Amaç: Bel ağrısı, gelişmekte olan ülkelerde oldukça yaygın görülen ve ruhsal ve psikolojik bir takım sıkıntılara yol açan sağlık sorunlarından biridir. Bu çalışmanın amacı kronik bel ağrısı tanısı konan kadın hastalarda manuel terapi ve ev egzersiz programının hastalar üzerindeki etkinlik düzeylerinin karşılaştırılmasıdır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya klinik ve radyolojik muayeneler sonucunda kronik bel ağrısı tanısı almış 18-65 yaş arası 60 kadın hasta dahil edildi. Hastalar randomize kontrollü olarak iki gruba ayrıldı. Birinci gruba manuel terapi ve elektroterapi modaliteleri uygulanırken, ikinci gruba da bir fizyoterapist tarafından hazırlanmış ev egzersiz programı ve elektroterapi modaliteleri on seans uygulandı. İlk değerlendirmeler tedavinin başlangıcında, ikinci değerlendirmeler ise 2 haftalık tedavi tamamlandıktan sonra yapılmıştır. Ağrı düzeyi için Görsel Analog Skalası (VAS), uyku kalitesi düzeyi için Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PSQI) kullanıldı. Bulgular: Her iki grupta da ağrı şiddeti ve uyku kalitesi açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulundu (manuel terapi grubunda sırasıyla p<0,001 ve p<0,001; ev egzersizi grubunda sırasıyla p=0,021 ve p<0,001). On seans takip edilen hastaların ağrı düzeyi ve uyku kalitesindeki iyileşme, manuel terapi grubunda ev egzersiz grubuna göre daha yüksek bulundu. Tedavi öncesi ve sonrası VAS değerleri arasındaki fark ev egzersizi grubunda 2,91 ± 1,78 cm, manuel terapi grubunda 4,68 ± 1,44 cm idi. Tedavi öncesi ve tedavi sonrası PSQI değerleri ev egzersizi grubunda 2,16 ± 2,29, manuel tedavi grubunda 4,10 ± 1, 97 idi. Sonuç: Manuel terapi uygulamaları hastalarda; genel ağrı düzeyini azaltmada ve hastaların uyku kalitesi açısından olumlu bir etki oluşturmada ev egzersiz programlarına göre daha üstün bulunmuştur. Bu nedenle fizik tedavi ve rehabilitasyon sürecinde manuel terapi uygulamaları yaygınlaştırılmalıdır.

Objective: Lumbago (Low Back Pain) is one of the health problems that is very common in developing countries and causes mental and psychological problems. This study aims to find out and compare the levels of effectiveness of manual therapy and home-based exercise programs on female patients diagnosed with Chronic Low Back Pain. Materials and Methods: Sixty female patients between the ages of 18-65 who were diagnosed with chronic low back pain as a result of clinical and radiological examinations were included in the study. The patients were divided into two groups in a randomized controlled way. While the first group was administered manual therapy and electrotherapy modalities, the second group was administered home-based exercise program and electrotherapy modalities during ten sessions by a physiotherapist. The first assessments were made at the beginning of the treatment, and the second assessments were made after the 2-week treatment was completed. Visual Analogue Scale (VAS) was used for pain level and Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) was used for sleep quality level. Results: In both groups, a significant difference was found statistically in terms of the severity of pain and sleep quality (in manual therapy group p<0.001 and p<0.001, respectively; home exercise group p<0.021 and p<0.001, respectively). The improvement in pain level and sleep quality were found to be higher in the manual therapy group compared to the home exercise group with the patients followed up for ten sessions. Difference between VAS in home exercise group before and after treatment was 2.91 ± 1.78 cm and in manual therapy group before and after treatment was 4.68 ± 1.44 cm. Difference between PSQI in home exercise group between pre-treatment and post-treatment was 2.16 ± 2.29 cm and in manual treatment group was 4.10 ± 1.97. Conclusion: Manual therapy applications were found to be superior to home exercise programs in reducing the general pain level and creating a positive effect on the sleep quality of the patients. For this reason, manual therapy applications should be widespread in the physical therapy and rehabilitation process.