198107

KOSOVA TARİH YAZIMINDA OSMANLI İMAJI ÜZERİNE TARTIŞMA: KOSOVA SAVAŞI VE İSKENDER BEY

Bu çalışmada Kosova güncel tarih ders kitaplarındaki Osmanlı/Türk imajı ile ilgilenilmektedir. İncelemede Kosova’da Arnavut öğrenciler için hazırlanmış olan ilk ve ortaöğretim kurumlarında 2010-2011 yılında zorunlu olarak okutulan güncel tarih ders kitapları incelenmiştir. Çalışmada ayrıca Kosova Türkleri için hazırlanmış olan 5. Sınıf tarih ders kitabından da karşılaştırma yapabilmek için yararlanılmıştır. Devlet kurumları tarafından yazdırıldıkları için ülkelerin “resmi” tarihlerini anlatan ve zorunlu eğitim süreçleri nedeni ile bireylerin kimi zaman baştan sona okudukları ilk, kimi zamansa yegane kitaplar olan tarih ders kitapları eğitim bilimleri kapsamında pek çok araştırmaya konu olmuştur. Ancak bağımsızlığını yeni kazanmış bir devlet olan Kosova’nın tarih ders kitapları üzerine imgelerin arkalarında yatan kapalı olguları gün yüzüne çıkarmayı ve olumsuz, kasıtlı kalıp yargılara karşı farkındalık yaratmayı amaçlayan araştırmalar çok fazla bulunmamaktadır. Özellikle, Türkiye Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun 2011 yılında Kosova’da tarih eğitimi ve Osmanlı algısı üzerine yaptığı konuşmalar ve bunun Kosova’daki yansıması sonucu ortaya çıkan tartışmalar böyle bir çalışmanın gerekliliğini ispatlar niteliktedir. Kosova tarih ders kitapları da bütün bu tartışmalar ışığında, bu çalışma altında incelenmiş ve Osmanlı/Türk imgesi ile ilgili olumlu ve olumsuz imgeler ortaya konulmuştur. Çalışma boyunca dikkati çeken Osmanlı ve yönetim sistemi üzerine olan olumsuz nitelemelerdir. Osmanlı için “işgalci”, “terör uygulayan”, “çocukları rehin alan”, “despot”, “ortaçağ anlayışlı” gibi tanımlamalar kullanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kosova, Osmanlı-Türk İmajı, Tarih Yazımı

DISCUSSION ABOUT THE OTTOMAN IMAGE IN KOSOVO’S HISTORY WRITING: KOSOVO WAR AND SKANDERBEG

This work offers a study of the Ottoman/Turkish imagery in history textbooks in Kosovo. The unit of research is the compulsory textbooks prepared for the Albanian students in primary and middle schools in Kosovo in the year 2010-2011. Textbooks, which usually are the first meeting of the individual with history, are a main subject in educational sciences due to the fact that they are the compulsory study units which are designed by the states, reflections of the “official” national histories. However, little research has been carried on the history textbooks in Kosovo. This study, which aims to shed light on the negative imageries in these books is inspired by the speeches made by the former Turkish Education Minister Ömer Dinçer and former Foreign Minister Ahmet Davutoğlu and following reflections and discussion in Kosovo in the year 2011. In this study, 5th Grade history textbook prepared for Kosovo Turks was also took into account for the comparison.History textbooks have been studied under the light of the aforementioned discussions. Positive and negative images of the Ottoman/Turkish image are addressed in this study. Negative descriptions of the Ottoman administrative system were one of the issues which required more attention. Such descriptive words as occupier, terror, captures children and despotic for the Ottoman rule were used.

PDF

___

Bajraktari J. & Bicaj İ. (2006). Historia 11:Gjimnazi Pergjitshem Botim i Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
Bayraktar, U. B. (2011). “ Mythifying te Albanians: A Historical Discussion on Vasa Efendi’s “Albania and the Albanians” ”, Balkanologie, Vol.: XIII, No:1-2, December 2011.
Bisaj İ. & Ahmeti İ. (2006). Historia 10: Gjimnazi Shoqeror Botim e Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor
Bicaj İ. & Ahmeti İ. (2006) Historia 12: Gjimnazi Shoqeror Botim e Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor
Bicaj İ. & Demaj F. (2006). Historia 13: Gjimnazi Pergjitshem Botim e Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
Bicaj İ. & Salihu A. (2009). Historia 7: Botim i Peste, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor
Bozbora N. (1997). Osmanlı Yönetiminde Arnavutluk ve Arnavut Ulusçuluğunun Gelişimi, İstanbul: Boyut Kitabevi.
Derviş, F. (2010). Tarih 5, Priştine: Shtepia Botuese Libri Shkollor.
Elsie, R. (2010). Historical Dictionary of Albania, Plymouth: Scarecrowpress.
Frasheri, S. (1899). Shqiperia, ç’ka çene, ç’ka eshte e ç’do te behete?, Bucharest: Dituria (New Edition: Prishtine, 1999).
Hobsbawn E. (1992). March-April, Etnicity and Nationalism in Europe Today, Antropology Today, Vol: 8
Jazexhi, O. (2011). Düşmani Tasvir: Arnavutluk Lise Ders Kitaplarındaki Türk ve Osmanlı İmajı, Balkan Araştırmaları Dergisi, Vol: 2
Jazexhi, O. (2007). December, Komünizm sonrası Arnavutlukta İslamafobinin Politik İstismarı, Uluslararası İslamofobi Konferansı, İstanbul.
Kadare, İ. (2011). Kuşatma, İstanbul, Profil Yayıncılık.
Mayfield, J. Enver Hoxha’s Project for a Post Modern Communist Albania: Libertaion, Proletarian Rule, Atheism, and Extreme Isolationism,
http://euroheritage.net/hoxhaimperialism.shtml [Accessed: 10.07.2012]
Rexhepi F. & Demaj F. (2009). Historia 5: Botim e Trete, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
Rexhebi F. & Demaj F. (2009). Historia 6: Botim i Peste, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
Rexhepi F. & Demaj F. (2009). Historia 8: Shkolla e Mesme e Ulet, , Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
Rexhepi F. (2009). Historia 9: Botim i Katert, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
Tuncer F. F. (2012). May, Osmanlı’dan Bağımsızlığa Giden Süreçte Arnavut Milliyetçiliği, Ege Üniversitesi ULİT Uluslararası İlişkiler Öğrencileri Konferansı, (unpublished paper).
Türbedar E., Balkanlarda Osmanlı İmgesi: Kosova Örneği, http://www.avim.org.tr/degerlendirmetekli.php?makaleid=4994 [Accessed: 21.03.2012].
Turqia Poshteron Turpshem Shqiptaret, http://ina-online.net/opinione/8063.html [Accessed: 16.07.2012].
Meeting of Experts on The Development of History Curricula, http://www.coe.int/t/dg4/education/historyteaching/Source/Cooperation/SEE/KosovoOc t2004_en.pdf [Accessed: 03.02.2012].
Bakan Dinçer ve Türkiye’ye Tepkiler Büyüyor, http://kosovaport.com/21082011t11496/ [Accessed: 12.11.2011].
Ömer Dinçer’in Kosova’dan İsteğine Tepkiler, http://www.karsihaber.com/omer-dincerin-istegine-kosovadan-tepkiler-151989h.htm [Accessed: 12.11.2011].
Müslümanları Kızdıran Film” Vakit Newspaper http://www.islamidusunce.net/forum/index.php?topic=1106.0;wap2 [Accessed: 13.07.2012].