Tarihsel kaynaklar, Roma ve Bizans devirlerine ait kentlerin yerlerinin ortaya çıkarılması, bu kentlerin veya yerleşmelerin belgelerin yazıldığı dönemlerdeki konumu, yapısal durumu gibi niteliklerinin belirlenmesi bakımından önem taşımaktadır. Günümüze aktarılan bu kentler özellikle Roma ve Bizans devirlerinde limanların Akdeniz ticaret rotalarını oluşturduğu kıtalar arası bir karşılıklı bağlantıya ulaşmıştır. Makalede konu alınan coğrafyacı, tarihçi / tarih yazarı, seyyah, hidrolog, gibi çeşitli alanlardaki bilim insanlarının ve yazarların notları irdelendiğinde Roma ve Bizans limanlarıyla ilgili olarak bu limanların kullanıldıkları dönemde taşıdıkları özellikler ve yapısal bakımdan kanıtları belirlenmektedir. Bunların yanı sıra imparatorların liman yapılarına verdikleri değer, inşa edilen limanlar ve yapılan restorasyonlar ile ilgili kayıtlar da sunulmaktadır. Yüzyıllar içinde belirli alanlarda (liman konusundan yola çıkılarak) ortak terimler ve tanımlamalar kullanılmıştır. Bu eğilim tarih yazımı alanında çağlar arasında aktarımı sağlanmış bir dile örnek oluşturmaktadır. 

Historical resources include written documents, books, reports, and maps containing visual documentation such as photographs. The discovery of the Roman and Byzantine sites has importance for the identification, the location and structural status of these cities or settlements during their written period. These cities, which are transferred to the present day, have created a mutual connection which has been reached through the Mediterranean ports, especially in the Roman and Byzantine eras. When the notes of scientists and authors in various fields such as geographer, historian, hydrologist, etc. are examined in this article, the characteristics and structural evidences are determined in terms of Roman and Byzantine ports. In addition to these, the records about the value of the emperors to the port structures, the harbors built and the restorations made are also presented. Over the centuries common terms and definitions have been used in certain areas (by way of port). This tendency is an example of a language that has been transferred between the ages in the field of historiography.