

Cebeci F, Karazeybek E, Sucu Dağ G. Öğrenci hemşirelerin hastane uygulamaları sırasında tanık oldukları tıbbi hata durumları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Derg 2014;3:736–48. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/220139

Canatan H, Erdoğan A, Yılmaz S. Hastanelerde yapılan tıbbi hataların türleri ve nedenleri üzerine bir araştırma: İstanbul ilinde özel bir hastane ile ilgili anket çalışması ve konuya ilişkin çözüm önerileri. Sağlık Akademisyenleri Derg 2015;2:82–9. [CrossRef]

Çevik AF, Demirci A, Güven Z. Hemşirelik öğrencilerinin klinik eğitim sırasında yaptıkları ilaç uygulama hataları ve tıbbi hata farkındalıkları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Derg 2015;6:152–9.

Ayık G, Özsoy SA, Çetinkaya A. Hemşirelik öğrencilerinin ilaç uygulama hataları. Florence Nightingale Hemşirelik Derg 2010;18:136–43.

Gaupp R, Körner M, Fabry G. Effects of a case-based interactive elearning course on knowledge and attitudes about patient safety: A quasi experimental study with third-year medical students. BMC Med Educ 2016;16:1–8. [CrossRef]

Escher C, Creutzfeldt J, Meurling L, Hedman L, Kjellin A, Felländer- Tsai L. Medical students’ situational motivation to participate in simulation based team training is predicted by attitudes to patient safety. BMC Med Educ 2017;17. [CrossRef]

Henderson AJ, Forrester K, Heel A. The establishment of structures and processes for the safe and effective clinical placement of nursing students. Nurse Educ Pract 2006;6:275–80. [CrossRef]

Balık H, Kaya H. Acil servislerde çalışan hemşirelerin hasta güvenliğine ilişkin tutumları. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2014.