20141

Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Bilimsel Gelişim Sürecini Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşleri

Fen eğitimi; bilimsel bilgiyi ve bilimsel süreçleri bilen, karşılaşılan problemlerin tanımlanmasında ve çözümünde bilimsel yöntemlerikullanan bireylerin yetişmesini sağlayabilecek temel unsurlardandır. Fen dersleri kapsamında bilimsel süreci etkileyen faktörlerinirdelenerek sunulması gereklidir. Öğrencilere amaçlanan özellikleri kazandırmada en etkili bireyler olan öğretmenlerin bilimsel gelişimsürecini etkileyen faktörlere ilişkin görüşlerinin onların işlerini yapış biçimlerini etkileyebileceği düşünülerek, fen bilimleri öğretmenadaylarının bu konudaki görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji modelindeyürütülmüş olup, çalışma grubunu 4. sınıfta öğrenim gören 37 öğretmen adayı oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak açık uçlu soruformundan yararlanılmış ve verilerin analizinde içerik analizi yöntemi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarında, öğretmen adaylarınınbilimsel gelişim sürecini etkileyen sosyal ve kültürel faktörlerden en sık toplum yapısına değindikleri ve sorgulayıcı zihne sahip bireyyetiştirmenin önemine vurgu yaptıkları belirlenmiştir. Aynı zamanda, öğretmen adayları bilimsel çalışmaların amacına ilişkin görüşlerini,bilgi üretme ve toplum yararına faaliyetlerde bulunma üzerine yapılandırırken, aile ve eğitim sisteminin bilimsel gelişim sürecinde etkisiolduğunu belirtmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bilimsel gelişim, , bilimsel okuryazarlık, öğretmen adayları, , fen eğitimi, sosyokültürel yaklaşım

Prospective Science Teachers Opinions on Factors Effecting Scientific Development Process

Science teaching is one of the essential elements that can ensure the training of individuals who know scientific knowledge and scientificprocesses and use scientific methods in defining and solving the problems encountered. Within science lessons, the factors affecting thescientific process should be examined and presented. It was aimed to determine the opinions of prospective science teachers on thisissue, since it is thought that the opinions of teachers, who are the most effective individuals in gaining the intended characteristics tostudents, on the factors affecting the scientific development process may affect the way they do their jobs. The study was conducted in thephenomenology model, which is one of the qualitative research methods, and the study group consisted of 37 prospective senior teachers.An open-ended questionnaire a data collection tool and a content analysis method were used in the analysis of the data. In the researchresults, it has been determined that prospective teachers mentioned social and cultural factors that affect the science and science-makingprocess most frequently and emphasized the importance of raising individuals with inquirer minds. They structured their views on thepurpose of scientific studies on producing information and carrying out activities for the benefit of the society; furthermore, they statedthat the family and education system affected the scientific development process.

PDF

___

Abd-El-Khalick, F. ve Akerson, V. L. (2004). Learning as conceptual change: Factors mediating the development of preservice elementary teachers’ views of nature of science. Science Education, 88, 785–810.
Abd-El-Khalick, F. ve Lederman, N. G. (2000). Improving science teachers' conceptions of nature of science: a critical review of the literature. International Journal of Science Education ,22(7), 665-701.
Acosta, S. T. ve Hsu, H. Y. (2014). Negotiating diversity: An empirical investigation into family, school and student factors influencing New Zealand adolescents’ science literacy. Educational Studies, 40(1), 98-115.
Akerson, V., Nargund‐Joshi, V., Weiland, I., Pongsanon, K. ve Avşar, B. (2014). What third‐grade students of differing ability levels learn about nature of science after a year of instruction. International Journal of Science Education, 36, 244– 276.
Akgün, S. ve Kaya, E. (2019). How do university students perceive social-institutional aspects of nature of science? Re-İntroducing Science Sculpting The Image Of Science, 427.
Angın E. ve Özenoglu, H. (2019). Öğretmen adaylarının bilim insanına ilişkin algıları. Iğdır University Journal of Social Sciences, (18).
Ayas, A., Çepni, S. ve Akdeniz, A. R. (1994). Fen Bilimleri Eğitiminde Laboratuvarın Yeri ve Önemi-I, Çağdaş Eğitim, 204, 21-24.
Ayvacı, H. Ş., ve Er Nas, S. (2010). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimsel bilginin epistemolojik yapısı hakkındaki temel bilgilerini belirlemeye yönelik bir çalışma.18(3), 691-704.
Bayraç, H. N. (2003). Yeni ekonominin toplumsal, ekonomik ve teknolojik boyutları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 4(1), 42-62.
Cofré, H., Cuevas, E. ve Becerra, B. (2017). The relationship between biology teachers’ understanding of the nature of science and the understanding and acceptance of the theory of evolution. International Journal of Science Education, 39(16), 2243-2260.
Çepni, S., Bacanak, A. ve Küçük, M. (2003). Fen eğitiminin amaçlarında değişen değerler: Fen-teknoloji-toplum. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 7-29.
Çınar, B. (2016). Bilimsel gelişimin tarihsel süreçlerini içeren öykülerle fen derslerinin desteklenmesinin fene yönelik tutuma, bilim insanı imajına, bilimsel süreç becerilerine ve akademik başarıya etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya
Çınar, Y. (2017). Uluslararası ilişkilerde aydınlanma faktörü. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 1-28.
Çınar, M. ve Köksal, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilime ve bilimin doğasına yönelik görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2),43-57.
Doğan, N. ve Abd-El-Khalick, F. (2009). Turkish grade 10 students' and science teachers' conceptions of nature of science: Anational study. Journal of Research in Science Teaching, 45(10), 1083–1112.
Doğan, N., Çakıroğlu, J., Çavuş, S., Bilican, K. ve Arslan, O. (2011). Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 127-139.
Duschl, R. A. ve Osborne, J. (2002). Supporting and promoting argumentation discourse in science education. Studies in Science Education, 38(1), 39-72.
Erdoğan, M. N. ve Köseoğlu, F. (2012). Ortaöğretim fizik, kimya ve biyoloji dersi öğretim programlarının bilimsel okuryazarlık temaları yönünden analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2889-2904.
Eyceyurt Türk, G. ve Tüzün, Ü. N. (2017). Lise öğrencilerinin bilim insanı imajları ve bilimin doğası mitleri. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(2).
Genç, S. Z. ve Eryaman, M. Y. (2008). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 89-102.
Göker, L. (1998). Fen bilimleri tarihi ve Türk İslam bilginlerinin yeri. MEB, Ankara.
Güney, B. G. ve Şeker, H. (2012). Bilim kültürü ile empati kurulmasında bilim tarihinin kültürel araç olarak kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 523-539.
Ho, E. S. C. (2010). Family influences on science learning among Hong Kong adolescents: What we learned from PISA. International Journal of Science and Mathematics Education, 8(3), 409-428.
İrez, S. (2016). Representations of the nature of scientific knowledge in Turkish biology textbooks. Journal of Education and Training Studies, 4(7), 206-220.
Kartal, Ö. (2016). Erken cumhuriyet döneminde yabancı uzman raporlarına göre Türk eğitim sisteminin ezbercilik sorunu. Journal of Research in Education and Society, 3(1), 42-59.
Korkmaz, H. (2011). The contribution of science stories accompanied by story mapping to students' ımages of biological science and scientists. Online Submission, 15(1), 1-41.
Konan, N., Çetin, R. B. ve Bozanoğlu, B. (2018). PISA’da başarılı olan bazı ülkelerde okul müdürlerinin seçilme, yetiştirilme ve görevlendirilmesi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 141-157.
Köseoğlu, F., Tümay, H., ve Budak, E. (2008). Bilimin doğası hakkında paradigma değişimleri ve öğretimi ile ilgili yeni anlayışlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 221-237.
Köseoğlu, F., Tümay, H., ve Üstün, U. (2010). Bilimin doğası öğretimi mesleki gelişim paketinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarına uygulanması ile ilgili tartışmalar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4).129-162.
Leach, J. ve Scott, P. (2003). Individual and sociocultural views of learning in science education. Science & Education, 12(1), 91-113.
Leblebicioğlu, G., Abik, N. M., Çapkınoğlu, E., Metin, D., Doğan, E. E., Çetin, P. S. ve Schwartz, R. (2017). Science camps for introducing nature of scientific inquiry through student inquiries in nature: Two applications with retention study. Research in Science Education, 1-25.
Lederman, N.G. (1992). Students and teachers conceptions of the nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 29(4), 351-359.
Lemke, J. L. (1990). Talking science: Language, learning, and values. Ablex Publishing Corporation, 355 Chestnut Street, Norwood.
Lemke, J. L. (2001). Articulating communities: Sociocultural perspectives on science education. Journal of Research in Science Teaching. 38(3), 296-316.
Lin, H., ve Chen, C. (2002). Promoting preservice chemistry te¬achers’ understanding about the nature of science through his¬tory. Journal Of Research in Science Teaching, 39(9), 773–792.
Matthews, M. R. (2017). Science Teaching the Contribution of History and Philosophy of Science. (Çev. Mehmet Doğan,2017). Fen Öğretimi Bilim Tarihinin ve Felsefesinin Katkısı. Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
McComas, W. F., ve Olson, J. K. (1998). The nature of science in international science education standards documents. The Nature of Science in Science Education. 41-52. Springer Netherlands.
Mesci, G. ve Schwartz, R. S. (2016). Changing preservice science teachers‟ views of nature of science: Why some conceptions may be more easily altered than others. Research in Science Education, 1-23.
Moss, D. M., Abrams, E. D. ve Robb, J. (2001). Examining student conceptions of the nature of science. International Journal of Science Education, 23(8), 771– 790.
Nouri, N., McComas, W. F. ve Aponte-Martinez, G. J. (2019). Instructors’ rationales and strategies for teaching history of science in preservice settings. Science & Education, 28(3-5), 367-389.
OECD (2018). Preparing our youth for an inclusive and sustainable world. The OECD PISA global competence framework. Paris. http://www.oecd.org/pisa/Handbook-PISA-2018- Global-Competence.pdf
Ogborn, J., Kress, G., Martins, I. ve McGillicuddy, K.(1996). Explaining Science in the Classroom, Open University Press, Buckingham.
O'Halloran, K. L. (1996). The discourses of secondary school mathematics. Doctoral dissertation, Murdoch University.
Özdem, Y., Demirdöğen, B., Yeşiloğlu, S. N. ve Kurt, M. (2010). Farklı branşlardaki alan öğretmenlerinin sosyal yapılandırıcı yaklaşımla bilim anlayışlarının geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 263-292.
Palmer, D. H. (2006). Sources of self efficacy in a science methods course for primary teacher education students. Research in Science Education, 36, 337– 353.
Roth, W. M. (1999). Discourse and agency in school science laboratories. Discourse Processes, 28(1), 27-60.
Sağır, Ş. U. ve Kılıç, Z. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilimin doğasını anlama düzeylerine bilimsel tartışma odaklı öğretimin etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 308-318.
Silva, F., Carneiro-Carvalho, A. ve Rodrigues, I. (2018). The use of the history of science to improve the understanding of the thematic of reproduction: A study with students of secondary school. African Journal of History and Culture, 10(6), 67-76.
Sülün, A., ve Balkı, N. (2009). Türkiye’de fen ve teknoloji eğitimi ve kültür. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 85-98.
Tan, M., ve Temiz, B. K. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 89-101.
Taraban, R., Box, C., Myers, R., Pollard, R. ve Bowen, C. W. (2007). Effects of active‐learning experiences on achievement, attitudes, and behaviors in high school biology. Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the National Association for Research in Science Teaching, 44(7), 960-979.
Tirri, K., Tolppanen, S., Aksela, M. ve Kuusisto, E. (2012). A cross-cultural study of gifted students' scientific, societal, and moral questions concerning science. Education Research International, doi:10.1155/2012/673645.
Turgut, H. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel bilgi ve yöntem algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 165-184.
Ünal, S., Coştu, B. ve Karataş, F. Ö. (2004). Türkiye’de fen bilimleri eğitimi alanındaki program geliştirme çalışmalarına genel bir bakış. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 183-202.
Williams, C. T. ve Rudge, D. W. (2016). Emphasizing the history of genetics in an explicit and reflective approach to teaching the nature of science. Science & Education, 25(3-4), 407-427.
Yang, F. Y. (2004). Exploring high school students' use of theory and evidence in an everyday context: The role of scientific thinking in environmental science decision‐making. International Journal of Science Education, 26(11), 1345-1364.
Yar, M. A. (2013). Güney Kore, Japonya, Yeni Zelanda ve Finlandiya'da öğretmen yetiştirme ve atama politikaları. Electronic Turkish Studies, 8(12), 859-878.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Nobel, Ankara.

ISSN: 2146-5959
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Bülent Ecevit Üniversitesi (Önceden Zonguldak Karaelmas Üniversitesi)