DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR YOLUYLA TEKNOLOJİ TRANSFERİ VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN NEDENSELLİK ANALİZİ

Günümüzde bazı ülkeler kendi teknolojilerini üretme ve ihraç etme konumuna erişmişken, bazıları ise ihtiyaç duydukları teknolojileri teknoloji üretiminde öncü ülkelerden transfer ederek sağlamaktadır. Bu çalışmada, teknoloji transferi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki daha çok ikinci grupta yer alan Türkiye için ampirik olarak analiz edilmiştir. 1989:Q1-2019:Q3 dönemi verilerinin kullanıldığı çalışmada, teknoloji transferinin göstergesi olarak doğrudan yabancı yatırımlar (DYY’ler), ekonomik büyümenin göstergesi olarak ise gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) değişkenleri alınmıştır. Değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki Johansen eşbütünleşme testiyle, nedensellik ilişkisi ise Hatemi-J asimetrik nedensellik testi ve Rossi (2005) tarafından önerilen zamana göre nedensellik testiyle araştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, uzun dönemde değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Nedensellik testi sonuçları GSYİH’daki pozitif şoklardan DYY’lerdeki pozitif şoklara, GSYİH’daki negatif şoklardan DYY’lerdeki negatif şoklara ve DYY’lerdeki pozitif şoklardan GSYİH’daki pozitif şoklara nedensellik ilişkisinin varlığını ortaya koymaktadır. Zamana göre nedensellik testi sonuçlarına göre de, DYY’ler ve yüksek teknolojili mal ithalatıyla GSYİH arasında zamana göre değişen nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Teknoloji Transferi, Ekonomik Büyüme, Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Asimetrik Nedensellik

TECHNOLOGY TRANSFER THROUGH FOREIGN DIRECT INVESTMENT AND ECONOMIC GROWTH NEXUS: A CAUSALITY ANALYSIS FOR TURKEY

Today, while some countries have reached the position of producing and exporting their own technologies, others provide the technologies they need by transferring them from the leading countries in technology production. In this study, the relationship between technology transfer and economic growth is empirically analyzed for the Turkey, which is in the second group. In the study using the 1989:Q1-2019:Q3 period data, foreign direct investment (FDI) as an indicator of technology transfer and gross domestic product (GDP) variables as an indicator of economic growth were taken into account. The long-term relationship between the variables is investigated with the Johansen cointegration test, and the causality relationship is investigated with the Hatemi-J asymmetric causality test and time-based causality test proposed by Rossi (2005). According to the results of the analysis, it is determined that there is a cointegration relationship between the variables in the long run. The causality test results reveal the existence of a causal relationship from positive shocks in GDP to positive shocks in FDI, from negative shocks in GDP to negative shocks in FDI, and from positive shocks in FDI to positive shocks in GDP. According to the results of the time-based causality test, a time-varying causality relationship is determined between FDI and GDP

Keywords:

Technology Transfer, Economic Growth, Foreign Direct Investment, Asymmetric Causality,

PDF

___

Afşar, M. (2008). “The Causality Relationship Between Economic Growth and Foreign Direct Investment in Turkey”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20): 1-9.
Alfaro, L., Chanda, A., Kalemli-Özcan, Ş. ve Sayek, S. (2004). “FDI and Economic Growth: The Role of Local Financial Markets”, Journal of the Economics, 64(1): 89-112.
Ayaydın, H. (2010). “Doğrudan Yabancı Yatırımlar ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(26): 133-145.
Bal, H. ve Göz, D. (2010). “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Türkiye”, Çukurova Üniversitesi SBE Dergisi, 19(2): 450-467
Basu, P., Chakraborty, C. ve Reagle, D. (2003). “Liberalization, FDI and Growth in Developing Countries: A Panel Cointegration Approach”, Economic Inquiry, 41(3): 510-516.
Berber, M. (2015). İktisadi Büyüme ve Kalkınma, Trabzon: Derya Kitabevi.
Carkovic, M. ve Levine, R. (2002). “Does Foreign Direct Investment Accelerate Economic Growth?”, U of Minnesota Department of Finance Working Paper, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=314924, (25.04.2021).
Crispolti, V. ve Marconi, D. (2005). “Technology Transfer and Economic Growth in Developing Countries: an Econometric Analysis”, Economic Working Papers 564, Bank of Italy, Economic Research and International Relations Area.
De Mello, L. R. (1999). “Foreing Direct Investment-Led Growth: Evidence from Time Series and Panel Data”, Oxford Economic Papers, 51(1): 133-151.
Demir, İ. (1988). Teknolojik Gelişme ve Türkiye’nin Teknolojik Meseleleri, Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
Demirtaş, G. ve Aktop, V. S. (2011). “Türkiye’de Teknoloji Transferinin İçselleştirilmesi Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 29(108): 69-103
Ekinci, A. (2011). “Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme ve İstihdama Etkisi: Türkiye Uygulaması (1980-2010)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2): 71-96.
Erdost, C. (1982). Sermayenin Uluslararasılaşması ve Teknoloji Transferi, Ankara: Savaş Yayınları.
Gurbiel, R. (2002). “Impact of Innovation and Technology Transfer on Economic Growth: The Central and Eastern Europe Experience”, Warsaw School of Economics, https://www.eadi.org/typo3/fileadmin/WG_Documents/Reg_WG/gurbiel.pdf, (30.06.2021)
Hatemi-J., A. (2012). “Asymmetric Causality Test with an Application”, Empirical Economics, 43(1): 447-456.
Hudea, O. S. ve Stancu, S. (2012). “Foreign Direct Investments, Technology Transfer and Economic Growth. A Panel Approach”, Romanian Journal of Economic Forecasting, 15(2): 85-102.
Kahveci, Ş. ve Terzi, H. (2017). “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Nedensellik Analizleri ile Testi”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, (49): 135-154.
Kalaitzi, A. S. (2018). “The Casual Effects of Trade and Technlogy Transfer on Human Capital and Economic Growth in the United Arab Emirates”, Sustainability, 10(5): 1-15
Karimi, M. S. ve Yusop, Z. (2009). “FDI and Economic Growth in Malaysia, Munich Personal RePEc Archive”, MPRA Paper No. 14999.
Karluk, R. (1983). Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları, İstanbul: İTO Ekonomik Yayınlar Dizisi.
Lee, H. H. ve Tan, H. B. (2006). “Technology Transfer, FDI and Economic Growth in The ASEAN Region”, Journal of the Asia Pacific Economy, 11(4): 394-410.
Lesink, R. ve Morrissey, O. (2006). “Foreign Direct Investment: Flows, Votality, and the Impact on Growth”, Review of International Economics, 14(3): 478-493
Li, X. ve Liu, X. (2005). “Foreign Direct Investment and Economic Growth: An Increasingly Endogenous Relationship”, World Development, 33(3): 393-407.
Nair-Reichert, U. ve Weinhold, D. (2001). “Causality Tests for Cross-Country Panels: A New Look at FDI and Economic Growth in Developing Countries”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 63(2): 153-171.
Orhan, O. Z. ve Erdoğan, S. (2013). İktisada Giriş, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Osano, H. M. ve Koine, P. W. (2016). “Role of Foreign Direct Investment on Technology Transfer and Economic Growth in Kenya: A Case of the Energy Sector”, Journal of Innovation Entrepreneurship, 5(1): 1-25.
Rossi, B. (2005). “Optimal Test for Nested Model Selection with Underlying Parameter Instability”, Econometric Theory, 21(5): 962-990.
Sarker, B. ve Khan, F. (2020). “Nexus Between Foreign Direct Investment and Economic Growth in Bangladesh: An Augmented Autoregressive Distributed Lag Bounds Testing Approach”, Financial Innovation, 6(10): 1-18.
Soyak, A. (2011). Teknoekonomi, İstanbul: Der Yayınları.
Tiwari, A. K. ve Mutascu, M. (2011). “Economic Growth and FDI in Asia: A Panel Data Approach”, Economic Analysis ve Policy, 41(2): 173-187.
Vergil, H. ve Sinay, M. (2013). “Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Bilgi Transferleri Yönünden İncelenmesi: Türkiye Örneği”, Busines and Economic Research Journal, 4(1): 59-76.
Wang, M. (2009). “Manufacturing FDI and Economic Growth: Evidence from Asian Economies”, Applied Economics, 41(8): 991-1002
Wijeweera, A., Villano, R. ve Dollery, B. (2010). “Economic Growth and FDI Inflows: A Stochastic Frontier Analysis”, The Journal of Developing Areas, 43(2): 143-158.
Yang, B. (2008). “FDI and Growth: A Varying Relationship Across Regions and Over Time”, Applied Economics Letters, 15(2): 105-108.