Fatih Mehmet KIZILOĞLU, Üstün ŞAHİN, Serap DİLER, Talip ÇAKMAKCI, Semih ÖZTAŞKIN

Aşağı Pasinler Ovası Sulama Şebekesinin Performansının (2012-2016) Değerlendirilmesi

Sulama şebekelerinde performansın düşük olması; bitkisel üretimde kayıplara ve sürdürülebilir sulama alanlarında daralmalara yol açabilmektedir. Sınırlı su kaynaklarını bitkisel üretimde artış sağlayarak ekonomik faydaya dönüştürmeyi amaçlayan sulama yatırımlarından beklenilen yararın sağlanıp sağlanamadığının göstergeleri sulama şebekelerinin performanslarının izleme ve değerlendirme parametreleridir. Bu araştırma; Aras Sulama Birliği tarafından yönetilen Aşağı Pasinler Ovası sulama şebekesinin 2012-2016 yılları arasındaki sulama sistem performansının değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırma sonucunda 2012-2016 yıllarında sulamaya açılmış olan brüt 4610 ve net 3900 hektarlık alan için yıllık net su temin oranının 5.25 ile 10.68 arasında olduğu, yıllık toplam su temin oranının ise 2.23 ile 4.54 arasında değiştiği belirlenmiştir. Sürdürülebilir sulama alanı oranı % 25,64 ile % 51.28 arasında gerçekleşmiştir. Bu yıllardaki üretim değeri oranları % 15.20 ile % 38.48 arasında olup karlılık oranı değerleri -0.11 ile 9.32 gibi çok geniş aralıklarda değişmiştir. Mali etkinlik oranı % 5.66 ile % 87.36 arasında, mali yeterlilik oranının 0.96 ile 4.72 arasında olduğu, tahsilat oranının % 29.70-100 arasında gerçekleştiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Performans göstergesi, Sulama birliği, Sulama sistem performansı, Sulama sistem verimliliği

Evaluation of Irrigation Scheme Performance of Asagi Pasinler Plain (2012-2016)

Undesirable levels of system performance in the irrigation project areas may lead to crop production losses and a decrease in sustainable irrigation area. Whether or not the expected benefits of irrigation investments aimed at transforming limited water resources into economic benefits by providing an increase in crop production can be understood from the monitoring and evaluation results of irrigation performances. This research was conducted to evaluate the irrigation system performance of Asagi Pasinler Plain irrigation project area which is managed by the Aras Irrigation Association between 2012 and 2016. As a result of the survey, it was determined that the annual net water supply ratio for the area of total 4610 and net 3900 hectares opened for irrigation in 2012-2016 is between 5.25 and 10.68 and the annual total water supply ratio varies between 2.23 and 4.54. Sustainable irrigation area ratio was between 25.64% and 51.28%. The production rate ratios in these years are between 15.20% and 38.48%, and the profitability ratios have changed over a very wide range from -0.11 to 9.32. The financial efficiency ratio is between 5.66% and 87.36%, the financial adequacy ratio is between 0.96 and 4.72, and the collection rate is between 29.70% and 100%.

Keywords:

Irrigation system performance Productivity of irrigation system, Performance indicator, Irrigation association, Benchmarking,

PDF

___

Anonymous (2018). Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Erzurum Bölge Müdürlüğü İklim Verileri, https://mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k
Anonim (2016). Türkiye’de Sulanan Bitkilerin Su Tüketimleri Rehberi. Tarımsal Araştırmalar ve Politikaları Genel Müdürlüğü, Ankara.
Benli B, Beyribey M (1998). Eskişehir sulaması sağ sahil sulama alanında sistem performansının değerlendirilmesi. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 1(4):26-32.
Beyribey M (1989). Konya-Alakova yeraltısuyu işletmesinde su dağıtım ve kullanım etkinliği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Beyribey M, Balaban A, Çakmak B, Oğuz M (1995). Devlet sulama şebekelerinde izleme ve değerlendirme. V. Ulusal Kültürteknik Kongresi, 30 Mart-2 Nisan 1995, Kemer-Antalya, s:143-151.
Beyribey M (1997). Devlet Sulama Şebekelerinde Sistem Performansının Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1480, Ankara.
Beyribey M, Tatlıdil FF (1997). Ereğli ilçesi İvriz Sağ Sahil Sulama Birliği'nde sulama sistem performansının değerlendirilmesi. Ziraat Dünyası, Türkiye Ziraatçılar Derneği, 448:28-32.
Çakmak B (1994). Konya Çumra sulamasında su dağıtım ve kullanım etkinliği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çakmak B, Tanrıvermiş H, Benli B (1999). Türkiye’ de sulama ve tarımsal kalkınma. VII. Kültürteknik Kongresi, 11-14 Kasım 1999, Kapadokya-Nevşehir, s:17-26.
Değirmenci H (2004). Kahramanmaraş bölgesinde bazı sulama şebekelerinin karşılaştırma göstergeleri ile değerlendirilmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1):104-110.
Delibaş L (1992). Büyük sulama şebekelerinde optimum planlama ve yönetimi. IV. Ulusal Tarımsal Yapılar ve Sulama Kongresi, 24-26 Haziran 1992, Erzurum, s:25-35.
Kızıloğlu FM (2002). Aşağı Pasinler ovası sulama sisteminin performansı, sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Kocabaş ES, Girgin İ (1998). Sulama şebekelerinde sistem performansının değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 4(2):39-48.
Moden DJ, Gates TK (1990). Performance measures for evaluation of irrigation water delivery systems. J. Irrig. Drain. Eng, 166(6):804-823.
Molden DJ, Sakthivadivel R, Perry CJ, Fraiture C, Klozen WH (1998). Indicators for comparing performance of irrigated agricultural systems. IWMI Research Report 20, Sri Lanka.
Rao PS (1993). Review of selected literature on indicators of irrigation performance. International Irrigation Management Institute, Colombo, Sri Lanka, s:1-75.