ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM İNANÇLARININ ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMLERİNE ETKİSİ

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının eğitim inançlarının, eleştirel düşünme eğilimlerine etkisini belirlemektir. Araştırmanın modeli tarama modelidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 eğitimöğretim yılında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ve Düzce Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirilen Pedagojik Formasyon Sertifika Eğitimi Programına devam eden toplam 519 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Eğitim İnançları Ölçeği (EİÖ) ve Kaliforniya Eleştirel Düşünme Ölçeği (CCTDI-T) kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, pearson korelasyon katsayısı ve doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular incelendiğinde, öğretmen adaylarının eğitime ilişkin inançlarının en çok ilerlemecilik eğitim felsefesine, en az ise esasicilik eğitim felsefesine dayandığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin tüm boyutlar düşünüldüğünde düşük olduğu belirlenmiştir. Alt boyutlar ayrı ayrı incelendiğinde ise, meraklılık ve analitiklik boyutlarında "orta" eğilimde; doğruyu arama, sistematiklik, kendine güven, açık fikirlilik boyutlarında ise "düşük" eğilimde oldukları saptanmıştır. Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile esasicilik eğitim felsefesine dayanan eğitim inancına ilişkin negatif ve anlamlı; daimicilik, ilerlemecilik ve varoluşculuk eğitim felsefelerine dayalı eğitim inançlarına ilişkin görüşleri arasında ise pozitif ve anlamlı bir ilişki vardır. Öğretmen adaylarının sahip olduğu eğitim inançları, eleştirel düşünme eğilimlerinin %5'ini açıklamaktadır

EFFECTS OF TEACHER CANDIDATES’ EDUCATIONAL BELIEFS ON THEIR CRITICAL THINKING TENDENCIES

This study aims to determine the effect of teacher candidates’ educational beliefs on their critical thinking tendencies. It is a descriptive survey. The sample consists of 519 teacher candidatesattending Pedagogical Formation Programme at Mimar Sinan Fine Arts University and Düzce University in 2014-2015 academic year. Educational Believes Scale (EBS) and California Critical Thinking Disposition Inventory (CCTDI-T) were applied as data collection tools and in order to analyze the data, descriptive statistics, Pearson correlation analysis and linear regression analysis were applied. When the collected data was analyzed, it was seen that teacher candidates’educational believes were based on progressivism on first level and on essentialism on last level. It was also determined their critical thinking tendencies scores were low for all dimensions. When the sub-dimensions were examined separately, it was found out that for the inquisitiveness and analyticity dimensions, their tendency scores were “medium”; and for truth seeking, systematicity, self-confidence and open-mindedness, the scores were “low”. The relationship between teacher candidates’critical thinking tendencies and their educational believes based on essentialism was negative and significant; on the one hand, the relationship between their critical thinking tendencies and their educational believes based on perennialism, progressivism and existentialism was positive and significant. Teacher candidates’educational believes could enlighten five percent of their critical thinking tendencies

PDF

___

Açışlı, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 15(1).
Akar, Ü. (2007). Öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve eleştirel düşünme beceri düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Akbıyık, C. ve Seferoğlu, S. S. (2006). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32.
Alkın-Şahin, S., Tunca, N. ve Ulubey, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 13(4), 1473- 1492.
Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Oğuz, A. (2012). İlköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin eğitim inançları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 1-19.
Aslan, K. (2003). Eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılmalarına ilişkin bir değerlendirme. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 6(9).
Aybek, B. (2006). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve eğilimine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Aydın, A. (2009). Felsefe, düşünce tarihi. Ankara: Pegem Akademi.
Başaran, İ. E. (2007). Eğitim bilimine giriş. Ankara:Ekinoks Yayınları.
Bayat, N. (2014). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme düzeyleri ile akademik yazma başarıları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 39(173), 155-168.
Brahler C. J., Quitadamo I. J. and Johnson E. C. (2002), Student critical thinking is enhanced by developing exercise prescriptions using online learning modules. Advances in Physiology Education, 26(3 ), 210-221.
Brauner, C. J. and Burns, H. W. (1982). Eğitim felsefesi (Çev. S. Büyükdüvenci). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 15(2), 291-298.
Beytekin, O. F. ve Kadı, A. (2015). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ve değerleri üzerine bir çalışma. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 327-341.
Beytekin, O. F., Kadı, A. ve Toprakçı, E. (2015). Öğretmen adaylarının kontrol odağı inançları ve eğitim felsefeleri. Journal of Higher Education/ Yüksekögretim Dergisi, 5(1).
Bilhan, S. (1991). Eğitim felsefesi-kavram çözümlemesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 164.
Billington, R. (2002). Living philosophy:An introduction to moral thought (3rd ed.). London: Routledge.
Büyükdüvenci, S. (1991). Eğitim felsefesine giriş. Ankara: Savaş Yayınları. Cevizci, A. (2016). Eğitim felsefesi. Ankara: Say Yayınları.
Crawford, A., Saul, W., Mathews, S.R. and Makinster, J. (2009). Düşünen sınıf için öğretme ve öğrenme yöntemleri. (Teaching and learning strategies for the thinking classroom. (Çev. P. Atasoy, E. Uzun Oğuz ve S. Gülgöz). İstanbul: Biltur Basın Yayın ve Hizmet A.Ş.
Çalışkan, İ. (2013). Fen öğretmen adaylarının eğitim felsefesi yaklaşımları ile planlama süreçleri üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), Özel Sayı, 1, 68-83.
Çiçek Sağlam, A. ve Büyükuysal, E. (2013). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve buna yönelik engellere ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 1(10), 258-278.
Çoban, A. (2007). Sınıf öğretmenlerinin eğitim sürecine ilişkin felsefi tercihlerini değerlendirme. Üniversite ve Toplum, 7(4).
Değermencioğlu, Ç. (2000). Eğitimin felsefi temelleri: Eğitim felsefe ilişkisi- eğitim felsefesi. Öğretmenlik Mesleğine Giriş içinde. (Ed. L. Küçükahmet). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Demirel, Ö. (2015). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: PegemA.
Çokluk-Bökeoğlu, Ö. ve Yılmaz, K. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünmeye yönelik tutumları ile araştırma kaygıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 41. 47-67.
Doğanay, A. (2011). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminin öğretmen adaylarının felsefi bakış açılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(161). 332-348.
Doğanay, A. ve Sarı, M. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefelerine ilişkin algıların değerlendirilmesi-öğretmenlerin eğitim felsefeleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(3), 321–337.
Duman, B. (2008). Öğrencilerin benimsedikleri eğitim felsefeleriyle kullandıkları öğrenme strateji ve öğrenme stillerinin karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 203–224.
Dutoğlu, G. ve Tuncel, M. (2008). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka eğilimleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 11-32.
Ekiz, D. (2007). Öğretmen adaylarının eğitim felsefesi akımları hakkında görüşlerinin farklı programlar açısından incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-12.
Emir, S. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 34-57.
Erdoğan, M. ve Uşak, M. (2005). Fen bilgisi öğretmen adayları memnuniyet ölçeğinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 35-54.
Ergün, M. (2014). Eğitim felsefesi. Ankara: Pegem Akademi.
Evin, G. İ. ve Güzel, C. D. (2014). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve yansıtıcı düşünme düzeylerinin incelenmesi. International Journal of curriculum and Instructional Studies, 4(8), 55-68.
Geçici, S. ve Yapıcı, Ş. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin eğitim felsefesiyle ilgili görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 1(2), 57-64.
Gutek, G. R. (2011). Eğitim felsefesi ve ideolojik akımlar. (Çev. N. Kale). Ankara: Ütopya Yayınevi.
Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme faktörleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Gürkaynak, İ., Üstel, F. ve Gülgöz, S. (2015). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri raporu. Eğitimde Reformu Girişimi (ERG).
Karaman, M. K. (2016). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1), 326-350.
Koçak, C., Ulusoy F. M. ve Önen, A. S. (2012). Öğretmen adaylarının kimlik işlevlerinin ve eğitim inançlarının incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş sözlü bildiri. Niğde Üniversitesi, Niğde.
Korkmaz, Ö. (2009). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve eğilimlerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 7(4), 879-902.
Kökdemir, D. (2013). Belirsizlik durumunda karar verme ve problem çözme. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Kumral, O. (2015a). Öğretmen adaylarının eğitim felsefeleri: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 59-68.
Kumral, O. (2015b). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına katılan öğretmen adaylarının eğitim felsefeleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 73- 80.
Kurt, İ. (2016). Eğitim felsefesinin mahiyeti, fonksiyonu ve geleceğine ilişkin bir inceleme.
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Kurfiss, J. G. (1988). Critical Thinking: Theory, Research, Practice and Possibilities. ASHEERIC Higher Education Report no.2. Washington, DC: ERIC Clearinghouse on Higher Education and the Associationfor the Study of Higher Education.
Kürüm, D. (2002). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme gücü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Livingston, M. J., McClain, B. R. and DeSpain, B. C. (1995). Assessing the consistency between teachers’ philosophies and educational goals. Education, 116 (1), 124- 129.
Mengüşoğlu, T. (2005). Felsefeye giriş. Ankara: Remzi Kitabevi.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2006). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
Moore, K. D. (2001). Classroom teaching skills, Boston: Mcgraw-Hill. Norris, S. P. (1985). Synthesis of research on critical thinking. Educational Leadership, 8, 40- 45.
Ornstein, A. C. (2016). Eğitim programları ile ilgili kararların temeli olarak felsefe. Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar içinde. (Edt. N. T. Bümen). Ankara: Pegem Akademi.
Ornstein, A. C and Hunkins, F. P. (2014). Eğitim program- temeller, ilkeler ve sorunlar. Konya: Eğitim Yayınevi.
Özmen, K. S. (2008). İngilizce öğretmeni eğitiminde eleştirel düşünce: Bir vaka çalışması, EKEV Akademi Dergisi, 12(36), 253-266.
Saçlı, F. ve Demirhan, G. (2011). Beden eğitimi öğretmenliği, antrenörlük ve rekreasyon programlarındaki öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerinin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(3), 72-385.
Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30).
Serin, O. (2013). The critical thinking skills of teacher candidates. Turkish Republic of Northern Cyprus sampling. Eğitim Araştırmaları- Eurasian Journal of Educational Research, 53, 231-248.
Silvernail, D. L. (1992). The development and factor structure of the educational beliefs questionnaire. Educational and Psychological Measurement, 52 (3), 663-667.
Smith, G. F. (2003). Beyond critical thinking and decision making: teaching business students how to think. Journal of Management Education, 27(1), 24-51. Sönmez, V. (2014). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şenşekerci, E. ve Kartal, H. (2010). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. eJournal of New World Sciences Academy, 5(3), 839-857.
Paul, R. W. (1991). Staff development for critical thinking: lesson plan remodeling as the strategy. In Costa, A.L. (Ed.) Developing minds (A Resource Book for Teaching Thinking). Revised Education, Volume1, Alexandria, Virginia: ASCD.
Pajares, F. M. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62, 307-332.
Rideout, G. W. (2006). Educational beliefs and the learning environment. Academic Exchange Quarterly, 10(2), 67-71.
Timuçin, A. (2008). Felsefeden estetiğe. Ankara: Hayal Yayınları.
Tuncel, G. (2004). Öğretmenlerin kendi eğitim felsefelerini inşa etmeleri üzerine. Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 223-242.
Tyler, R. W. (2014). Eğitim programlarının ve öğretimin temel ilkeleri. (Çev. M. . Rüzgar and B. Arslan). Ankara: Pegem Akademi.
Üstüner, M. (2005). Eğitimin felsefi temelleri. Eğitim Üzerine içinde. (Edt. E. Toprakçı). Ankara: Ütopya Yayınevi.
Varış, F. (1994). Eğitim bilimine giriş. Konya:Atlas Kitapevi.
Yakar, Z., Altındağ, C. ve Kaya, F. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ve sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin karşılaştırılması. e-Journal of New World Sciences Academy. 25(3), 720-728.
Yapıcı, M. (2007). Öğretmen tutumları ve yansımalar. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 7(3).
Yapıcı, Ş. (2013). Öğretmen ve öğretmen adaylarının eğitim felsefeleri. Electronic Turkish Studies, 8(8).
Yayla, A. (2012). Eğitimin felsefi temelleri. (Edt. H. B. Memduhoğlu and K. Yılmaz.), Eğitim Bilimine Giriş içinde. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Yetim, A. ve A., Göktaş, Z. (2004). Öğretmenin mesleki ve kişisel nitelikleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 541-550.
Yıldırım, A. Ç. (2005). Türkçe ve Türk dili edebiyatı öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Yılmaz, K., Altınkurt, Y. ve Çokluk, Ö. (2011). Eğitim inançları ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 335–350.
Yokuş, T. (2016). Müzik öğretmeni adaylarının benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 26-36.