Aspir(Carthamus tinctorius L.)'de Ekim Zamanı, Çeşit ve Verim İlişkisi

Dört farklı aspir çeşidinin sonbahar ve ilkbahar ekim dönemlerinde gösterdikleri performansları incelemeyi amaçlayan bu araştırma, 2013-2015 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Deneme, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak düzenlenmiştir. Çalışmada,bitki boyu, ana dala bağlı yan dal sayısı, tabla sayısı, tablada tohum sayısı, bin tane ağırlığı ve tohum verimi değerleri ile bunlar arasındaki korelasyon ilişkileri incelenmiştir. Ekim zamanı, incelenen tüm karakterler için önemli farklılıklar oluşturmuş ve sonbahar ekimlerinden; ilkbahar ekimlerine göre daha üstün performanslar elde edilmiştir. Remzibey-05 çeşidi ana dala bağlı yan dal sayısı, bitkide tabla sayısı, tablada tohum sayısı ve tohum verimi bakımından ilk sırayı almıştır. Çeşitlerin ekim zamanlarına göre performansı dikkate alındığında ise, en yüksek tohum verimini 3156.6 kg ha-1 ile sonbaharda ekilen Remzibey-05 çeşidi vermiştir. İlkbaharda ekilen Yenice çeşidi 1098.3 kg ha-1 ile en düşük değeri oluşturmuştur.

Sowing Time, Variety and Yield Relationship in Safflower

This research which aims to determine the performances showed in the autumn and spring sowing times of four different safflower varieties was carried out during 2013-2015 years. The study has arranged according to the split plot trial design in randomized complete block as three replications. In the study,plant height, number of side branch attached to main branch, head number per plant, seed number in the head, 1000 seed weight, seed yields and, correlation relationships in the between of this characteristics were examined. Sowing time for examined all characteristics has established significant differences. Superior performances to spring sowings from autumn sowings were obtained. Remzibey-05 variety has received first place in terms of number of side branch attached to main branch,head number per plant seed number in the head and seed yield. When consideringtheperformancesof varieties according tosowing times, the highest seed yield was given Remzibey-05 variety sown in the autumn with 3156.6 kg ha-1. Yenice variety that sown in the spring has occured the lowest seed yield with value 1098.3 kg ha-1.

PDF

___

Anonim, 2014a. FAO Statistics http://www.fao.org (erişim tarihi: 12.01.2016).

Anonim, 2014b. Tarım İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu (erişim tarihi: 12.01.2016).

Anonim, 2015. Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü web sayfası (erişim tarihi:12.01.2016). http://arastirma.tarim.gov.tr/gktaem/ Menu/12/Tescilli-Cesitlerimiz

Aslan, B. 2007. The Path Analysis of Yield and Its Components in Safflower (Carthamus tinctorius, L.). Journal of Biological Sciences,7 (4): 668-672.

Atabey, E. 2009. The Effects of Different SowingDates on Some Agricultural Properties and Biodiesel Quality of Three Different Varietiesof Safflower. Selçuk University, Natural Sciences Institute, Field Crops Department, MSc Thesis, p:54.

Babaoğlu, M. 2006. Dünya'da ve Türkiye'de Aspir Bitkisinin Tarihi, Kullanım Alanları ve Önemi. Broşür. Trakya Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü, Edirne.

Bagheri, H. ve Sam-Daliri, M. 2011. Effect of WaterStresson Agronomic Traits of Spring Safflower Cultivars (Carthamus tinctorius). Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5 (12): 2621-2624.

Bahman, P.E. 2015. Effects of Planting Date on Grain Yield, Yield Components and Oil Content of Safflower Spring Cultivars in Tabriz. Journal of Agricultural Science (University of Tebriz), 25 (2.1) (SUPPLEMENT), 155-164.

Behdani, M.A. ve Majid, J.A. 2008. Evaluation of Growth and Yield of Safflower Cultivars in Different Planting Dates. Iranian Journal of Field Crops Research, 6 (2): 245-254.

Coşge, B. ve Kaya, D. 2008. Performance of Some Safflower (Carthamus tinctorius L.) Varieties Sown in LateAutumn and Late-Spring. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12 (1): 13-18.

Esendal, E., Arslan B. ve Paşa, C. 2008. Effect ofinter and Spring Sowing on Yield and Plant Traits of Safflower(Carthamus tinctorius L.). VIIth International Safflower Conference,Wagga Wagga, Australia.

Ghanbari-Odivi, A., Hashemzade, H., Bahrampour B. ve Saeidi, M. 2013. Effect of Sowing Date on Yield and Its Components, Oil and Protein Concentration and Some Agronomical Traits of Safflower (Carthamustinctorius L.). Technical Journal of Engineering and Applied Sciences, 26 (3): 212-216.

Ghorbanzadeh N. M.,Rassam G. H. ve Dadkhah, A.R.2014. Evaluation of Yield and Seed Fatty Acid Compositions of Safflower (Carthamus tinctorius L.) Cultivars in Shirvan Region. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 39 (3): 382-390.

Hajghani, M., Saffari, M. ve Maghsoudi Moud, A. A. 2009. Path Coefficient Analysis for the YieldComponents of Spring Safflower Cultivars (Carthamus tinctorius L.) in IranUnder Different Nitrogen Levels. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environment Sciences, 6 (6): 737-740.

Hatipoğlu, H., Arslan, H., Karakuş M. ve Köse, A. 2012. Şanlıurfa KoşullarındaFarklı Aspir Çeşitlerinin (Carthamus tinctorius L.) Uygun Ekim Zamanlarının Belirlenmesi. Journal of Agricultural Faculty of Uludag University, 26 (1):1-16.

Hojati, M., Modarres-Sanavy, S. A. M., Karimi, M. ve Ghanati, F. 2011. Responses of Growth and Antioxidant Systems in Carthamus tinctorius L. Under Water Deficit Stress. Acta Physiologiae Plantarum, 33: 105-112.

Jajarmi, V., Azizi, M., Shadlu, A., Hossein, A. ve Tabrizi, O. 2008. The Effect of Density, Variety, and Planting Date on Yield and Yield Components of Safflower. VIIth International Safflower Conference, Wagga, Australia.

Jajarmi, V., Abazarian, R. ve Khosrovar, K. 2014. The Effect of Density, Variety and Planting Date on Yield and Yield Components of Safflower. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 4 (2): 628-632.

Johnson, C., Petrie, S. E., Franchini, M. C.ve Evans, M. 2011. Yield and Yield Components of Winter-Type Safflower. CropScience, 52 (5): 2358-2364.

Kaya, M. D., Bayramin, S., Kulan, E.G. ve Özaşık, İ. 2015. Performance of Some Improved Safflower Lines Under Eskişehir Conditions.Journal of Agricultural Faculty of Uludag University, 29 (1): 57-65.

Keleş, R. ve Öztürk, Ö. 2012. Effect of Different Sowing dates on the Seed Yield and Quality of Safflower. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 5 (1): 112-117.

Kurt, O., Uysal, H., Demir, A., Özgür, U. ve Kılınç,R. 2011. Samsun Ekolojik Koşullarına Adapte Olabilecek KışlıkAspir (Carthamus tinctorius L.)Genotiplerinin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 26 (3): 212-216.

Mirshekari, M., Majnounhosseini, N., Amiri, R., Moslehi, A. ve Zandvakili, O. R.2012. Effects of Sowing Date and Limited Irrigation Water Stress on Spring Safflower (Carthamus tinctorius L.) Quantitative Traits. Journal of Research in Agricultural Science, 8 (2): 100-112.

Mohammadi, M., Sharifi, P., Karimizadeh, R. Ve Shefazadeh, M.K. 2012. Sequential PathAnalysis forDetermination of Relationships Between Yield and Oil Content and Yield Components of Safflower (Carthamus tinctorius L.). International Journal ofAgriculture:Research and Review, 2 (4): 410-415.

Nita, S., Tabara, V., Mateaş, I. M., Panaitescu, L.ve Lungu, M. 2013. Preliminary Studies on the Production Capacity, Several Lines of Safflower (Carthamus tinctorius L.) UnderConditions of Timişoara. Research Journal of Agricultural Science, 45 (3): 123-128.

Omidi, A.H. ve Sharifmogadas, M.R. 2010. Evaluation of Iranian Safflower Cultivars Reaction to Different Sowing Dates and Plant Densities. World Applied Sciences Journal 8(8): 953-958.

Omidi, A.H.,Khazaei, H., Monneveux, P. veStoddard, F. 2012. Effect of Cultivar and Water Regime on Yield and YieldComponents in Safflower (Carthamustinctorius L.). Turkish Journal of Field Crops,17 (1): 10-15.

Şakir, Ş. ve Başalma, D. 2005. The Effect of Sowing Time on Yield and Yield Components of Some Safflower (Carthamus tinctorius L)Cultivars and Lines. VIth InternationalSafflower Conference, İstanbul, Türkiye.

Tahmasebpour, B., Said, A., Mohamadreza, S.,Bedostani Alireza, B. ve Gafari, G.2011. Path Analysis of Seed and Oil Yield in Safflower (Carthamus tinctorius L.). InternationalJournalof Agriculture and Crop Science, 3 (4):114-122. Sirel, Z., 2011. Bazı Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çesit ve Hatların Tarımsal Özellikleri, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış). Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.

Tunçtürk, M., Arslan, B. ve Çiftçi, V. 2005. Korelasyon ve Reaksiyon Katsayısı Kullanılarak Aspir Karakterleri Arasındaki İlişkiler. Türkiye VI. Uluslararası Aspir Konferansı, s. 199- 204, İstanbul.

Uysal, N., Baydar, H. ve Erbaş, S. 2006. Isparta Populasyonundan Geliştirilen Aspir (Carthamus tinctorius L.) Hatlarının Tarımsal ve TeknolojikÖzelliklerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat FakültesiDergisi, 1 (1): 52-63. Yakar, Y., Tekeli, Y., Duru, M., Danahaliloğlu, H. ve Bucak, S. 2014. Aspir Tohumu Katkılı Karma Yemle Beslemenin Yumurta Yağ Asitleri Kompozisyonuna Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (1):44-55.

Yau, S.K., 2007. Winter Versus Spring Sowing of Rain-fed Safflower in a Semi-arid, High-elevation Mediterranean Environment. European Journal of Agronomy, 26: 249-256