Esin SEVGİ DOĞAN, Dilan DENİZ AKAN, Cansu KOŞAR ŞAHİN, Ozden DEDELİ CAYDAM, Sezgi ÇINAR PAKYÜZ

Kronik Hastalığı Olan Bireylerin El Yıkama Alışkanlıklarının Belirlenmesi

Amaç: Bu araştırmanın amacı, kronik hastalığı olan bireylerin el yıkama alışkanlıklarının belirlenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın örneklemini 210 kronik hastalığı olan birey oluşturdu. Araştırma Ocak- Mart 2019 tarihleri arasında bir devlet hastanesindeki dâhiliye servisinde yürütüldü. Araştırma verileri “Hasta Tanıtım Formu” ve “El Yıkama Alışkanlıkları Skoru” kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde sayı ve yüzde dağılımları, ortalama ve standart sapmalar ki-kare testi kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılanların yaş ortalaması 63,07±14,40 yıl, %52,4’ü kadındır. Araştırmaya katılan bireylerin %72,4’ü tuvaletten sonra ellerini “daima” yıkadığını belirtti. “İnsanlarla tokalaştıktan sonra ellerini yıkama” durumuna katılımcıların verdikleri cevapların %28,6’sının “hiçbir zaman”, %14,3’ünün “daima” olduğu saptandı. Araştırmaya katılan bireylerin cinsiyeti ve mesleklerine göre “Hayvanlara dokunduktan sonra el yıkama”, “Bebeklerin bezi değişimi sonrası ellerini yıkama” ve “Ev temizliği yaptıktan sonra ellerini yıkama” durumları arasından fark bulundu. Ayrıca, katılımcıların primer tanılarına göre “yatmadan önce ellerini yıkama”, “hayvanlara dokunduktan sonra ellerini yıkama”, “sabah kalkınca ellerini yıkama”, “Ev temizliği yaptıktan sonra ellerini yıkama”, “Bulaşık yıkadıktan sonra ellerini yıkama” sıklıkları arasında anlamlı fark bulundu. Sonuç: Araştırmaya katılan bireylerin büyük çoğunluğunun tuvaletten sonra ellerini yıkadıkları, diyabeti olan bireylerin yatmadan önce, hayvanlara dokunduktan sonra, sabah kalkınca ve ev temizliği yaptıktan sonra ellerini yıkama alışkanlıklarının hipertansiyon, artrit, kalp yetmezliği ve koroner arter hastalığı olan bireylere göre daha iyi olduğu görüldü. Araştırmaya katılan kronik hastalığı olan bireylerin insanlarla teması sonrasındaki el yıkama alışkanlıkları yetersizdi. Buna göre, COVİD-19 pandemisinden önce yapılan bu araştırmanın tekrarlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kronik, Hastalık, El Yıkama

Determination Of Hand Washing Habits Of Individuals With Chronic Disease

Objective: The aim of this study is to determine the hand washing habits of individuals with chronic diseases. Materials and Methods: The sample of the study consisted of 210 individuals with chronic diseases. The research was carried out in the internal medicine service of a state hospital between January and March 2019. Research data were collected using “Patient Information Form” and “Handwashing Habits Score”. Number and percentage distributions, mean and standard deviation chi-square test were used to evaluate the data. Results: The mean age of the participants in the study was 63.07±14.40 years, 52.4% of them were women. 72.4% of the individuals participating in the study stated that they "always" wash their hands after using the toilet. It was determined that 28.6% of the participants gave "never" and 14.3% "always" in the answers given to the situation of "washing your hands after shaking hands with people". According to the gender and occupation of the individuals participating in the research, a difference was found between “Washing hands after touching animals”, “Washing hands after changing diapers” and “Washing hands after cleaning the house”. In addition, according to the primary diagnosis of the participants, a significant difference was found between the frequencies of "washing your hands before going to bed", "washing your hands after touching animals", "washing your hands when you get up in the morning", "washing your hands after cleaning the house", "washing your hands after washing the dishes". Conclusion: It was seen that the majority of individuals who participated in the study washed their hands after using the toilet, and individuals with diabetes had better habits of washing their hands before going to bed, after touching animals, after waking up in the morning and after cleaning the house, compared to individuals with hypertension, arthritis, heart failure and coronary artery disease. The hand washing habits of individuals with chronic diseases participating in the study after contact with people were insufficient. Accordingly, it is recommended to repeat this research, which was conducted before the COVID-19 pandemic.

Keywords:

Chronic, Disease, Hand Washing,

PDF

___

1. Durna Z (Editor). Kronik Hastalıklar ve Önemi. İçinde Kronik hastalıklar ve bakım. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 2012, s. 1-7.
2. World Heath Organization. Noncommunicable disease. http://www.who.int/topics/noncommunicable_diseases/en/ (8 Temmuz 2022 tarihinde erişildi).
3. World Heath Organization. Global Status Report on Noncommunicable Diseases. 2014 https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/148114/9789241564854_eng.pdf (27 Haziran 2022 tarihinde erişildi.).
4. World Health Organization, Noncommunıcable dıseases progress monıtor 2017 https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/258940/9789241513029-%20eng.pdf?sequence=1 (8 Temmuz 2022 tarihinde erişildi.).
5. Mor A, Thomsen RW. Risk of Infections in Patients with Chronic Diseases. The Open Infectious Diseases Journal 2012; 6 (1): 25-26.
6. Türkmen L, Bakır B. Sağlık Teknikeri Adaylarının El Hijyeni (Rutin / El Yıkama) ile İlgili Bilgi, Davranış ve Tutumların Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017; 6(3): 122 – 127.
7. Weber DJ, Rutala WA, Miller MB, Huslage K, Sickbert-Bennett E. Role of hospital surfaces in the transmission of emerging health-care associated pathogens: Norovirus, Clostridium difficile,and Acinetobacter species. American Journal of Infection Control 2012; 38(5): 25-33.
8. Tsao YC. The Efficiency of Patients and Visitors’ Education for Promoting Handwashing and Respiratory Hygiene Compliance in A Local Community Hospital. Journal of Surgery 2017: J127. DOI: 10.29011/JSUR-127.000027. 9. Tüzün H, Karakaya K, Deniz EB. Turkey Handwashing Survey: suggestion for taking the ecological model into better consideration. Environtal Health and Preventive Medicine 2015; 20: 325–331
10. Park S. A study on the perception of hand washing and health status in Korean adults. Medicine (Baltimore) 2021; 100(3):e24421. 11. Jeong JS, Choi JK, Jeong IS, Paek KR, In HK, Park KD. Nationwide Survey on the Hand Washing Behavior and Awareness. Journal Previtive Medicine Public Health 2007; 40(3):197-204.
12. Ray SK, Zaman FA, Laskar NB. Hand washing practices in two communities of two states of Eastern India: an intervention study. Indian Journal of Public Health 2010; 54(3): 126-30.
13. Aunger R, Schmidt WP, Ranpura A, Coombes Y, Maina PM, Matiko CN et al. Three kinds of psychological determinants for hand-washing behaviour in Kenya. Social Science & Medicine 2010; 70(3): 383-391.
14. Irmak HY, Nur Naim. Hastanede Yatan Hastaların Kişisel Hijyen İle İlgili Bilgi Tutum Ve Davranışlarının Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Sivas, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015.
15. Uğurlu Y K., Durgun H, Nemutlu E, Kurd O. Onurcan. COVID-19 salgını sırasında Türk toplumunun sosyal el yıkama bilgi ve tutumunun değerlendirilmesi. Journal of Contemporary Medicine 2020; 10(4): 617-624.
16. Bilici S, Buzgan T. İlköğretim Çocukları İçin El Hijyeni. https://gunesio.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/18/01/702975/dosyalar/2017_03/18163703_ilkokul_iYin_el_hijyeni_kurallarY.pdf (15 Temmuz 2022 tarihinde erişildi.).
17. World Health Organization. WHO Guidelines on Hand Hygiene in Health Care: First Global Patient Safety Challenge Clean Care Is Safer Care; II, consensus recommendations; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK144035/ (10 Temmuz 2022 tarihinde erişildi.).
18. Erener S. Diabetes, infection risk and COVID-19. Molecular metabolism 2020; 39: 101044.
19. Erdoğan TK, Koç Z. Tip 2 diyabet tanısı alan bireyin NANDA’ya göre hemşirelik tanıları ve NIC girişimlerinin belirlenmesi. Sağlık ve Toplum 2020; 30.2: 148-160.