Yükseköğretim Tarihi İçerisinde Zonguldak Maden Tatbikat (Başçavuş) Mektebi (1937-1940)

Dünya çapında enerji ihtiyacının artması ve akabinde ülkemizde kömür madeninin Zonguldak Havzası'nda bulunması ile birlikte madenlerde nitelikli eleman ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle ülkemizde bu ihtiyacın giderilmesi amacıyla ilk olarak Zonguldak'ta "Yüksek Maden Mühendis Mektebi " açılmıştır. 1931 yılında daha fazla öğrenci yetiştirmenin işsizliğe sebep olacağı gerekçesiyle bu mektep kapatılmıştır. 1937 yılında ise Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı çerçevesinde yine Zonguldak'ta "Maden Tatbikat (Başçavuş) Mektebi" açılmıştır. Maden Tatbikat Mektebi'nin de yine temel amacı ocaklarda çalışabilecek orta dereceli çavuş, başçavuş, messah (mühendis) ve madenlerde çalışabilecek uzman eleman yetiştirmek olmuştur. Bu çerçevede mektepte üç yıl eğitim verilmiş ve madenlerdeki nitelikli eleman ihtiyacı büyük oranda giderilmiştir. Bu mektep de üç yıl eğitim verdikten sonra 1940 yılında kapatılmıştır. Çalışmamızın temel amacı, yükseköğretim sistemimiz içerisinde Zonguldak Maden Tatbikat (Başçavuş) Mektebi'nin üç yıllık eğitim-öğretim dönemini ayrıntısıyla inceleyip ortaya koymaktır.

Zonguldak Mining Operation (Başçavuş) School in the History of Higher Education (1937-1940)

A need for qualified staff to work in mines has emerged due to increasing energy demand worldwide and the discovery of coal mines in Zonguldak Basin within Turkey. To eliminate this need, High School of Mining Engineering was opened in Zonguldak in the first place. In 1931, this school was closed because educating more students would lead to unemployment. In 1937, Mining Operation (Başçavuş) School was opened in Zonguldak within the framework of the First Five-Year Development Plan. The main purpose of Mining Operation School was to educate secondary sergeants, master sergeants, surveying engineers, and experts to work in mines. Three-year education was offered by the school, and the need for qualified staff in mines was eliminated to a considerable extent. After offering education for three years, the school was also closed in 1940. The main purpose of the present study is to dwell on the three-year education period of Mining Operation (Başçavuş) School within Turkish higher education system.

___

  • Acun, N. (1947). Toprakaltı servetlerimiz, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü çalışmaları 1. İstanbul: Sinan Matbaası.
  • Açıkgöz, B., & Ünlü, T. (2007). Zonguldak Yüksek Ma'adin ve Sanayi Mektebi kongresi. Madencilik Bülteni, 82/83, 102-104.
  • Anıl, M. N., & Meray N. (1942). Türkiye'de maden mevzuatı. C. 1-2, İstanbul: Tan Matbaası
  • Avşaroğlu N. (2001). Türkiye'de Maden Mühendisliği Eğitimi Tarihçesi. Ankara: TMMOB Maden Mühendisleri Odası. Retrieved from http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/ 5ba7c3bbe8402a4_ek.pdf
  • Gökçen, A. M. (1998). Cumhuriyet döneminde iktisadi gelişme. Yeni Türkiye Dergisi (Cumhuriyet Özel Sayısı V), 23-24, 3255- 3269.
  • İleri, T. (2012). Cumhuriyet döneminde açılan ilk madencilik okulları ve madenci yetiştirme kursları. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(6), 251-262.
  • Kalyoncu, H. (2005). Kömürde açan çiçek. Ankara: Pervaz Yayınları. Kara, M. (2012). Cumhuriyet döneminde Ereğli kömür havzası (1920- 1940). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 111-137. Retrieved from http://dergipark.ulakbim.gov. tr/deusosbil/article/view/5000064106/5000059977
  • Karabalık, K. (2016). Zonguldak'ta mesleki ve teknik eğitim (1924- 1992). Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi Yayınları.
  • Kiper, M. (2006). Cumhuriyetin ilk yıllarında sanayi politikaları ve Sümerbank. Mühendislik mimarlık öyküleri II. (pp. 23-40). Ankara: TMMOB Yayınları.
  • Kiper, M. (2010). Cumhuriyet'in maden işletme mektebi: Etibank. Mühendislik mimarlık öyküleri IV. (pp. 129-142). Ankara: TMMOB Yayınları.
  • Komisyon (1940). Zonguldak Maden Tatbikat Mektebi. İstanbul: Alaettin Kıral Basımevi.
  • MTA. (1936). M.T.A'nın çıkış amacı. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 1(1), 14. Retrieved from http://dergi.mta. gov.tr/images/mtadergi/makaleler/tr/20151211111306 _1072_227d7e4a.pdf
  • T.C. Resmi Gazete. (1935a). Maden tetkik ve arama genel müdürlüğü kanunu. Kanun numarası: 2804. Kabul tarihi: 14/6/1935. Yayımlandığı tarih: 22/6/1935. Sayı: 3035. Retrieved from http://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/kurumsal/kanun-mta. pdf
  • T.C. Resmi Gazete. (1935b). Eti Bank kanunu. Kanun numarası: 2805. Kabul tarihi: 14/6/1935. Yayımlandığı tarih: 22/6/1935.
  • Sayı: 3035. Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/ main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/3035. pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/3035.pdf
  • Türkmen, İ. (2013). Doğu kalkınması (1923-1946) - doğu illerini kalkındırmaya yönelik kamu harcamaları ve yatırımlar -. Konya: Kömen Yayınevi.
  • Yersel, K. (1970). Türk madenciliğinin sorunları. Ankara: TMMOB Maden Mühendisleri Odası Yayını.
  • Yücel, F. (2014). Cumhuriyet Türkiye'sinin sanayileşmede ilk önemli adımı: Birinci beş yıllık sanayi planı, 1934-1938. Ankara: TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Yayını.