Psikolojik Güçlendirmenin Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkisi: Üniversite Personeli Üzerinde Bir Araştırma

Sinizm, tatminsiz, sürekli eleştiren ve olumsuz düşüncelerle dolu insanları tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. Örgütsel sinizm ise örgütle ilgili açık veya gizli sert eleştiriler ve olumsuz inançlar/duygular olarak tanımlanmaktadır. Gelişen teknoloji ve artan rekabet, krizler, işten çıkarmalar, ücret yetersizliği ve yoğun çalışma şartları, çalışanların örgütlerine karşı olumsuz tutumlar geliştirmelerine yol açmaktadır. Örgütler için, sinizmin potansiyel sonuçları hiç de olumlu değildir. Bireylerde kendi örgütüne karşı bir dizi yapıcı olmayan duyguya yol açar, dolayısıyla düşük üretkenlik ve doğrudan gelir kaybı ile ilişkili olduğu söylenebilir. Örgütsel sinizm “bilişsel, duygusal ve davranışsal” olmak üzere üç boyutta kavramsallaştırılmaktadır. Örgütlerde psikolojik güçlendirme ise, çalışanların işle ilgili rollerine, işin anlamlılığına karar vermelerine yardımcı olma ve önemli kararları etkileme algısı olan “artan içsel görev motivasyonu” olarak tanımlanabilir. Motivasyonel bir yapı olarak güçlendirme, “anlam, yetkinlik, otonomi ve etki” olmak üzere dört boyutta incelenmektedir. Araştırmanın hipotezleri, psikolojik güçlendirme boyutlarının örgütsel sinizm boyutlarını olumsuz yönde etkilediği önerisiyle oluşturulmuştur. Araştırmanın örneklemini İstanbul’da bulunan bir üniversitede görev yapan idari personel oluşturmaktadır. Bu çalışmada elde edilen sonuçlara göre 12 hipotezden 8'i kabul edilmiş, 4'ü reddedilmiştir. Güçlendirmenin "yetkinlik" ve "etki" alt boyutları ile sinizmin "davranışsal" boyutu arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken, güçlendirmenin " yetkinlik" boyutu ile örgütsel sinizmin "bilişsel ve duygusal boyutları" arasında negatif değil pozitif bir ilişki bulunmuştur. Bu sonuç, işini en iyi şekilde yaptığını düşünen yetkin işgörenlerin, diğer çalışanlara kıyasla, örgütün eksiklerini ve yanlışlarını daha iyi görebildiklerine ve daha mükemmeli aradıklarına işaret edebilir. Örgüt açısından olumlu bir gelişme olan işgörenin yetkinliğinin arttığı durumlarda, örgütün aleyhine olan bilişsel ve duygusal sinizmin artması şüphesiz ilgi çekici ve üzerine daha fazla araştırma yapılması gereken bir konudur.

Anahtar Kelimeler:

Sinizm, Örgütsel Sinizm, Psikolojik güçlendirme

THE EFFECT OF PSYCHOLOGICAL EMPOWERMENT ON ORGANIZATIONAL CYNICISM: A RESEARCH ON UNIVERSITY STAFF

Cynicism is a concept used to describe people who are dissatisfied, constantly critical, and full of negative thoughts. Organizational cynicism, on the other hand, is defined as harsh criticism and negative beliefs/feelings about the organization, either openly or secretly. The developing technology and competitive environment, economic crisis, mass layoffs, insufficient remuneration policy and long working hours cause employees to develop negative attitudes towards their organizations. Since it causes individuals to develop a series of unconstructive feelings towards the organizations, it can be said to be associated with low productivity and loss of income directly. Organizational cynicism is conceptualized in three dimensions as “cognitive, affective, and behavioral”. Psychological empowerment in organizations can be defined as “increased intrinsic task motivation”, which is the perception of helping employees decide on their job-related roles, the meaningfulness of work, and influencing important decisions. Empowerment, as a motivational construct, consists of four dimensions: “meaning, competence, self-determination, and impact”. The hypotheses of the research were formed with the proposal that the dimensions of psychological empowerment affect negatively the dimensions of organizational cynicism. The sample of the research consists of administrative staff working at a university in Istanbul. According to the results obtained in this study, 8 out of 12 hypotheses were accepted and 4 were rejected. The "competence" and "impact" subdimensions of empowerment did not have a significant relationship with the "behavioral" dimension of cynicism, while the "competence" dimension of empowerment had a positive, not negative, relationship with “cognitive and affective dimensions” of organizational cynicism.

Keywords:

Cynicism, Organizational Cynicism, Psychological empowerment,

PDF

___

Altınöz, M., Çöp, S. ve Sığındı, T. (2011). Algılanan Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Ankara’daki Dört ve Beş Yıldızlı Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15 (21), 285-315.
Andersson, L. M. (1996). Employee Cynicism: An Examination Using a Contract Violation Framework. Human Relations, 49, 1395-1418.
Andersson, L.M. and Bateman, T.S. (1997). Cynicism in The Workplace: Some Causes and Effects, Journal of Organizational Behavior, 18, 449-469.
Avey J. B., Hughes, L. W., Norman, S. M. and Luthans, K. W. (2008). Using Possitivity, transformational Leadership and Empowerment to Combat Employee Negativity, Leadership and Organizational Development Journal, 29 (2):110-126. DOI:10.1108/01437730810852470
Bayram A. and Ergan S. (2018). Akademisyenlerde Psikolojik Güçlendirme ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, .04(04): 94-103.
Boz Semerci, A. (2020). Roles of Employees' Social Capital in the Relationship Between Empowerment and Cynicism . Ege Academic Review, 20 (1) , 43-55 . DOI: 10.21121/eab.539372
Brandes, P, Dharwadkar, R. and Dean, J. W. (1999). Does Organizational Cynicism Matter? Employee and Supervisor Perspectives on Work Outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings Book, 150-153. Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis For The Behavioral Sciences. Mahwah- New Jersey: Lawrence Erlbaum Publications,
Cook, W. W. & Medley, D. M. (1954). Proposed hostility and Pharisaic-virtue scales for the MMPI. Journal of Applied Psychology, 38(6), 414–418. https://doi.org/10.1037/h0060667
Çavuş, M.F. (2008). Personel Güçlendirme: İmalat Sanayii İşletmelerinde Bir Araştırma. Journal of Yasar University, 3(10), 1287-1300.
Çöl, G. (2004). Güçlendirme ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Basılmamış Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enst.
Çöl, G., Demircan, N. Ve Ergün, E. (2004). Üniversite Personelinin Kendilerini Güçlü Hissetme Algılarının Örgüte Bağlılık Üzerindeki Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 5 (1), 1-22
Çöl, G. (2008). Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1): 35-46
Dean, J. W., Brandes, P. and Dhanvadkar, R. (1998). Organizational Cynicism. Academv of Management Review. 23(2), 241-352.
Eaton J.A. (2000). A Social Motivation Approach To Organizational Cynicism. Graduate Programme in Psychology Master Thesis, York University, Toronto, Ontario, Canada.
Efeoğlu, İ. E. ve İplik, E. (2011). Algılanan Örgütsel Adaletin Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik İlaç Sektöründe Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, , 20 (3), 343-360
Erdost, H. E., Karacaoğlu, K. ve Reyhanoğlu,M. (2007). Örgütsel Sinizm Kavramı ve İlgili Ölçeklerin Türkiye’deki Bir Firmada Test Edilmesi, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 25-27 Mayıs 2007, Sakarya Üniversitesi, Sakarya, 514-524
Fernandez, S. and Moldogaziev, T. (2013). Employee Empowerment, Employee Attitudes and Performance: Testing A Causal Model. Public Administration Review, 73(3): 490–506.
Fornell, C. and Larcker, D. F. (1981). Evaluating Structural Equation Models With Unobservable Variables And Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18 (1), 39-50.
Gershon, D. (2006). Changing Behavior In Organizations: The Practice of Empowerment. The Systems Thinker, 17(10): 2-5.
Gupta, A., Goel, A., and Bande-Vilela, B. (2021). Role of Empowerment and Interpersonal Relations in Reducing Cynicism and Politics Among Indian IT Workers. Vision: The Journal of Business Perspective, 25(3):373-383. https://doi.org/10.1177/09722629211029008
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. ve Tatham, R. L. (2006). Multivariate Data Analysis. Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., Sarstedt, M. (2017). Primer on Partial Least Square Structural Equations Modeling (PLS-SEM), (2nd Ed.), Thousand Oaks: Sage Publications
Işık Ö.G. (2014). Organizational Cynicism: A Study Among Advertising Agencies. Akdeniz İletişim Dergisi, 22, 130 – 151. https://doi.org/10.31123/akil.441950
İşçi, E., Ayanoğlu, F. and Bektaş, G. (2013). A Research on the Relationship between Personnel Empowerment and Organizational Cynicism. Advances in Human Resources Management and Organizational Development, 3(5):252-258 DOI: 10.5923/j.mm.20130305.02
James, M. S. L. (2005). Antecedents and Consequences of Cynicism in Organizations: An Examination Of The Potential Positive and Negative Effects On School Systems, Unpublished Doctoral Dissertation, The Florida State University, USA.
Kabataş, A. (2010). Örgütsel Sinizm ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi ve Bir Araştırma, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enst.
Kalağan G. (2009). Araştırma Görevlilerinin Örgütsel Destek Algıları ile Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enst.
Kanter, D. L. and Mirvis, P.H. (1991). Cynicism: The New American Malaise, Business & Society Review, 91(77): 57-61.
Karacaoğlu, K. ve İnce, F. (2012). Brandes, Dharwadkar ve Dean’in (1999) Örgütsel Sinizm Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması: Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Örneği. Business and Economics Research Journal, 3 (3), 77-92.
Koçel, T. (2010). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım.
Kutaniş, R. Ö., ve Çetinel, E. (2010). Adaletsizlik Algısı Sinisizmi Tetikler mi?: Bir Örnek Olay. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, ,1(26), 186-195.
Mirvis, P. H., and Kanter, D. L. (1989). Combatting cynicisrn in the workplace, National Productivitv Review, 8(4), pp.377-394.
Nair, Priya and T.J Kamalanabhan (2010). “The Impact of Cynicism on Ethical Intentions of Indian Managers: The Moderating Role of Seniority”, Journal of International Business Ethics. 3(1), 14-29
Naus, A. J. A. M. (2007). Organizational Cynicism: On The Nature, Antecedents and Consequences Of Employee Cynicism Toward The Employing Organization. Doctoral Thesis, Maastricht University. Maastricht University Press. https://doi.org/10.26481/dis.20071012an
Polat, M., Meydan, C.H. ve Tokmak, İ. (2010). Personel Güçlendirme, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Sinizm İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, KHO Bilim Dergisi, 20(2), 1-22.
Premeaux, S. R. and Mondy, R. W. (1986). Problem employees: The cynic. Management SoIutions, Spring, 14-17.
Reichers, A. E., Wanous, J. P. and Austin, J. T. (1997). Understanding and Managing Cynicism About Organizational Change. Academy of Management Executive, 1 (1), pp.48-59.
Ringle, C.M., Wende, S., Becker, J.M. (2015), SmartPLS 3. Erişim: 12 Nisan 2023 www.smartpls.com.
Spreitzer, G.M. (1995). Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Mesurement and Validation, Academy of Management Journal, 38 (5), 1442-1465
Spreitzer, G. M., Janasz, S. C ve Quinn,R. E. (1999). Empowered to Lead: The Role of Psychological Empowerment in Leadership. Journal Of Organizational Behavior. 20 (4), 511- 526.
Tokgöz, N. ve Yıldız, E., (2022). Organik Gıda Tüketim Davranışlarının Ortoreksiya Nervoza Eğilimi Üzerindeki Etkileri. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19 (1), 1-14
Tokgöz, N. ve Yılmaz, H. (2008). Örgütsel Sinizm: Eskişehir ve Alanya’daki Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 283-305.
Yıldırım, F., and Kayapalı, S. (2016). Effects of cynicism on empowerment in organizations. Journal of Human Sciences, 13(3), 5740-5750. doi:10.14687/jhs.v13i3.4124
Yıldız, E. (2021). SmartPLS ile Yapısal Eşitlik Modellemesi Reflektif ve Formatif Yapılar. 2. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, H. (2018). Örgütsel Adalet Algısı ve Personel Güçlendirmenin İş Performansına Etkisi: Örgütsel Sinizmin Rolü, Basılmamış Doktora Tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enst.
Yukl, G. A. ve Becker, W. S. (2006). Effective Empowerment in Organizations. Organization Management Journal. 3 (3), 210-231.