ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇOCUĞA YÖNELİK ŞİDDETİ ÖNLEMEYE İLİŞKİN ÖNERİLERİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının çocuğa yönelik şiddeti önlemeye ilişkin önerilerinin belirlenmesidir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 97 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen yapılandırılmış “Çocuğa Şiddeti Önlemeye Yönelik Öneriler Formu” kullanılarak elde edilmiştir. Yazılı olarak elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre, öğretmen adayları çocuğa yönelik şiddeti önleme konusundaki görüşleri sırasıyla en fazla aileye, politikaya, okul ve öğretmene, topluma, medyaya ve sanata ilişkindir. Ayrıca öğretmen adaylarının birçoğu çocuğa yönelik şiddeti önlemede ebeveynlere, öğretmenlere ve toplumun tüm üyelerine eğitim verilmesi gerektiğini ifade etmişlerdir. Hukuksal anlamda caydırıcı yasal düzenlemelerin gerçekleştirilmesi görüşü birçok öğretmen adayı tarafından ifade edilmiştir. Eğitim fakültelerinde öğretmen adaylarına, çocuğa yönelik şiddete ilişkin bilgi, beceri ve farkındalık kazandıracak derslerin ve eğitimlerin verilmesi önerilmektedir.

EXAMINATION OF PRE-SERVICE TEACHERS' SUGGESTIONS ON PREVENTION OF VIOLENCE AGAINST CHILDREN

The aim of this study is to determine the suggestions of pre-service teachers' for preventing violence against children. The research is designed in a case study pattern, one of the qualitative research methods. The study group of the research consists of 97 pre-service teachers studying at Kırşehir Ahi Evran University Faculty of Education and agreeing to participate in the research voluntarily. The data of the research is obtained by using the structured “Suggestions Form for Prevention of Violence Against Child” developed by the researchers. Written data are analyzed by the content analysis method. As a result of the research-, pre-service teachers' opinions regarding preventing violence against children consist mostly of concepts of family, politics, school and teacher, society, media, and art. In addition, most of the pre-service teachers state that training should be provided for parents, teachers, and all members of the society to prevent violence against children. -Many pre- service teachers express the opinion that deterrent legal arrangements should be realized. It is recommended that the education faculties provide the courses and training that will bring knowledge, skills, and awareness about violence against children to pre-service teachers.

PDF

___

Adalı, N. (2002). 10-12 yaş grubu çocuk istismarı ebeveyn ve çocuk bilgilendirme çalışması [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Akbulut, Ö. F. & Günaydın, H. (2020). Çocuğa yönelik şiddetin çocuk hakları sözleşmesi bağlamında incelenmesi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 29-40. https://sbdergi.ahievran.edu.tr/makaleler/3wtdh9_tammetin.pdf
Aktepe, E. (2009). Çocukluk çağı cinsel istismarı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1(2), 95-119. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/115168
Avcı, R. (2006). Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Aviles, A. M., Anderson, T. R., & Erica R. D. (2006). Child and adolescent social-emotional development within the context of school. Child and Adolescent Mental Health, 11(1), 32–39. https://doi.org/10.1111/j.1475-3588.2005.00365.x
Ayan, S. (2007). Aile içinde şiddete uğrayan çocukların saldırganlık eğilimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, 206-214.
Baltacı, Ö. & Akbulut, Ö. F. (2020). Psikolojik danışman adaylarının çocuk haklarına ilişkin tutumlarının yordayıcısı olarak çocuğa yönelik şiddete duyarlık. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 1025- 1062.
Bandura, A. (1978). Social learning theory of aggression. Journal of Communication, 28(3), 12-29. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1978.tb01621.x
Başoğul, C., Lök, N. & Öncel, S. (2017). Çocukların aile içi şiddetten korunmasında ailelere yönelik girişimler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(2), 123-135. https://doi.org/10.18863/pgy.281334
Bronfenbrenner, U. (1989). Ecological systems theory. Annals of Child Development, 6, 187–249.
Bulut, S. (2008a). Okullarda görülen öğrenciden öğrenciye yönelik şiddet olaylarının bazı değişkenler açısından arşiv araştırması yöntemiyle incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 23-38. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/16648
Bulut, S. (2008b). Öğretmenden öğrenciye yönelik olan fiziksel şiddet: Nicel bir araştırma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 105-118. https://dergipark.org.tr/en/download/article- file/16609
Creswell, J. W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri (Çev. M. Bütün & S. B. Demir). Siyasal. (Orijinal çalışma 2013 yılında yayımlandı.)
Çeçen, A. R. (2007). Çocuk cinsel istismarı: Sıklığı, etkileri ve okul temelli önleme yolları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1, 1-17. https://core.ac.uk/download/pdf/268072105.pdf
Çubukçu, Z. & Dönmez, A. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okuldaki şiddet üzerine görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(40), 89-108. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/70363
Dereobalı, N., Karadağ, S. Ç. & Sönmez, S. (2013). Okulöncesi eğitim öğretmenlerinin çocuk istismari ihmali şiddet ve eğitimcilerin rolü konusundaki görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, 14(1), 50-66. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/56997
Doğan, A. (2010). Ekolojik sistemler kuramı çerçevesinde akran zorbalığının incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17(3), 149-162. http://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_27669/cogepderg-17- 149.pdf
Dünya Sağlık Örgütü (2002). World report on violence and health. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42495/9241545615_eng.pdf;jsessionid=3072286457F 595755E97FA5D5A6DEA54?sequence=1
English, D. J., Marshall, D. B., & Stewart, A. J. (2003). Effects of family violence on child behavior and health during early childhood. Journal of Family Violence, 18(1), 43-57. https://doi.org/10.1023/A:1021453431252
Fantuzzo, J. W., & Mohr, W. K. (1999). Prevalence and effects of child exposure to domestic violence. The Future of Children, 9(3), 21-32. https://www.jstor.org/stable/pdf/1602779.pdf
Gemiksiz, M., Tozoğlu, E., & Dursun, M. (2019). Öğretmen adaylarının çocuğa yönelik şiddet duyarlık düzeylerinin farklı değişkenler açısından araştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(66), 796-801. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3628
Gençtanırım, D. (2015). Ergen intiharlarının önlenmesi: Ekolojik bakış açısı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 151-164. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1489310
Güleç, H., Topaloğlu, M., Ünsal, D. & Altıntaş, M. (2012). Bir kısır döngü olarak şiddet. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(1), 112-137. https://doi.org/10.5455/cap.20120408
Griffin, R. S., & Gross, A. M. (2004). Childhood bullying: Current empirical findings and future directions for research. Aggression and Violent Behavior, 9(4), 379-400. https://doi.org/10.1016/S1359- 1789(03)00033-8
Hahn, R., Fuqua-Whitley, D., Wethington, H., Lowy, J., Crosby, A., Fullilove, ... & Snyder, S. (2007). Effectiveness of universal school-based programs to prevent violent and aggressive behavior: A systematic review. American Journal of Preventive Medicine, 33(2), 114-129. https://doi.org/10.1016/j.amepre.2007.04.012
Hamarta, E., Arslan, C. & Yılmaz, H. (2016). Eğitim psikolojisi. Çizgi.
Hökelekli, H. (2007). Çocuk ve gençlerde şiddet olgusu ve önlenmesine yönelik öneriler. Değerler Eğitimi Dergisi, 5(14), 61-78. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/302524
Hyman, I., Zelikoff, W., & Clark, J. (1998). Psychological and physical abuse in the schools: A paradigm for understanding post-traumatic stress disorder in children and youth. Journal of Traumatic Stress, 1, 243-267. https://doi.org/10.1007/BF00975001
İbiloğlu, A. (2012). Aile içi şiddet. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4, 204-222. https://doi.org/10.5455/cap.20120413
İnandı, Y. & Yıldız, S. (2014). Lise okul yöneticilerinin okullarda şiddeti önleme yeterlikleri: Mersin İli örneği. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 137-147. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/200400
Kara, B., Biçer, Ü. & Gökalp, A. S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47, 140–151. http://www.cshd.org.tr/uploads/pdf_CSH_87.pdf
Kaytez, N., Yücelyiğit, S. & Kadan, G. (2018). Çocuğa yönelik istismar ve çözüm önerileri. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 18-24. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/497680
Koçöz, R. (2011). “Şiddet” üzerine! Ankara Barosu Dergisi, 1(1), 245-254. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/397822
Koçtürk, N. (2018). Çocuk ihmalini ve istismarını önlemede okul çalışanlarının sorumlulukları. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 38-47. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/464433
Korkmaz, A. (2016). Siber zorbalık: Fizikselden sanala yeni şiddet. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilgileri Fakültesi Dergisi, 24(2), 74-85. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1505549
Kula, S. S. & Akbulut, Ö. F. (2020). Öğretmen adaylarının çocuğa yönelik şiddete ilişkin duyarlıkları ile empatik eğilimleri arasındaki ilişki. Trakya Eğitim Dergisi, 10(3), 917-932. https://doi.org/10.24315/tred.658597
Kula, S. S., & Akbulut, Ö. F. (2021). Determination of pre-service teachers’ sensitivity to violence against children. Eurasian Journal of Educational Research, 92, 185-210. https://doi.org/10.14689/ejer.2021.92.10
Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (2013). The constructivist credo. LeftCoastPress.
Lök, N., Başoğul, C. & Öncel, S. (2016). Aile içi şiddetin çocuk üzerindeki etkileri ve psikososyal desteğin önemi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 155-161. https://doi.org/10.18863/pgy.05252
Millî Eğitim Bakanlığı (2008). Öğrencilerin şiddet algısı. http://www.meb.gov.tr/earged/earged/siddet_algisi.pdf
Millî Eğitim Bakanlığı (2014). Şiddet algısı il çalıştayları raporu. http://siddetinonlenmesi.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_09/17120314_1.1.4_calistay_raporlari.pdf
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Sage.
Moylan, C. A., Herrenkohl, T. I., Sousa, C., Tajima, E. A., Herrenkohl, R. C., & Russo, M. J. (2010). The effects of child abuse and exposure to domestic violence on adolescent internalizing and externalizing behavior problems. Journal of Family Violence, 25(1), 53-63. https://doi.org/10.1007/s10896-009- 9269-9
Odacı, H. (2007). Çocuk suçları ve şiddet olayları. A. Solak (Ed.), Okullarda şiddet ve çocuk suçluluğu içinde. Pegem.
Öğülmüş, S. (2006). Okullarda şiddet ve alınabilecek önlemler. Eğitime Bakış, 2(7), 16-24. https://www.ebs.org.tr/ebs_files/files/yayinlarimiz/Egitime_Bakis_7_Sayi.pdf
Patchin, J. W., & Hinduja, S. (2006). Bullies move beyond the schoolyard: A preliminary look at cyberbullying. Youth Violence and Juvenile Justice, 4(2), 148-169. https://doi.org/10.1177%2F1541204006286288
Patton, M. (1990). Qualitative evaluation and research methods. Sage.
Phillips, D. (2008). Troubled children: Violence and illicit sexual behaviour in Trinidad schools. Caribbean Dialogue, 13(1/2), 37-66. https://journals.sta.uwi.edu/ojs/index.php/cd/article/view/230
Pelendecioğlu, B. & Bulut, S. (2009). Çocuğa yönelik aile içi fiziksel istismar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 49-62. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/16663
Pınar, T. & Pınar, G. (2012). Sağlık çalışanları ve işyerinde şiddet. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(3), 315–326. https://doi.org/10.5455/pmb.1-1368188150
Sanderson, C. (2004). The seduction of children: Empowering parents and teachers to protect children from child sexual abuse. Jessica Kingsley Publishers.
Savi Çakar, F. (2018). Önleyici psikolojik danışma kuram ve uygulamaları. Pegem.
Solmuş, T. (2005). İş yaşamında travmalar: Cinsel taciz ve duygusal zorbalık/taciz (Mobbing). İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7(2), 1-14. http://www.isguc.org/?p=article&id=245&cilt=7&sayi=2&yil=2005
Şenol, D. & Mazman, İ. (2014). Çocuğa uygulanan şiddet: Türkiye özelinde sosyolojik bir yaklaşım. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(1), 11-17. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/107138
Şimşek, F., Ulukol, B. & Bingöler, B. (2004). Çocuk istismarına disiplin penceresinden bakış. Adli Bilimler Dergisi, 3(1), 47-52. https://jurix.com.tr/article/6800
Şimşek, H., Gençtanırım-Kurt, D., & Kula, S. S. (2020). A School-based adjustment program based on ecological approach for immigrant students in primary schools living in Turkey. Elementary Education Online, 19(4), 2551-2563. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2020.764622
Taner, Y. & Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86. https://actamedica.org/index.php/actamedica/article/view/188
Taşar, H. (2019). Eğitimde şiddet ve şiddeti azaltma. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 899-912. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.557870
Tekinsav Sütçü, G. S. (2006). Ergenlerde öfke ve saldırganlığı azaltmaya yönelik bilişsel davranışçı bir müdahale programının etkililiğinin değerlendirilmesi [Doktora tezi, Ege Üniversitesi] https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Tıraşçı Y. & Gören S. (2007). Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Dergisi, 34, 70-74. http://www.diclemedj.org/upload/sayi/54/Dicle%20Med%20J-02602.pdf
Tor, H. (2010). Türkiye’de çocuk işçiliğinin boyutları. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(2), 25-42. http://www.dieweltdertuerken.org/index.php/ZfWT/article/viewArticle/138
Uzbaş, A. (2009). Okul psikolojik danışmanlarının okulda saldırganlık ve şiddete yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(18), 90-110. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/181283
Yanık, M. & Özmen, M. (2002). Psikiyatri polikliniğine başvuran hastalarda çocukluk çağı kötüye kullanımı/ihmal yaşantıları ile intihar, kendine fiziksel zarar verme ve dissosiyatif belirtiler arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3(3), 140-146. https://www.proquest.com/openview/682f37db3ecc6d812fa6de77ab81e00c/1?cbl=136214&pq- origsite=gscholar
Yavuzer, Y. (2011). Okullarda saldırganlık/şiddet: Okul ve öğretmenle ilgili risk faktörleri ve önleme stratejileri. Milli Eğitim Dergisi, 41(192), 43-61. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/442415
Yeşilbaş (2016). Sağlıkta şiddete genel bakış. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi, 1(3),44-54. https://doi.org/10.5222/SHYD.2016.044
Yeşilyaprak, B. (2016). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Nobel.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
Yılmaz Sarkın, S. (2012). Çocuğa yönelik aile içi şiddetin ilköğretim 6. 7. ve 8. sınıf düzeyindeki öğrencilerin iletişim becerileri ve özgüven düzeylerine etkisi [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi] https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Yin, R. K. (2017). Applications of case study research. Sage Publications.
Zainal, Z. (2007). Case study as a research method. Jurnal Kemanusiaan, 9, 1-7. ttps://jurnalkemanusiaan.utm.my/index.php/kemanusiaan/article/view/165