ÂŞIK ONGUNİ’DEN DERLENEN KARAMAN YÖRESİ TÜRKÜLERİNİN MÜZİKAL VE EDEBİ ANALİZİ

Bu çalışmanın amacı Âşık Onguni’nin kaynak kişi ve derleyen sıfatlarıyla yer aldığı Karaman yöresi türkülerinin müzikal ve edebi yönleriyle incelenmesidir. Karaman yöresinin tarihi ve coğrafi özelliklerinden bahsedilmesinin yanı sıra, köklü bir geçmişe sahip bu şehrin Türk halk müziği ezgileri bağlamında az kabul edilebilecek sayıda esere sahip olması konusuna da değinilmiştir. Cumhuriyet’in ilanından sonraki süreçte yürütülen Türk halk müziği derleme çalışmalarına ait kaynaklarda yer alan Karaman yöresine dair bilgilerden bahsedilmiş olup, halk ozanı Âşık Onguni’nin Karaman yöresi halk müziğine katkıları hakkında bilgi verilmiştir. TRT (Türkiye Radyo Televizyon Kurumu) repertuvarında Karaman iline kayıtlı iki türkü, repertuvarda yer almayan ancak yöreye ait olan on iki türkü tespit edilmiş ve bu türküler alfabetik sırayla incelenmiştir. Çalışmada yer alan türkülerin müziksel analizinde, makam dizisi özellikleri, ses genişlikleri, form özellikleri ve usul yapıları incelenmiştir. Türkülerin edebi özellikleri ise, nazım birimleri, nazım türleri, nazım şekilleri, hece ölçüleri, kafiye şemaları ve kavuştak özelliklerinin belirlenmesi ile gerçekleşmiştir. Ulaşılan veriler yukarıda verilen kriterler esas alınarak yorumlanmış ve bu verilerden bazıları grafikler ve tablolar ile ifade edilmiştir. Karaman yöresi türkülerine ilişkin verilerden elde edilen bulgular doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.

MUSICAL AND LITERARY ANALYSIS OF FOLK SONGS OF THE KARAMAN REGION COMPILED BY ÂŞIK ONGUNİ

ABSTRACT The aim of this study is to examine the musical and literary aspects of the folk songs of the Karaman region, in which Âşık Onguni takes part as the source person and the compiler. In addition to mentioning the historical and geographical features of the Karaman region, the fact that this city with a deep-rooted past has a small number of works that can be considered in the context of Turkish folk music melodies was also mentioned. The information about the Karaman region contained in the sources of Turkish folk music compilation studies carried out in the period after the proclamation of the Republic was mentioned and Information has been given about the contributions of the folk bard "Aşık Onguni" to the folk music of the Karaman region. Two folk songs registered in the province of Karaman and twelve folk songs that are not included in the repertoire but belong to the region have been identified in the TRT (Turkish Radio Television Corporation) repertoire and these folk songs have been examined in alphabetical order. In the musical analysis of the folk songs included in the study, the characteristics of the maqam sequence, sound widths, form characteristics and rhythm structures were examined. The literary characteristics of folk songs were realized by determining the verse units, verse types, verse shapes, syllable measures, rhyme schemes, and conjunction characteristics. The data obtained have been interpreted based on the criteria given above and some of these data have been expressed with graphs and charts. Suggestions have been made in line with the findings obtained from the data on the folk songs of the Karaman region.

___

  • Altınay, F. R. (2004) Cumhuriyet Döneminde Türk Halk Müziği "Kitaplar - Makaleler - Nota Yayınları. İzmir Balçova Belediyesi Yayını.
  • Öztürk, Okan M. (2015) Halk Mûsikîsi Repertuar İncelemelerinin Makam Nazariyesi Araştırmalarına Yapabileceği Katkılar, EÜ Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Dergisi 2015 (7): 1-27.
  • Özer, V. (2019) Karamanlı Bir Halk Ozanı: Âşık Ongunî ve şiirleri (175-180), Karaman Araştırmaları II, Palet Yayınları, Konya.
  • Özdek, A (2013) Konya Türkü Metinlerinde Mevlana Ve Mevlevilik Üzerine Bir Araştırma, Rast Müzikoloji Dergisi Cilt: 1 - Sayı: 2.