Türkiye'de iskân siyaseti: İskâna yönelik örgütsel yapı üzerinden bir inceleme1

Yurtlandırma, sakin kılma, yerleştirme faaliyetlerini de içeren geniş kapsamlı bir kavram olaniskân, en bilindik ve en geniş anlamıyla beşeri bir yerleşmeyi ifade etmektedir. İskân siyaseti ise,devletlerin ekonomik, toplumsal, siyasal sistemleriyle doğrudan ilgilidir. Dolayısıyla da iskânuygulamaları toplumsal yaşamın hemen her alanını ilgilendiren politik ve mekânsal düzenlemelerbütünüdür. Bu çalışmada Türkiyede iskân siyasetinin uygulayıcı kurumları olan; Mübadele, İmar veİskân Vekâleti, Dâhiliye Vekâleti, Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti, Toprak ve İskân İşleri GenelMüdürlüklerinin Birleştirilmesi ve Köy Hizmetleri Genel Müdürl üğü, Bayındırlık ve İskân Bakanlığıile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı teşkilat yapıları ve iskân siyasetine yönelik görevleri açısındankronolojik olarak incelenmektedir.

Settlement policy in Turkey: A study on the organizational structure of settlement

Settlement which is a comprehensive concept including habitation, make residence, locationactivities. Settlement most known and broadly describes human habitation. Settlement policy isdirectly related to states economic, social, and political systems. So settlement practices with itsresults are combination of political and spatial regulations related with all fields of social life. In thisstudy, executive organizations of settlement policy in Turkey are explained chronologically in terms oforganizational structures and duties which are; Ministry of Population Exchange, Reconstruction andSettlement (Mübadele, İmar ve İskân Vekâleti),Ministry of Interior Affairs (Dâhiliye Vekâleti),Ministry of Health and Social Aid (Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti), The Consolidation ofGeneral Directorate of Territory and Settlement and General Directorate of Rural Services (Toprak ve İskân İşleri Genel Müdürlüklerinin Birleştirilm esi ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü) , Ministryof Public Works and Settlement (Bayındırlık ve İskân Bakanlığı,) Ministry of Environment and Urbanization (Çevr e ve Şehircilik Bakanlığı).

___

  • Arı, O. (1960) “Bulgaristanlı Göçmenl erin İntibakı 1950- 1951 Senelerinde Bulgaristan‟dan Tehcir Edilen Türk Göçmenlerinden Yalnız Bursa‟da Hürriyet Mahallesi‟nde ve İstanbul‟da Taşlıtarla‟da İskân Edilenlerin İntibakı ile İlgili Sosyolojik Problemler”, Ankara: Rekor Matbaası.
  • Arı, K. (2008) “Büyük Mübadele: Türkiye‟ye Zorunlu Göç”, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Babuş, F. (2006) “Osmanlı‟dan Günümüze Göç ve İskân”, İstanbul: Ozan Yayıncılık.
  • Barkan, Ö. L. (1949) “Türkiye‟de Muhacir İskân İsleri ve Bir İç Kolonizasyon Planına Olan İhtiyaç”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, I/4 (Ekim 1948 - Temmuz 1949), 204 - 223.
  • Bayhan, İ. (1985) “Yerleşme Süreci- Şehir ve Şehirleşme”, Yıldız Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Yayımlanmış Ders Notları, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Matbaası.
  • Cengizkan, A. (2004) “Mübadele Konut ve Yerleşimleri -Çağa Yerleşmek 1 - ”, Ankara: Arkadaş Yayıncılık
  • Çapa, M. (1990) “Yunanistan‟dan Gelen Göçmenlerin İskânı”, Atatürk Yolu, 2/5: 49- 69.
  • Doğanay, F. (1996) “Türkiye‟ye Göçmen Olarak Gelenlerin Yerleşimi”, Toplum ve Göç II. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara: Sosyoloji Derneği- Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları, ss. 194- 205.
  • Demirtaş, M. (2009) “Kırım Savaşı ve 93 Harbi Sürecinde Osmanlı Memleketine Gel en Göçmenlerin Sevk ve İskânlar”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 16/41: 215 – 238.
  • Gök, S. (2005) “Tek Parti Döneminde Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da İskân Politikaları (1923 - 1950)”, Doktora Tezi Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, İzmir.
  • Halaçoğlu, Y. (2006) “XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu‟nun İskân Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi”, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • İpek, N. (1999), “Rumeli‟den Anadolu‟ya Türk Göçleri (1877 -1890)”, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • İskân Tarihçesi (1932), İstanbul: Hamit Matbaası.
  • “İmar İskân ve Kooperatifler Şube Müdürlüğü Görevleri” (2012), http://www.csb.gov.tr/iller/mugla/index.php?Sayfa=sayfa&Tur=webmenu&Id=3854
  • İskân Dairesi Başkanlığı (2012) Organizasyon, http://www.iskan.gov.tr/images/ organizasyon.swf, (03.04.2012).
  • Kent Bilim Terimleri Sözlüğü, (1998), Ankara: İmge Kitapevi.
  • Köroğlu, T. ve Ölmez, E. (2003) “Cumhuriyet‟in 75. Yılında Planlama Sergisi (1956 Sonrası)”, Planlama Dergisi, 2003/1: 80- 93.
  • Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2011) “Toprak ve İskân İşleri Genel Müdürlüğü”, http://www.khgm.gov.tr/kutuphane/toprak iskan1.htm, (22.01.2011).
  • Mutlu, Y.N. (2005), “Bayındırlık Bakanlığı Tarihi”, Ankara: Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Yayınları.
  • Tanoğlu, A. (1966), “Beşeri Coğrafya, Nüfus ve Yerleşme”, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları No:1183.
  • Tekeli, İ. (1990), “Osmanlı İmparatorluğu‟ndan Günümüze Nüfusun Zorunlu Yer Değiştirmesi ve İskân Sorunu”, Toplum ve Bilim, 50: 49 -71.
  • Tercan, B. (2008), “Afet Bölgelerinde Yeniden Yerleştirme ve İskân Politikaları: Doğubayazıt Afetzede Yerleşim Alanları Uygulama Örneği”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2011) “2011 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu”, Ankara: Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayınları.
  • Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı –TEPAV- (2012) “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‟nın Kurulması Koordinasyon Meselesini Çözer mi?”, http://www.tepav.org.tr/upload/files/ 13267900943, (18. 02. 2012).
  • Yapı İşleri Genel Müdürlüğü İskân Daire Başkanlığı (2012) Devlet Eliyle İskân Şube Müdürlüğü Eğitim Notları.
  • Yavuz, F. (1980) “Kentsel Topraklar Ülkemizde ve Başka Ülkelerde”, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Yayın No: 452.
Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 2148-029X
  • Yayın Aralığı: 4
  • Başlangıç: 2013
  • Yayıncı: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F.
Sayıdaki Diğer Makaleler

Analitik hiyerarşi süreci ve analitik ağ süreci yöntemleri ile online alıiverii site seçimi

Ali ŞİMİEK, Nuri ÖMÜRBEK

Satış hâsılatı artışında ar-ge'nin rolü ve kârlılığın ar-ge harcamalarına etkisi: Gaziantep örneği1

Nisa SEÇİLMİŞ, Targan ÜNAL

Cinsiyetin girişimcilik özellikleri üzerine etkisi: Erkek girişimcilik ve kadın girişimciliğin karşılaştırmalı analizi

Cemalettin DEMİRELİ, Metin ULUKÖY

Kentlerin çevre kirliliği ve gelişmişlik düzeylerine göre sınıflandırılması: Amprik bir yaklaşım

Mahmut ZORTUK, Yavuz BOZKURT

Mevsimlik işçi örgütlenmelerinde örgüt içi ve örgüt dışı faktörlerin işçi performansına etkisi: Fındık işçilerine yönelik bir araştırma

Emel KESİM, H.Tezcan UYSAL

Finansal krizlerin bıstmetal eşya, makina endeksi'nde faaliyet gösteren firmaların mali performanslarına etkisinin topsıs yöntemi ile ölçülmesi

Emre Esat TOPALOĞLU

Ülkemizde Ab katılım öncesi mali yardım aracı kırsal kalkınma (Ipard) bileşeni kapsamındaki fonların kullanımı amacıyla hazırlanan projelerde danışmanlık hizmetinin rolü

Halil KARAKURT

Alman Tüketicilerin Türk malı satın alma niyetleri: Ülke imajı ve tüketici etnosentrizminin etkileri üzerine bir araştırma

Kutalmış Emre CEYLAN, Ebru KABADAYI TÜMER, İnci DURSUN

Eğitim durumuna göre istihdamın gsyh etkisi

Murat Mustafa KUTLUTÜRK, Ahmet Kibar ÇETİN, Hakan Kasım AKMAZ

Unconventional monetary policy tools and Central Bank of Republic of Turkey (cbrt)

İsmail Cem ÖZKURT, Alpaslan SEREL