5312 SAYILI KANUNA GÖRE DENİZ ÇEVRESİNİN PETROL VE DİĞER ZARARLI MADDELERLE KİRLENMESİNDE ZARARLARIN TAZMİNİ

Petrol taşımacılığı, büyük ölçekte denizyoluyla yapılmaktadır. Bu ise deniz çevresinin kirlenmesi açısından önemli bir tehdittir. Denizde konuşlu petrol platformları da muhtemel deniz kirliliğinde önemle dikkate alınması gereken bir diğer faktördür. İstanbul Boğazı, Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı’ndan oluşan doğal bir geçiş yoluna sahip ülkemiz açısından petrol taşımacılığı, deniz kirliliği bakımından önemli bir tehlike de içermektedir. Konunun önemine istinaden Türkiye deniz çevresinin korunması ile ilgili konvansiyonların hemen hemen tamamına taraftır. Birçok konvansiyon hükümleri Türkiye hakkında uygulamaya girmiştir. Bununla yetinilmemiş iç mevzuatta da önemli kanuni düzenlemeler yapılmıştır. Başlıca düzenlemelerden biri de, 5312 sayılı “Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun’dur. Bu çalışmada, 5312 sayılı kanun hükümleri çerçevesinde kirlenme zararlarının sorumlu tarafları, kirlenme zararlarının kapsamı, zararların belirlenmesi, güvence altına alınması ve tazminine dair esaslar incelenmektedir. Acil durumlara hazırlıklı olmaya dair yetkili kurum ve kuruluşların görev ve sorumlulukları çalışma kapsamı haricindedir.

Anahtar Kelimeler:

Petrol ve Diğer Kirletici Maddeler, Petrol Kirliliğinde Acil Durumlara Hazırlık ve Müdahale, Hukuki Sorumluluk, Kirlenme Zararlarının Tazmini, Kıyı Tesisleri Zorunlu Sigortası

COMPENSATION FOR DAMAGES IN POLLUTION OF MARINE ENVIRONMENT BY OIL AND OTHER HARMFUL SUBSTANCES ACCORDING TO LAW NO. 5312

Oil transportation is carried out by sea on a large scale. This is a significant threat to the pollution of the marine environment. Coastal facilities and oil platforms located at sea are other factors that should be taken into consideration in the possible marine pollution.In terms of our country, which has a natural passageway consisting of the Bosphorus, the Marmara Sea and the Dardanelles, oil transportation includes a significant danger with respect to marine pollution.Referring to the importance of the issue Turkey is a party to almost all of the Conventions relating to the protection of the marine environment. Many of the provisions of the Convention was implemented on Turkey. Significant arrangements have also been made in domestic legislation which has not been enough. One of the main regulations is Law No. 5312 on "The Act on Principles of Intervention in Urgent Cases of Pollution of the Sea Environment by Oil and Other Noxious Items and Compensation (UCPS Act)”. In this study, the parties responsible for pollution damage, the scope of pollution damages, the determination of the damage, the guarantee and compensation principles are examined within the scope of the provisions of the UCPS Act. The duties and responsibilities of the authorized institutions and institutions to be prepared for emergencies are beyond the scope of the study.

Keywords:

Petroleum and other pollutants, emergency preparedness and response to oil pollution, legal liability, compensation for pollution damage, compulsory insurances for coastal facilities,

PDF

___

ABDULLAHZADE, Cavid (2009), “Gemilerden Kaynaklanan Petrol Kirliliği: Türk Hukukundaki Son Gelişmelerin Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 58, S 4, s. 693 vd.
ACAR, Serdar (2008), Kulüp Sigortası: Protection & Indemnity, İs-tanbul, Vedat (Kulüp Sigortası).
ACAR, Serdar (2017), Son Gelişmeler Işığında “Anti-Suit Injunc-tion, Prof. Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, C. II, İstanbul, s. 1609-1654 (Anti-Suit Injunction).
ARAS YEŞİLOVA, Ecehan (2013), Sorumluluk Sigortalarında Zarar Görenin Doğrudan Dava Hakkı (TTK m. 1478), İstanbul, Yetkin.
ATAMER, Kerim (2003), 1976 Sınırlı Sorumluluk ve 1992 Petrol Kirliliği Sözleşmelerinin Tatbikatı’na Dair Yasal Düzenleme Taslağı ve Ger-ekçesi, Bilgi Toplumunda Hukuk Ünal Tekinalp’e Armağan, C. 1, 1. B., İs-tanbul, s. 853 (Sözleşmelerin Tatbikatı).
ATAMER, Kerim (2009), Yargıtay Kararları Işığında, Deniz Ticareti Ve Deniz Sigortası Hukukunda Güncel Sorunlar Ve Gelişmeler, Banka Ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, XXIII. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, 12 Haziran, s. 7.
ÇAĞA, Tahir/ KENDER, Rayegan (2009), Deniz Ticareti Hukuku I, 15. B., İstanbul, Oniki Levha.
De La RUE Colin/ANDERSON Charles B. (1998), Shipping And The Environment, Law and Practice, London, Informa Law.
DELİDUMAN, Seyithan/ORUÇ, Yakup (2012), “Ticari Davalar”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi (MÜHF-HAD), Cilt: 18, Sayı: 2, (Özel Sayı), s. 99-110 http://dergipark.gov.tr/download/issue-file/421.
DEMİR, İsmail (2011), “Hukuki Sorumluluk ve Tazminat Esasları Açısından Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanunun Değerlendirilmesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S 1, Ocak-Mayıs, s. 239 vd.
DESCHENAUX Henri/TERCİER Pierre (Ceviren, Salim ÖZDEMİR) (1983), Sorumluluk Hukuku, Ankara, Alperen&Melikşah.
EREN, Fikret (1975), Hukuka Aykırılık Bağı Veya Normun Koruma Amacı Teorisi, Mahmut Koloğlu’ya 70 inci Yaş Armağanı, Ankara.
KARA, Hacı (2005), Uluslararası Sözleşmeler ve Türk Hukukuna Göre Gemilerin Sebep Olduğu Deniz Kirliliği Zararlarından Doğan Hukuki Sorumluluk, İstanbul, Yamaner.
KARA, Hacı (2010), Deniz Çevresinin Kirlenmesinde Acil Müdahale Kanunu Hakkında Genel Değerlendirme, Marmara Denizi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul 2010, s. 116 vd.
KEÇELİ, M. Alper (2010), 5312 Sayılı Kabus Bitiyor mu?, Denizci, Yıl 2, S 5, Nisan-Mayıs-Haziran, s. 13.
KURAN, Selami (2016), Uluslararası Deniz Hukuku, 5. B., İstanbul, Beta
KURU, Baki/ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder, Medeni Usul Hukuku, 22. B., Ankara, Yetkin
KUYUCU MERİÇ, Gülfer (2017), Donatının Petrol Kirliliğinden Doğan Sorumluluğu ve Sınırlandırılması, İstanbul, Filiz
LEVINE, Ed, Effects of Oil on the Marine Environment, Contingency Planning and Spill Response, http://www.harborestuary.org/reports/har-borheron/Presentations/0114-1513/HHerons_Tuesday/OilSpill101.pdf, ET: 14.06.2018
NOMER, Haluk Nami/ERGÜNE, Mehmet Serkan (2016), Eşya Hukuku, 3. B., İstanbul, Oniki Levha. ÖĞÜZ ŞEKER Zehra (2013), Gemi Yönetimi Sözleşmesi, 2. B. İstanbul, Filiz.
PAZARCI, Hüseyin (1997), Uluslararası Hukuk Dersleri, I. Kitap, 6.B., Ankara, Turhan.
PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet (2011), Medeni Usul Hukuku, 12. B., İstanbul, Yetkin.
SÖZER, Bülent (2014), Deniz Ticareti Hukuku-I, 3. B, İstanbul, Vedat STRUB, Richard/ DEAN, Paul (2016), A Victory For Insurers: The Yusuf Cepnioglu, April, http://www.hfw.com/A-victory-for-insurers-the-YUSUF-CEPNIOGLU-April-2016, ET: 15.06.2018.
ÜSTÜNDAĞ, Saim (2000), Medeni Yargılama Hukuku, C. I-II, 7. B., İstanbul, Filiz.
1992 Uluslararası Petrol Kirliliği Tazmin Fonu Talepler El Kitabı, Gayriresmi Tercümesi Ve İlgili Mevzuat Ve Uygulamalar, Ankara Ekim 2013 1.07.2007 tarihli Kıyı Tesisleri Deniz Kirliliği Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları https://www.tsb.org.tr/kiyi-tesisleri-deniz-kirliligi-zorunlu-mali-sorumluluk-sigortasi-genel-sartlari.aspx?pageID=504 ET: 10.09.2018.
ABT SUMMER, off Angola, 1991, http://www.itopf.org/in-action/case-studies/case-study/abt-summer-off-angola-1991/, ET: 29.08.2018.
Amaçlarına göre gemi türleri, http://www.armatorlerbirligi.org.tr/bilgi-ve-egitim/gemi-bilgisi/gemi-tipleri/amaclarina-gore-gemi-turleri/?AspxAutoDetectCookieSupport=1, ET: 16.08.2018.
An Environmental Restoration Programme 12 Years After: Haven Wreck, https://wwz.cedre.fr/en/content/download/1730/16920/file/8-icram-12years-after-restoration-haven-1-en.pdf, ET: 29.08.2018.
ATLANTIC EMPRESS, West Indies, 1979, https://shipwrecklog.com/log/history/atlantic-empress/, ET: 29.08.2018.
Final Report, Alaska Oil Spill Commission, http://www.evostc.state.ak.us/index.cfm?FA=facts.details, ET: 29.08.2018.
“Gemi Tonaj Ölçümleri”, http://www.teknedergisi.com/gemi-tonaj-olcumleri/ ET: 23.08.2018.
http://cygm.csb.gov.tr/kiyi-tesisi-risk-degerlendirmesi-ve-acil-mudahale-plani-hazirlayacak-olan-2.-asama-kiyi-tesisleri-listesi-aciklanmistir.-duyuru-4266 ET: 16.08.2018 http://www.news.bbc.co.uk/2/hi/8650620.stm, ET: 14.06.2018.
http://www.popularmechanics.com/science/energy/g1765/biggest-oil-spills-in-history/? ET: 27.12.2018.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180709M3.pdf, ET: 12.08.2018.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710-1.pdf, ET: 12.08.2018.
http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ss718m.htm, ET: 02.05.2018.
https://treaties.un.org/doc/publication/unts/volume%201891/volume-1891-i-32194-english.pdf ET: 10.08.2018.
Ixtoc I Oil Spill Economic Impact Study Executive Summary, https://www.boem.gov/ESPIS/3/3929.pdf ET: 29.08.23018.
Kanun gerekçesi, http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ss718m.htm, ET: 02.05.2018.
Kıyı tesisleri listesi, http://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/editordosya/kiyitesisilistesi.PDF, ET: 16.0802018.
March 1992: The Fergana Valley Massive Oil Spill, http://www.energyglobalnews.com/march-1992-the-fergana-valley-massive-oil-spill/, ET: 29.08.2018.
ODYSSEY, off Canada, 1988, http://www.itopf.org/in-action/case-studies/case-study/odyssey-off-canada-1988/, ET: 29.08.2018.
The International Oil Pollution Compensation Fund 1992, Explanatory Note Prepared By the 1992 Fund Secretariat, August 2002.
TTK madde gerekçesi, http://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-1138.pdf, ET: 05.05.2018.
www.kazanci.com.tr.