CEYHUN ATUF KANSU’NUN ŞİİR SANATI VE ŞİİRİNDE ÇOCUK

Türk edebiyatında 1880’den sonra ortaya çıkan yeni şiir anlayışı, eskinin devamı olmaktan kurtulamaz. Tanzimat döneminde her ne kadar soyuttan somuta doğru gidilse de yenileşme yolundaki aksaklıklar, Servet-i Fünûn döneminde az da olsa giderilir. Millî Edebiyatla başlayan Anadolu insanının edebiyattaki yerini alması, Cumhuriyet döneminde gerçekleşir. 1941’de ortaya çıkan Garip Hareketi ve toplumsal gerçekçilerin hâkim olduğu bir ortamda Ceyhun Atuf Kansu, kendine has bir tarzda şiir yazar. Çocukluğu, Kurtuluş Savaşı yıllarının Ankara’sında geçen Kansu’nun sanatının temeli burada şekillenir. Ulusçu kimliği ise İstanbul’da okuduğu Tıp Fakültesi yıllarına rastlar. Kansu’nun halktan ve onun sorunlarından sıkça bahsetmesi, Atatürk’ün “Halkçılık” ilkesine sıkı sıkıya bağlı oluşundandır. Çocuk hekimi olan Kansu’nun şiirlerinde “çocuk” ve “çocukluk” önemli bir yer tutar. Doğrudan çocuklar için yazılmış birçok şiiri bulunan şairin, geleceğin büyükleri olarak gördüğü çocuklar konusundaki duyarlılığı büyüktür. Kansu’nun insana bakışı evrenseldir. Adı, kimliği, dini ne olursa olsun haksızlığa uğrayanların yanındadır. Dünya kardeşliğinden hareket ederek Latin Amerika ülkeleri, Vietnam gibi mağdur olmuş insanlara ve özellikle de ezilen çocuklara tahammülü yoktur. Bu çalışmamızda amaç; Kansu’nun sanat anlayışını kısaca tespit etmek ve şiirlerinde çocuğa bakışını yakalamaktır. Bu bağlamda çalışmamızın giriş kısmından sonra Kansu’nun Türk şiiri içerisindeki yerine ve sanat anlayışına kısaca değinilmiş ve şiirlerinden hareketle çocuk temasını işleyiş tarzı ele alınmıştır.

The new sense of poetry that emerged in Turkish Literature after 1980 hasn’t been able to avoid being continuation of the old. Although it progressed from to concrete at Tanzimat reform era, failures that occurred while becoming modern were even a little recovered at Servet-I Fünun Era. Anatolian people’s taking part in the literature that began with National Literature took place in republican period. In an environment where Garip Movement, which began in 1941, and social realists dominated, Ceyhun Atuf Kansu composed poetry idiosyncratically. Kansu’s art began to take shape in Ankara, where he spent his childhood during Independence War. He developed his nationalist identity in İstanbul, where he attended Faculty of Medicine. He is deeply loyal to Atatürk’s populism principle that’s why he often mentioned society and its problems. The child” and “childhood” have a place in the poetry of Kansu, who was a podiatrist. The poet had a great sensitivity towards children, he saw as future’s adults. He had a lot of poems, which were directly written for children. Kansu’s view of human is universal. Whatever their names, nationalities, religion are, he is with the one who is hard done by. Considering brotherhood of people, he is out of patience for bedevilled people like Latin American people and the Vietnamese and especially the oppressed children. The aim of the study is to define Kansu’s sense of art briefly and to catch his point of view towards the child in his poetry. Within this context, after the introductory of this study, Kansu’s place in Turkish Poetry and his sense of art have been mentioned briefly and how he approaches the theme “children” has been discussed.

___

Aktaş, Ş. (1996). Yenileşme dönemi Türk şiiri ve antolojisi. Ankara: Akçağ Yayınları.

Doğan, M. H. (Mart 1998). Ceyhun Atuf Kansu’nun yanık havası. Varlık, No. 1086.

Enginün, İ. (Ocak Şubat 1992). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri. Türk Dili (Türk Şiiri Özel Sayısı IV-Çağdaş Türk Şiiri), s. 481-482.

Erkal, M. (1998). Ceyhun Atuf Kansu, hayatı, eserleri ve şiirlerinin tema bakımından incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişen, S. (Nisan 1978). Ceyhun Atuf Kansu için. Ilgaz, No. 199.

Kansu, C. A. (1941). Bir çocuk bahçesinde. Ankara: Recep Ulusoğlu Matbaası.

Kansu, C. A. (1951). Yanık hava. İstanbul: Varlık Yayınları.

Kansu, C. A. (1955). Haziran defteri. İstanbul: Varlık Yayınları.

Kansu, C. A. (1961). Türkü bilmek. İmce, No. 6 (1 Ekim 1961).

Kansu, C. A. (1967). Ben. Papirüs, (Temmuz 1967).

Kansu, C. A. (1970). Buğday, kadın, gül ve gökyüzü. Ankara: Bilgi Yayınevi.

Kansu, C. A. (Şubat 1972). Halk kaynağı. Ilgaz, No. 125.

Kansu, C. A. (Nisan 1978a). Yaşantım. Ilgaz, No. 199.

Kansu, C. A. (Nisan 1978b). Ceyhun Atuf Kansu yaşamını anlatıyor. Özgür İnsan, No. 54. Kansu, C. A. (1991a). Güneş salkımı. Ankara: Bilgi Yayınevi.

Kansu, C. A. (1991b). Bir kasabadan resimler. (der. Muzaffer Uyguner). Ankara: Bilgi Yayınevi.

Kansu, C. A. (1994). Halk albümü. (der. Muzaffer Uyguner). Ankara: Bilgi Yayınevi.

Kurdakul, Ş. (1994). Çağdaş Türk edebiyatı 3. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.

Özdemir, E. (Nisan 1978). Sevginin ve doğanın ozanı, Ilgaz, No. 199.

Salihoğlu, M. (Ocak 1976). Ceyhun Atuf Kansu, Ilgaz, No. 172.

Tanpınar, A. H. (1982). 19’uncu asır Türk edebiyatı tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.