Türkiye'de Tarım Üretimindeki Değişim Dinamiklerinin Buğday Üretimindeki Mekânsal Yansımaları

Türkiye'de tarım sektöründe üretim, dış ticaret ve istihdam açısından önemli boyutta değişim gözlenmektedir. Önemli bir tahıl üreticisi olan Türkiye'de özellikle tahıl üretiminde dışa bağımlılık artarak dünya ortalamasına yaklaşmaktadır. Bu durum gıda güvenliği için hayati olan buğday üretimine de olumsuz yansımaktadır. Bu çalışmada ilçelere göre buğday üretiminin coğrafi dağılımını üretim alanı, üretim miktarı ve verimliliği dikkate alarak nasıl bir mekânsal dinamiğe sahip olduğunu mekânsal ekonometri teknikleri kullanarak göstermek amaçlanmıştır. Yakın gelecek için buğday üretiminde sürdürülebilirlik açısından avantajlı ve dezavantajlı ilçeler tespit edilmiştir. Buğday üretim alanı, üretimi ve verimliliği açısından artış gösteren ilçeler sürdürülebilirlik açısından avantajlı durumu göstermektedir. Sürdürülebilirlik şartlarını en iyi sağlayan ilçeler Trakya, Güneydoğu Anadolu'nun batısı ve Ege bölgesinde görülmektedir. Tahıl ambarı İç Anadolu Bölgesi ise sürdürülebilirlik açısından yeterince güçlü çıkmamıştır. Buğday üretiminde mekansal etkileşim İç Anadolu'da zayıf çıkmıştır.

The Spatial Reflections of the Changing Dynamics of Turkey's Agricultural Sector in Wheat Production

Turkey's agricultural sector has remarkable dynamics of change in production, international trade and employment. Turkey is an important cereal producing country. Its external dependency is rising, particularly in grain production, and is approaching the global average. This negatively affects wheat production, which plays a vital role in food security. This study aims to explore, using spatial econometric methods, the spatial dynamics of the geographical distribution of wheat production in districts considering production area, production amount and productivity. The short term sustainability of wheat producing districts was evaluated. Districts with an increasing area of wheat production and productivity are more sustainable. According to this study, the most sustainable districts are in Thrace, the western side of the South East Anatolia and the Aegean region. Central Anatolia, known as the granary of Turkey, did not have sufficiently high levels of sustainability. Central Anatolia Region had low levels of spatial interaction in wheat production.

PDF

___

Anselin L (1995). Local indicators of spatial association--LISA. Geographical analysis 27(2): 93-115.
Dunn ES (1960). A statistical and analytical technique for regional analysis Papers in Regional Science 6(1): 97-112.
Ediger VŞ, Huvaz O (2006). Examining the sectoral energy use in Turkish economy (1980-2000) with the help of decomposition analysis. Energy Conversion and Management. 47(6): 732-745.
ESRI (2015). ARCGIS. http://www.esri.com/. (Accessed 10.01.2015).
Esteban J (2000). Regional convergence in Europe and the industry mix: a shift-share analysis. Regional science and urban economics. 30(3): 353-364.
Göçer K (2014). Analysis of changes in grain production on fruit and vegetable cultivation areas in Turkey through geographically weighted regression. Scientific Research and Essays. 9 (12): 540-547.
Göçer K (2015). Analysis of the role of milk yield in sustainable cattle breeding using geographically weighted regression. Yüzüncü Yil Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarim Bilimleri Dergisi 25 (1): 58- 68.
FAO (2014). Food security indicators. [FAOSTAT]. http://www.fao.org/economic/ess/ess-fs/ess-fadata/en/ (Accessed 06.11.2014).
FAO (2015). Grain Production. [FAOSTAT]. http://faostat3.fao.org/download/Q/QC/E. (Accessed 06.11.2015).
Farrow A, Larrea C, Hyman G, Lema G (2005). Exploring the spatial variation of food poverty in Ecuador. Food Policy 30(5): 510-531.
Fotheringham AS, Brunsdon C and Charlton M (2002). Geographically Weighted Regression: The Analysis of Spatially Varying Relationships. Wiley, Chichester.
GEODA (2005). GEODA CENTER (2015). https://geodacenter.asu.edu/. (Erişim tarihi: 10.02.2015)
Hasanov M, Araç ., Telatar F (2010). Nonlinearity and structural stability in the Phillips curve: Evidence from Turkey. Economic Modelling. 27(5): 1103-1115.
Henrioud A N (2011). Towards sustainable parasite control practices in livestock production with emphasis in Latin America. Veterinary parasitology. 180(1): 2-11.
KOP Eylem Planı (2014). T.C. Kalkınma Bakanlığı Konya Ovası Projesi Bölge Planlama İdaresi Başkanlığı. 2014 2018 Eylem Planı.
Kızılaslan H (2004). Dünya'da ve Türkiye'de Buğday Üretimi ve Uygulanan Politikaların Karşılaştırılması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2004(2):23-38.
Mayor M, Jesşs López A, Pérez R (2007). Forecasting Regional Employment with Shift-Share and ARIMA Modelling. Regional Studies. 41(4): 543-551.
Martinez J, Dabert P, Barrington S, Burton C (2009). Livestock waste treatment systems for environmental quality, food safety, and sustainability. Bioresource Technology. 100(22): 5527-5536.
Mushtaq S, Maraseni T, Maroulis J, Hafeez M (2009). Energy and water tradeoffs in enhancing food security: A selective international assessment. Energy Policy. 37(9): 3635-3644.
Özdoğan M (2011). Modeling the impacts of climate change on wheat yields in Northwestern Turkey. Agriculture, Ecosystems & Environment 141(1): 1-12.
Özmucur S (2007). Liberalization and concentration: Case of Turkey. The Quarterly Review of Economics and Finance. 46(5): 762-777.
Patterson MG (1989). Regional Employment in New Zealand 1981-86: Shift-Share Versus Regression Analysis. New Zealand Geographer 45(1): 26-35.
Sang N, Dramstad WE, Bryn A (2014). Regionality in Norwegian farmland abandonment: Inferences from production data. Applied Geography 55: 238-247.
Sage JL, Goldberger JR (2012). Decisions to direct market: Geographic influences on conventions in organic production. Applied Geography 34: 57-65.
Tu J (2011). Spatially varying relationships between land use and water quality across an urbanization gradient explored by geographically weighted regression. Applied Geography 31(1):376-392.
TUIK (2008). Tarımsal işletme yapı araştırması, number: 196 17.12.2008. Haber bülteni. http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=3977 (Erişim tarihi:15.01.2014).
TUIK (2014a). İşgücü istatistikleri. http://tuik.gov.tr/PreÇizelge.do?alt_id=1007 (Erişim tarihi:15.01.2014).
TUIK (2014b). Dış ticaret istatistikleri. http://tuikapp.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul. (Erişim tarihi:15.01.2014).
TUIK (2014c). Bitkisel üretim. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. (Erişim tarihi:15.01.2014).
Türkekul B, Unakıtan . (2011). A co-integration analysis of the price and income elasticities of energy demand in Turkish agriculture. Energy Policy.39(5): 2416-2423.
Yang Y, Tong X, Zhu J (2013). A geographically weighted model of the regression between grain production and typical factors for the Yellow River Delta. Mathematical and Computer Modelling 58(3): 582-587.
Wang X, Hofe R (2008). Research methods in urban and regional planning. Springer Science & Business Media.
Wheeler TR, Hong TD, Ellis, RH, Batts GR, Morison JIL, Hadley P (1996). The duration and rate of grain growth, and harvest index, of wheat (Triticum aestivum L.) in response to temperature and CO2. Journal of Experimental Botany 47: 623-630. .