Analitik hiyerarşi süreci ve analitik ağ süreci yöntemleri ile online alıiverii site seçimi

Analitik Hiyerarşi Süreci ve Analitik Ağ Süreci yöntemleri, çok kriterli karar vermeyöntemlerindedir. AHP, ikili karşılaştırmalar ile karar vermede etkili kriterlerin önem derecelerini vekarar alternatiflerinin sıralamasını gerçekleştirmektedir. ANP ise; sorunları, kriterler ve alternatiflerarasındaki ilişkileri ve yönleri belirleyerek bunların bir ağ biçiminde çözümlenmesidir. Bu çalışmadada öğretim elemanlarının online alışveriş yaptıkları sitelerin belirlenmesinde etkili olan kriterlerinönem derecelerinin ve uygun alışveriş sitelerinin belirlenmesinde Analitik Hiyerarşi Süreci ve AnalitikAğ Süreci yöntemleri kullanılarak sonuçları karşılaştırılmıştır. Online alışveriş sitesi seçiminde pozitifözellikler, negatif özellikler, ödeme seçenekleri ve ürün yelpazesi olmak üzere 4 ana kriterbelirlenmiştir. Analitik Ağ Süreci yöntemine göre online alışveriş site seçimini etkileyen en önemlikriter ürün yelpazesi iken Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemine göre ise pozitif özellikler kriteriolmuştur. Her iki yönteme göre de online alışveriş sitelerinden ilk alternatif birinci sırada yeralmaktadır.

Selection of online shopping site based on analytic hierarchy process and analytic network process methods

Analytic Hierarchy Process and Analytic Network Process are common multi criteria decision -making methods. Analytic Hierarchy Process identifies the degree of importance of effective decisionmaking criteria and ranks decision alternatives by making pairwi se comparisons. Analytic NetworkProcess, however, identifies the relationship and its direction between the criteria and the alternativesin order to solve problems in a network. In this study, Analytic Hierarchy Process and AnalyticNetwork Process methods have been used to identify and compare the criteria along with theirimportance degree that is important for academic staff to choose online shopping websites. Four primary criteria; positive attributes, negative attributes, payment options and range ofproducts havebeen determined for the selection of online shopping websites. While the most important criteria forthe Analytic Network Process method has been found as the range of products , positive attributes has been the most important criteria for Analytic Hierarchy Process. The first alternative website hasbeen found as the first choice for both methods.

PDF

___

Ababutain A.Y. (2002), A Multi- Criteria Decision-Making Model For Selection Of Bot Toll Road Proposals Within The Public Sector, Doktora Tezi, University Of Pittsburg, School Of Engineering, Pennsylvania.
Akarsu İ. (2008), Öğrencilerin İnternetten Yararlanma Durumları, Performans Görevlerini Proje Türlerini ve Öğretmen Davranışlarını Etkilemekte Midir?, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
An S -H., Kimb G- H ve Kang K- I. (2007), A Case- Bas ed Reasoning Cost Estimating Model Using Experience By Analytic Hierarchy Process, Building And Environment, 42(7): 2573 -2579.
Bai B., Law R. ve Wen I. (2008), The Impact of Website Quality On Customer Satisfaction and Purchase Intentions: Evidence From Chinese Online Visitors, International Journal of Hospitality Management, 27(3): 391 -402.
Başak I. (2002), On The Use Of Information Criteria In Analytic Hierarchy Process, European Journal Of Operational Research, 141(1): 200- 216.
Bayazıt O. (2006), Use of Analytic Network Process in Vendor Selection Decisions, Benchmarking: An International Journal, 13(5): 566 -579.
Bolloju N. (2003), Aggregation Of Analytic Hierarchy Process Models Based On Similarities In Decision Makers Preferences, European Of Operational Research, 128(3): 499 - 508.
Bozkurt V. (2000), Ekonomik, Toplumsal, Teknik ve Yasal Yönleriyle Elektronik Ticaret, İstanbul: 1. Baskı, Alfa Yayıncılık.
Braunschweig T. ve Becker B. (2004), Choosing Research Priorities By Using The Analytic Hierarchy Process: An Application To International Agriculture, R&D Management, 34(1): 77- 86.
Buyukozkan G. ve Ruan D. (2008), Evaluation Of Software Development Projects Using A Fuzzy Multi- Criteria Decision Approach, Mathematics And Computers In Simulation, 77(5 -6): 464 - 475.
Büyükyazıcı M. ve Sucu M. (2003), The Analytic Hierarchy and Analytic Network Processes, Hacettepe Journal of Mathematics and Statistics, 32: 65 - 73.
Cao D., Leung L. ve Law J. (2008), Modifying Inconsistent Comparison Matrix in Analytic Hierarchy Process: A Heuristic Approach, Decision Support Systems, 44(4): 944- 953.
Carlson C ve Fuller R. (1996), Fuzzy Multiple Criteria Decision Making: Recent Developments, Fuzzy Sets and Systems, 78(2): 139 -153.
Chandran B., Golden B. ve Wasi l E. (2005), Linear Programming Models For Estimating Weights in The Analytic Hierarchy Process, Computers And Operations Research, 32(9): 2235 - 2254.
Chena M.ve Wang S. -C. (2010), The Critical Factors Of Success For Information Market: Using Analytic Hierarchy Process (AHP) Approach, Expert Systems With Applications, 37(1): 694 -704.
Chou Y. ve Hsu Y. -Y. (2008), Human Resources For Science And Technology: Analyzing Competitiveness Using The Analytic Hierarchy Process, Technology in Society, 30(2): 141 -153.
Chu M. - T., Shyu J., Tzeng G. -H. ve Khosla R. (2007), Comparison Among Three Analytical Methods For Knowledge Communities Group - Decision Analysis, Expert Systems With Applications, 33(4): 1011 -1024.
Çelik N. ve Murat G. (2010), Analitik Ağ Süreci Yöntemi ile Üniversite Dinamik Entegre Strateji Modeli Geliştirilmesi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi Yönetim, 27(67): 32 -51.
Dagdeviren M. ve Yuksel I. (2007), Personnel Selection Using Analytic Network Pr ocess, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 11(6): 99- 118.
Dağdeviren M., Akay D. ve Kurt M. (2004), İş Değerlendirme Sürecinde Analitik Hiyerarşi Süreci ve Uygulaması, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(2): 131 -138.
Dağdeviren M., Dönmez N. ve Kurt M. (2006), Bir İşletmede Tedarikçi Değerlendirme Süreci İçin Yeni Bir Model Tasarımı ve Uygulaması, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 21(2): 247 - 255.
Dağdeviren M., Eraslan E., Kurt M. ve Dizdar, E.N. (2005), Tedarikçi Seçimi Problemine Analitik Ağ Süreci İle Alternatif Bir Yaklaşım, Teknoloji Dergisi, 8(2): 115 -122.
Donegan H.A., Dodd F.J. ve Mcmaster T.B.M. (1992), A New Approach To AHP Decision Making, The Statistician, 41(3): 29 5-302.
Erel C. (2008), İnternetten Alışverişlerde Algılanan Risk Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Hacaettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Forman H.E. and Gass I.S. (2001), The Analytic Hierarchy Process -An Exposition, Operations Research, 49(4): 469 - 486.
Garcia-Cascales M.S. ve Lamata M. (2009), Selection Of A Cleaning System For Engine Maintenance Based On The Analytic Hierarchy Process, Computers & Industrial Engineering, 56(4): 1442- 1451.
Güleş K., Öğüt A. ve Bülbül H. (2002), İnternet Teknolojisi Açısından İşletmeler Arası Elektronik Ticaret ve Aracı Pazarlar, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2): 33 -55.
Güner H. (2005), Bulanık AHP ve Bir İşletme İçin Tedarikçi Seçimi Problemine Uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Güngör İ. ve İşler D. B. (2005), Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı İle Otomobil Seçimi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2): 21 -33.
Hafeez K., Malak N. ve Zhang Y. (2007), Outsourcing Non- Core Assets and Competences of A Firm Using Analytic Hierarchy Process, Computers and Operations Research, 34(12): 3592- 3608.
Hurley J.W. (2001), The Analytic Hierarchy Process: A Note On An Approach To Sensitivity Which Preserves Rank Order, Computers & Operations Research, 28(2): 185 -188.
Jian- Zhong X., Li- Jing W. ve Jun L. (2008), A Study of AHP- Fuzzy Comprehensive Evaluation on The Development of Eco -Enterprise, International Conference On Management Science & Engineering, 10- 12 Agust 2008, 219 -224.
Karagiannidis A., Papageorgiou A., Perkoulidis G., Sanida G. ve Samaras P. (2010), A Multi - Criteria Assessment of Scenarios On Thermal Processing of Infectious Hospital Wastes: A Case Study For Central Macedonia, Waste Management, 30(2): 251 - 262.
Kardam A. (2001), Karar Alma: Harvard Business Review Dergisinden Seçmeler, İstanbul: Turkiye Metal Sanayicileri Sendikası.
Karsak E.E., Sozer S. ve Alptekin S.E. (2002), Product Planning in Quality Function Deployment Using A Combined Analytic Network Process and Goal Programming Approach, Computers & Industrial Engineering, 44(1): 171 - 190.
Kırtok A., http://eticaretmag.com/Avrupa-Top- 300 - Turk- Online- Perakendeciler/, (02.04.2012).
Kuruüzüm A. ve Atsan N. (2001), Analitik Hiyerarşi Yöntemi ve İşletmecilik Alanındaki Uygulamaları, Akdeniz İİBF Dergisi, 1(1): 83 - 105.
Lamata M. (2006), An Alternative Solution To The Analytic Hierarchy Process, International Journal of Intelligent Systems, 21(4): 425 -441.
Lee D. and Hwang J. (2010), Decision Support For Selecting Exportable Nuclear Technology Using The Analytic Hierarchy Process: A Korean Case, Energy Policy, 38(1): 161 -167.
Lin R., Lin J., Chang J., Chao H. ve Julian, P. (2008), Note On Group Consistency in Analytic Hierarchy Process, European Journal of Operational Research, 190(3): 672 - 678.
Liu H. ve Yan T. (2007), Bidding-Evaluation Of Construction Projects Based On VIKOR Metod, 2007 IEEE International Conference on Automation and Logistics, 18- 21 Agust 2007, 1778 -1782.
Marangoz M. (2011), Girişimciler İçin Sınırsız Ticaret: E - Ticaret, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(1): 181 - 201.
Opricovic S. ve Tzeng G. - H. (2007), Extended Vikor Metod in Comparison with Outranking Methods, European Journal of Operational Research, 178(2): 514 - 529.
Özen H. (2007), İnternetten Satın Alma Davranışı İle Risk ve Fayda Algılamaları Arasındaki Bilgi, Yüksek Lisans Tezi, İstabul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özgür U. (2010), Tüketici Elektroniği Ürünlerinin İnternet Üzerinden Pazarlanması ve Üniversite Öğrencilerinin Tüketici Elektroniği Ürünlerini İnternetten Satın Alma Faaliyetlerine Yönelik Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Peng X. ve Dai F. (2009), Information Systems Risk Evaluation Based on The AHP - fuzzy Algorithm, International Conference on Networking and Digital Society, 30 - 31 Mayıs 2009, 178- 180.
Phua M. - H. ve Minowa M. (2005), A GIS- Based Multi -Criteria Decision Making Approach To Forest Conservation Planning At A Landscape Scale: A Case Study In The Kinabalu Area, Sabah, Malaysia, Landscape and Urban Planning 71(2- 4): 207- 222.
Pineda-Henson R., Culaba, A.B . ve Mendoza G.A. (2008), Evaluating Environmental Performance of Pulp and Paper Manufacturing Using The Analytic Hierarchy Process and Life- Cycle Assessment, Journal of Industrial Ecology, 6(1): 15- 28.
Ramadhan R., Al- Abdul, V.H. ve Duffuaa S. (1999), The Use Of an Analytical Hierarchy Process in Pavement Maintenance Priority Ranking, Journal of Quality in Maintenance Engineering, 5(1): 25- 39.
Saaty T.L. (1986), Axiomatic Foundation of The Analytic Hierarchy Process, Management Science, 32(7): 842 -843.
Saaty T.L. (1990), An Exposition of The AHP in Reply To The Paper Remarks On The Analytic Hierarchy Process, Management Science, 36(3): 259 - 268.
Saaty T.L. (1994), How To Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process, Interfaces, 24(6): 19 -43.
Saaty T.L. (1999), Fundamentals of The Analytic Network Process, The International Symposium on The Analytic Hierarchy Process ( ISAHP), 12- 14 August 1999.
Saaty T.L. (2008), Relative Measurement and Its Generalization in Decision Making Why Pairwise Comparisons Are Central in Mathematics For The Measurement of Intangible Factors The Analytic Hierarchy/Network Process, Review Of The Royal Spanish Academy Of Sciences Series A Mathematics, 102(2): 251 - 318.
Saaty T.L. ve Ozdemir, S.M. (2003), Why The Magic Number Seven Plus or Minus Two, Mathematical and Computer Modelling, 38(3- 4): 233- 244.
Saaty T.L. ve Shıh H-S. (2009), Structures in Decision Making: On The Subjective Geometry of Hierarchies and Networks, European Journal of Operational Research, 199(3) : 867 -872.
Sharma M.J., Moon, I. ve Bae, H. (2008), Analytic Hierarchy Process To Assess and Optimize Distribution Network, Applied Mathematics and Computation, 202(1): 256 - 265.
Stain, W.E. ve Mizzi P.J. (2007), The Harmonic Consistency Index For The Analytic Hierarchy Process, European Journal of Operational Research, 177(1): 488- 497.
Timor M. (2011), Analitik Hiyerarşi Prosesi, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Tong L. - I., Chen C. -C. ve Hwan C. -H. (2007), Optimization of Multi- Response Processes Using T he Vikor Metod, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 31(11 - 12): 1049 -1059.
Tüzemen A. ve Özdağoğlu A. (2007), Doktora Öğrencilerinin Eş Seçiminde Önem Verdikleri Kriterlerin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi İle Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(1): 215- 232.
Walther S. ve Levıne J. (2002), ASP İle E - Ticaret Programcılığı, (Çev: Yemliha T.), İstanbul: 2. Baskı, Sistem Yayıncılık.
Wang H.S., Che Z.H. ve Wu C. (2010), Using Analytic Hierarchy Process and Particle Swarm Optimization Algorithm For Evaluating Product Plans, Expert Systems with Applications, 37(2): 10231034.
Wang Y., Liu J. ve Elhag T. (2008), An Integrated AHP- DEA Methodology For Bridge Risk Assessment, Computers & Industrial Engineering, 54(3): 513- 525.
Wells J.D., Valacich J.S. ve Hess T.J. (2011), What Signal are You Sending? How Website Quality Influences Perceptions of Product Quality and Purchase Intentions, MIS Quarterly, 35(2): 373 - 396.
Wind Y. ve Saaty T.L. (1980), Marketing Applications of The Analytic Hierarchy Process, Management Science, 26(7): 641 - 658.
Yılmaz M. (2010), Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve Bir Uygulama: Lider Bir Kütüphane Müdürü Seçimi, Türk Kütüphaneciliği, 24(2): 206 -234.
Zahedi F. (1986), The Analytic Hierarchy Process: A Survey of The Method And Its Applications, Interfaces, 16(4): 99 -100.
Zhou Y. -D. ve Shi M. - L. (2009), Rail Transit Project Risk Evaluation Based on AHP Model, Second International Conference on Information and Computing Science, 3: 236-238.