LOĞMAN ASLAN, Özdemir ADIZEL, ABDULLAH KARASU, CUMALİ ÖZKAN, Musa GENÇCELEP, Atilla DURMUŞ, Yakup AKGÜL
Van Gölü havzasında 2006 – 2008 yılları arasında yabani kuşlarda yaralanma ve kırık olgularının tedavileri
Bu çalışma ile 2006–2008 yılları arasında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi Kliniğine yaralanma ve kırık şikayeti ile getirilen yabani kuşların tedavileri ve alınan sonuçların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın materyalini 4 Puhu (Bubo bubo), 4 Flamingo (Phoenicopterus ruber), 4 Kaya Kartalı (Aquila chrysaetos,) 3 Kızıl Şahin (Buteo rufinus), 3 Çamurcun (Anas cerecca), 2 Kızıl Çaylak (Milvus milvus), 1 Kuzgun (Coracias garrulus), 1 Atmaca (Accipiter nisus), 1 Ötücü kuğu (Cygnus cygnus), 1 Kara Çaylak (Milvus migrans), 1 Kaya Güvercini (Columba livia), 1 İbibik (Upupa epops) olmak üzere toplam 26 yabani kuş oluşturmuştur. Kuşların klinik ve radyolojik muayeneleri sonucunda 14 olguda yara, 6 olguda açık kırık, 6 olguda ise kapalı kırık olduğu belirlenmiştir. Genel durumu kötü ve açık kırık bulunan 6 kuşa tedavi uygulanmadı. Diğer 20 kuşa yapılan tedaviler sonucunda, 16’ sının iyileştiği, 4 kuşun ise yapılan tedavilere cevap vermediği ve öldüğü belirlendi. İyileşen kuşlardan 14 tanesi doğal yaşam alanlarına geri bırakıldı. Uçma yeteneğini kaybeden ve doğal ortama bırakılamayan 2 yabani kuş ise istek üzerine hayvan severlere verildi. Çalışma sonucunda, yabani kuşlarda görülen yaralanma ve kırık olgularının başlıca nedenlerinin ateşli silahlar olduğu, kırık olgularının en çok kanatlarda şekillendiği, yabani kuşlarda yara ve kırık olgularında kuşlara ilk yardım uygulanmasının ve en kısa sürede müdahale edilmesinin tedavide başarı oranını artıracağı belirlendi. Ayrıca soyu tükenmekte olan çok sayıda yabani kuşu barındıran bölgemize, yabani kuşların tedavi ve rehabilitasyon merkezinin kurulması ve halkın bilinçlendirilmesi ile doğal hayatın korunmasına büyük katkı sağlanacağı kanaatine varıldı.
Anahtar Kelimeler:
Türkiye, yabani kuşlar, yabani hayvanlar, tedavi, kırıklar
Between 2006 and 2008 treatment of fracture and wound of wild birds in lake Van valley
The aim of this study was to evaluate the treatments of fracture and wound of wild birds brought to Surgery Department of Animal Hospital, Veterinary Faculty, Yuzuncu Yıl University between 2006 and 2008. A total of 26 wild birds were evaluated. These birds were as follows; 4 eagle owl (Bubo bubo), 4 flamingo (Phoenicopterus ruber), 4 rock eagle (Aquila chrysaetos), 3 red falcon (Buteo rufinus), 3 Teal (Anas cerecca), 2 red kite (Milvus milvus), 1 raven (Coracias garrulus), 1 sparrow hawk (Accipiter nisus), 1 voice swan (Cygnus cygnus), 1 black kite (Milvus migrans), 1 rock pigeon (Columba livia), 1 hoopoe (Upupa epops). At clinical and radiological examination; 14 cases were just injury, 6 cases were both injury and fracture, and 6 cases were just fracture. Six birds were not treated because general conditions were bad, they had injury and open fractures so they had very low survival rate. Out of remaining 20 birds, sixteen birds healed after treatment. Remain 4 birds are not responded to treatment and died. 14 treated birds returned back to wildlife. Two treated birds were given to animal lover because they lost their flying ability. It was observed that major cause of injury was gun shoot and major fractures were on wing in wild birds in the study. It was thought that use of first-aid to injured and fractured birds and bringing animals to veterinarian as soon as possible may improve the success of treatment, and establishing a wild bird treatment and rehabilitation center into region where shelters many extincting wild birds may have great impact on protecting natural life.
Keywords:
Turkey, wild birds, wild animals, therapy, fractures,
___
- Adızel Ö (1998). Van Gölü havzası ornitofaunası üzerine araştırmalar. YYÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Van.
- Anonim (2006). Guidelines for using the IUCN red list categories and criteria. http://www.iucn.Org/Webfiles/Doc/SSC/Redlist /Redlistguidelines.Pdf. Erişim Tarihi: 01.12.2006.
- Anonim (2007a). Documentation of species. http://www. iucnredlist.org/2007 IUCN red list. IUCN. Erişim tarihi: 11.09.2007.
- Anonim (2007b). Bird ringing. http://www.bto.org/ringing /ringinfo/index.htm. BTO. Erişim tarihi: 05.10.2007.
- Anonim (2009). Avian Orthopedics. http://www.exoticpetvet. net/avian/orthopedic.html. Erişim tarihi: 25.02.2009.
- Buttle EP (2004). Concomitant leg injuries in raptors with wing damage. J S Afr Vet Assoc, 75, 154.
- Degernes LA (1994). Trauma Medicine. In: Avian Medicine: Principles and application. Rithie BW, Harrison GJ, Harrison LR, Editors. Florida: Wingers Publishing, 417-433.
- Durmuş A (2008). Van Gölü’nde yaşayan gece balıkçılı (Nycticorax nycticorax Linne, 1758)’nın biyo-ekolojisi üzerine bir araştırma. YYÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Van.
- Hatt JM, Baumgarther R and Isenbugel E (1995). Raptor rehabilitation-practical experiences fort the evaluation of injured animals. Proceedings Joint Conference, 286-292.
- Joseph V (1998). Emergency care of raptors. Vet Clin North Am Exot Anim Pract, 1, 77-98.
- Kaya Ü, Aydın A, Vaassen E, Kaya A, Yaprakçı MV and Birlik B (2004). Clinical evaluation of the fracture treatment and rehabilitation results of wild birds. 1st International Eurasian Ornithology Congress, 8-11 April, 39, Antalya Turkey.
- Ketz C, Schawalder P (1996). Manuflex-A different way of treating bone fractures of birds. European Association of zoo-and Wildlife Veterinarians, First scientific meeting, May 16-18, 1-7, Germany.
- Kibar M, Bumin A (2006). Yırtıcı kuşlarda ateşli silah yaralanması sonucu oluşan kırıkların değerlendirilmesi: 85 olgu (1998-2005). Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 12 (1): 11-16.
- Kiziroğlu İ (1989). Türkiye kuşları. Orman Genel Müd. Eğitim Dairesi Başkanlığı Yayın ve Tanıtma Şube Müd. Basım Tesisleri, 312s., Ankara.
- Kiziroğlu İ (2008). Türkiye kuşları tür listesi ve Türkiye kuşları kırmızı listesi. Hacettepe Üniversitesi, Çevre Eğitimi, Kuş Araştırmaları ve Halkalama Merkezi, Ankara.
- Komnenou AT, Georgopoulou I, Savvas I and Dessiris A (2005). A retrospective study of presentation, treatment, and outcome of free-ranging raptors in Greece. J Zoo Wildlife Med, 36(2): 222-228.
- Lierz M (2002). Avian orthopedics-basics of minimalosteosynthesis demonstrated on a fractured femur condylus. European Association of Zoo-and Wildlife Veterinarians, 4th scientific meeting, May 8-12, 171-173p, Germany.
- MacCoy DM (1992). Treatment of fracture in avian species. Vet Clin North Am Small Anim Pract, 22, 225-238.
- Punch P (2001). A retrospective study of the success of medical and surgical treatment of wild Australian raptors. Aust Vet J, 79(11): 747-752.
- ISSN: 1017-8422
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 1990
- Yayıncı: Yüzüncü Yıl Üniv. Veteriner Fak.
Sayıdaki Diğer Makaleler
Gıdalarda hareketli Aeromonas’lardan kaynaklanan sağlık riskleri
ÖZGÜR İŞLEYİCİ, Yakup Can SANCAK
LOĞMAN ASLAN, Özdemir ADIZEL, ABDULLAH KARASU, CUMALİ ÖZKAN, Musa GENÇCELEP, Atilla DURMUŞ, Yakup AKGÜL
Van’da evcil güvercinlerde (Columba livia domestica) coccidia ve helmint türlerinin yayılışı
ABDURRAHMAN GÜL, NALAN ÖZDAL, MUSTAFA SERDAR DEĞER, VURAL DENİZHAN
Kedi ve köpeklerde kardiyovasküler Hastalıkların tanısında Natriüretik peptidler’in önemi