Benlik Saygısı, Olumlu Gelecek Beklentisi ve Geleceğe Yönelik Tutumun Mutluluk Üzerindeki Etkisi: Meslek Yüksekokulu Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama

Bu çalışmanın amacı, meslek yüksekokulu öğrencilerinin benlik saygıları, olumlu gelecek beklentisi ve geleceğe yönelik tutumlarının mutlulukları üzerindeki etkilerinin saptanmasıdır. Çalışmada, veri toplama aracı olarak, Tafarodi ve Swann (1995) tarafından geliştirilen Benlik Saygısı Ölçeği, İmamoğlu (2001) tarafından geliştirilen Geleceğe Yönelik Tutum ve Olumlu Gelecek Beklentisi Ölçekleri, Hills ve Argyle (2002) tarafından geliştirilen Oxford Mutluluk Ölçeği-Kısa Formu ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Veriler, Akdeniz Üniversitesinin en çok öğrenci sayısına sahip meslek yüksekokullarından Manavgat Meslek Yüksekokulunda öğrenim görmekte olan 715 üniversite öğrencisinden elde edilmiştir. Verilerin analizinde güvenirlik analizi, faktör analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda, mutluluk ile Benlik Saygısı Ölçeğinin alt boyutları olan "kendini sevme" ve "öz yeterlilik" arasında pozitif anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Geleceğe Yönelik Tutum Ölçeğinin "olumlu yönelim" ve "planlı yönelim" alt boyutları ile mutluluk arasında pozitif anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Öte yandan, "kaygılı yönelim" ile mutluluk arasında ise negatif anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Mutluluk ile olumlu gelecek beklentisi arasında da pozitif anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, tüm bağımsız değişkenler içerisinde mutluluk üzerinde en fazla etkiye sahip olanın "kendini sevme" alt boyutu olduğu görülmüş ve bunu sırasıyla planlı yönelim, olumlu gelecek beklentisi, kaygılı yönelim, olumlu yönelim ve son sırada da öz yeterlilik alt boyutunun izlediği saptanmıştır. Benlik saygısı, geleceğe yönelik tutum ve olumlu gelecek beklentisinin mutluluktaki değişimi açıklama oranı %54 olarak tespit edilmiştir. Bulgular mevcut literatür çerçevesinde tartışılmış ve okul yönetimleri için bazı önerilerde de bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Benlik saygısı, geleceğe yönelik tutum, mutluluk, olumlu gelecek beklentisi, pozitif psikoloji, üniversite öğrencisi

The Effect of Self-Esteem, Positive Future Expectation and Attitude Toward Future on Happiness: An Analysis of Vocational School Students

The aim of this study is to determine the effects of self-esteem, positive future expectation, and future attitudes on the happiness of vocational school students. The Self-Esteem Scale developed by Tafarodi and Swann (1995), The Attitude toward Future and Positive Future Expectations Scales developed by İmamoğlu (2001), The Oxford Happiness Scale-Short Form developed by Hills and Argyle (2002), and a personal information form were used to collect the data. The data were obtained from 715 university students studying at Manavgat Vocational School, with one of the highest number of students at Akdeniz University. Reliability analysis, factor analysis, correlation analysis, and regression analysis were used to analyze the data. These analyses revealed positive and significant relationships among happiness, "self-liking" and "self-competence", which are the sub-dimensions of Self-Esteem Scale. Positive significant relationships were found between "positive orientation" and "planned orientation" sub-dimensions of attitude toward future scale, and happiness. However, a negative significant relationship was found between "anxious orientation" and happiness. A positive significant relationship was found between positive future expectation and happiness. In addition, from among all the independent variables, the "self-liking" sub-dimension was found to have the highest effect on happiness. This was followed by the planned orientation, positive future expectation, anxious orientation, positive orientation, and self-competence sub-dimensions. Self-esteem, attitude toward future, and positive future expectation had a share of 54% in describing the total change in happiness. The findings were discussed in light of the literature and some suggestions were made for school administrations.

Keywords:

Attitude toward future, happiness, positive future expectation, positive psychology, self-esteem, university student,

PDF

___

Akbaşlı, S., Kubilay, S., & Durnalı, M. (2017). Önlisans öğrencilerinin gelecek beklentileri ile akademik motivasyonlarının incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 14(4), 4678–4693.
Aksoy, A. B., Güngör Aytar, A., & Kaytez N. (2017). Üniversite öğrencilerinin mutluluk ve alçakgönüllülük düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1119–1132.
Alkan, R. M., Suiçmez, M., Aydınkal, M., & Şahin, M. (2014). Meslek yüksekokullarındaki mevcut durum: Sorunlar ve bazı çözüm önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(3), 133–140.
Artar, M. (2003). Depremi yaşayan ergenlerin gelecek beklentilerinin içeriği. Kriz Dergisi, 11(3), 21–27.
Bajaj, B., Gupta, R., & Sengupta, S. (2019). Emotional stability and self-esteem as mediators between mindfulness and happiness. Journal of Happiness Studies, 20(7), 2211–2226.
Blatt, S. J., & Zuroff, D. C. (1992). Interpersonal relatedness and selfdefinition: Two prototypes for depression. Clinical Psychology Review, 12, 527–562.
Boniwell, I. (2013). Introduction to positive education. In S. A. David, I. Boniwell, & A. C. Ayers (Eds.), The Oxford handbook of happiness (pp. 535–539). Oxford: Oxford University Press.
Branden, N. (1995). The six pillars of self-esteem. New York, NY: Bantam Books.
Carr, A. (2011). Positive psychology: the science of happiness and human strengths (2nd ed.). London: Routledge.
Crowley, S. L., & Fan, X. (1997). Structural equation modeling: Basic concepts and applications in personality assessment research. Journal of Personality Assessment, 68(3), 508–531.
Çuhadar, A., Demirel, M., Er, Y., & Serdar, E. (2019). Lise öğrencilerinde boş zaman yönetimi ve gelecek beklentisi ilişkisi. Journal of International Social Research, 12(66), 1498–1505.
Demirtaş, A. S. (2018). Duygu düzenleme stratejileri ve benlik saygısının mutluluğu yordayıcılığı. Turkish Studies Educational Sciences, 13(11), 487–503.
Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575.
Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55(1), 34–43.
Diener, E., & Seligman, M. E. P. (2002). Very happy people. Psychological Science, 13(1), 81–84.
Doğan, T. (2011). Two-Dimensional Self-Esteem: Adaptation of the self-liking / self-competence scale into Turkish, a validity and reliability study. Education and Science, 36(162), 126–137.
Doğan, T., & Akıncı Çötok, N. (2011). Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165–172.
Doğan, T., & Eryılmaz, A. (2013). İki boyutlu benlik saygısı ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 107–117.
Doğan, T., & Sapmaz, F. (2012). Oxford Mutluluk Ölçeği Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25(4), 297–304.
Doğan, T., Sapmaz, F., & Akıncı Çötok, N. (2013). Öz-eleştiri ve mutluluk. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 391–400.
Doğan, U. (2016). Effects of social network use on happiness, psychological well-being and life satisfaction of high school students: Case of Facebook and Twitter. Education and Science, 41(183), 217–231.
Ehtiyar, V. R., Ersoy, A., Akgün, A., & Karapınar, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin geleceğe yönelik tutum ve olumlu gelecek beklentilerinin psikolojik iyilik halleri üzerindeki etkisi. Mediterranean Journal of Humanities, 7(2), 251–262.
Eryılmaz, A. (2011). Ergen öznel iyi oluşu ile olumlu gelecek beklentisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Düşünen Adam: Journal of Psychiatry & Neurological Sciences, 24(3), 209–215.
Eryılmaz, A., & Askeroğlu, K. (2019). Kariyer uyumluluğunun, geleceğe yönelik tutumlar ile yaşam doyumu açısından incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(19), 67–76.
Güler, A. (2004). Relationship between self-construals and future time orientations. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Güleri, M. (1999). Üniversiteli ve işçi gençliğin gelecek beklentileri ve kötümserlik-iyimserlik düzeyleri. Kriz Dergisi, 5(1), 55–65.
Gürbüz, S., & Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yöntem-analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Hills, P., & Argyle, M. (2002). The Oxford happiness questionnaire: A compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33, 1073–1082.
Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53–60.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1–55.
İmamoğlu, E. O. (2001). Need for cognition versus recognition: self and family related correlates. Unpublished article, Middle East Technical University, Ankara.
İmamoğlu E. O., & Güler-Edwards A. (2007). Geleceğe ilişkin yönelimlerde benlik tipine bağlı farklılıklar. Türk Psikoloji Dergisi, 22(60), 115–132.
İmamoğlu, S. (2005). Secure exploration: Conceptualization, type and relationships with secure attachment, self construals and other self-related variables. Yayınlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Kaya, Ç., & Ekşi, H. (2019). Üniversite öğrencilerinin geleceğe yönelik tutum ve beklentilerinin iyi oluş üzerindeki yordayıcı rolü. International Congress on Psychological Counseling and Guidance in Higher Education (pp. 203–208.), November 15–17, 2019, İstanbul.
Koçyiğit, M. (2014). Cinsiyete ve ait olma düzeylerine göre üniversite öğrencilerinin geleceğe yönelik tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Kong, F., Zhao, J., & You, X. (2013). Self-esteem as mediator and moderator of the relationship between social support and subjective well-being among Chinese university students. Social Indicators Research, 112(1), 151–161.
Lin, C. (2015). Gratitude and depression in young adults: The mediating role of self-esteem and well-being. Personality and Individual Differences, 87, 30–34.
Lyubomirsky, S., King, L., & Diener, E. (2005a). The benefits of frequent positive affect: Does happines lead to success? Psychological Bulletin, 131(6), 803–855.
Lyubomirsky, S., Sheldon, K. M., & Schkade, D. (2005b). Pursuing happiness: The architecture of sustainable change. Review of General Pychology, 9(2), 111–131.
McDonald, R. P., & Ho, M. H. R. (2002). Principles and practice in reporting structural equation analyses. Psychological Methods, 7(1), 64–82.
Myers, D. G., & Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Science, 6(1), 10–19.
Özgüngör, S. (2014). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı düzeyine göre kimlik statüleri ile başarı yönelimleri arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 33–46.
Öztemel, K., & Yıldız-Akyol, E. (2019). The predictive role of happiness, social support, and future time orientation in career adaptability. Journal of Career Development, 48(3), 199–212.
Paradise, A. W., & Kernis, M. H. (2002). Self-Esteem and psychological well-being: Implications of fragile self-esteem. Journal of Social and Clinical Psychology, 21(4), 345–361.
Rogers, C. R. (1961). On becoming a person, a therapist’s view of psychotherapy. Boston, MA: Houghton Mifflin Company.
Rosenberg, M. (1965). Society and adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Sato, K., & Yuki, M. (2014). The association between self-esteem and happiness differs in relationally mobile vs. stable interpersonal contexts. Frontiers in Psychology, 5, 1113.
Şimşek, H. (2012). Güneydoğu Anadolu bölgesindeki lise öğrencilerinin gelecek beklentileri ve gelecek beklentilerini etkileyen faktörler. Kurumsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 90–109.
Tafarodi, R. W. (1998). Paradoxical self-esteem and selectivity in the processing of social information. Journal of Personality & Social Psychology, 74(5), 1181–1196.
Tafarodi, R. W., & Swann, W. B. (1995). Self-liking and self-competence as dimensions of global self-esteem: Initial validation of a measure. Journal of Personality Assessment, 65(2), 322–342.
Tafarodi, R. W., & Swann, W. B. (2001). Two dimensional self-esteem: Theory and measurement. Personality and Individual Differences, 31(5), 653–673.
Tafarodi, R. W., Wild, N., & Ho, C. (2010). Parental authority, nurturance, and two dimensional self-esteem. Scandinavian Journal of Psychology, 51(4), 294–303.
Tafarodi, R. W., Tam, J., & Milne, A. B. (2001). Selective memory and the persistence of paradoxical self-esteem. Personality and Social Psychology Bulletin, 27(9), 1179–1189.
Tatar, M. (2005). Öğretmen beklentisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 1–17.
Tuncer, M. (2011). Yükseköğretim gençliğinin gelecek beklentileri üzerine bir araştırma. Turkish Studies – International Periodical For The Language, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(2), 935–948.
Van Calster, K., Lens, W., & Nuttin, J. R. (1987). Affective attitude toward the personal future: Impact on motivation in high school boys. The American Journal of Psychology, 100(1), 1–13.
Watson, D., & Clark, L. A. (1984). Negative affectivity the disposition to experience aversive emotional states. Psychological Bulletin, 96(3), 465–490.