20754

Çocuğun inanç özgürlüğü ve bir müdahale: Ana babanın çocuğun dini eğitimini belirleme hakkı

Türkiye'de din ve dini eğitim üzerine son yıllarda çeşitli tartışmalar gündemi sıklıkla işgal ediyor. Konu hem hukuki açıdan hem de uygulamada yaşanan sorunlar açısından oldukça önemli. Bu yazıda, çocuğun inanç özgürlüğü hakkı esas alınarak konuya bakılacaktır. Konu, temel sorun alanlarından biri olarak; yasal temsilcilerin çocuğun dini eğitimini belirleme hakkının çocuğun din ve vicdan özgürlüğüne etkisi ve devletin rolü temelinde tartışılacalttır. Bu çalışma konunun önemi ve çok boyutluluğu nedenleriyle, felsefi/etile, psikolojik, sosyolojüc, hukuki ve siyasi boyutlarını da içeren disiplinlerarası bir tartışma ve çalışma daveti olarak da düşünülebilir.

Fredom of child's religion and one response: right of mother and father to determine the religious education of child

In Turkey various discussions on religion and religious education often occupies the agenda in recent years. This subject is veıy important both legally and in terms of problems experienced in practice. This article looks at the issue on the basis of the child's right to freedom of religion/belief The subject will be discussed, as one of the basic problems, on the basis of the right to determine the child's religious education, which is connected to parental rights and of the role of the State. Due to the importance of the subject, and of its multi-dimensional nature, this study can be considered as an invitation for interdisciplinary discussion and study that will include its the philosophical/ethical, psychological, sociological, legal and political dimensions.

PDF

___

Akad, Mehmet / Dinçkol,Abdullah, 1982 Anayasası Madde Gerekçeli ve Maddelerle İlgili Anayasa Mahkemesi Kararları, Alkım Yayınları, İstanbul 1998,
Akıntürk, Turgut, Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku,Cilt:2, 10.Bası, İstanbul 2006, s. 426, s. 426.; Berki, Velayetin Küçüğün Şahsı ve Malları Bakımından Şumulü, Ankara 1970,
Akyüz, Emine, Ulusal ve Uluslararası Hukukta Çocuğun Haklarının ve Güvenliğinin Korunması, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara 2000
Akyüz, Emine, "Velayet ve Çocuğun Korunması", Prof.Dr.Alin Nairn İnan'a Armağan, Şeçkin Yayınları, Ankara 2009,
Arpacı, Abdülkadir, Kişiler Hukuku(Gerçek Kişiler) Beta Basım Yayım, İstanbul 2000.
Aytaç, Mehlika, "Çocuğun Yargısal Süreçte Görüşlerini İfade Etme ve Katılım Hakkı Yönünden Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi", Adalet Dergisi, 11. Sayı, Adalet Bakanlığı Yayını, Nisan 2002, s. 14vd
Baktır Çetiner, Selma, Velayet Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2001
Berke Özenç, Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi ve İnanç Özgürlüğü, Kitap Yayınevi, İstanbul, Şubat 2006
Berki, Şakir, "Velayetin Küçüğün Şahsı ve Malları Bakımından Şümulü", Ankara 1970
Çelik, Cemil, "Velayetin Kaldırılması", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.54 Sa.l.
Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan/Gümüş, M.Alper, Türk Özel Hukuku, Cilt III, Aile Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2008
Dural, Mustafa / Öğüz, Tufan, Türk Özel Hukuku Cilt:n, Kişiler Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2006
Elçin Grassinger, Gülçin Türk Medeni Kanununda Yer Alan Velayet Hükümleri Kapsamında Küçüğün Kişi Varlığının Korunması İçin Alınacak Tedbirler, XII Levha Yayıncılık, İstanbul 2009
Franklin, Bob, Çocuk Hakları, Derleyen: Bob Franklin, Ayrıntı Yayınları, İstanbul 1993.
Fromm, Erich, Din ve Psikanaliz, Arıtan Yayınevi, İstanbul 2004.
Gören, Zafer, Anayasa Hukukuna Giriş, II.Bası,Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını, İzmir 1999.
Gözler, Kemal Anayasa Hukuku Dersleri, Güncelleştirilmiş 8.Bası, Ekin Basım Yayını, Bursa, Şubat 2010.
Gözler, Kemal, "1982 Anayasasma Göre Din Eğitim ve Öğretimi", Prof. Dr. Tunçer Karamustafaoğlu'na Armağan, Ankara, Adalet Yayınevi, 2010, s.317-334.
Gören, Zafer, "Çocuğun Temel Hakları", Anayasa Yargısı 15, Anayasa Mahkemesi Yayınları, No.40, Ankara 1998, s. 111-182 (Yayınlanmış Bildiri)
Gören, Zafer, Temel Hak Genel Teorisi, 3.Bası, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ankara 1995
Gören, Zafer, "Temel Hakların Özel Hukuk Düzenine Etkisi Temel Hakların Yatay(Üçüncü Kişilere) Etkisi" Özel Hukuk ve Anayasa Mahkemesi Kararları Sempozyumu, Bildiriler-Tartışmalar I, 11 Mayıs 2001, Ankara 2001
Günday, Metin, İdare Hukuku, Güncelleştirilmiş 8.Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara 2003, s. 53-54
Hafızoğulları,Zeki, "İnsan Hakkı Olarak Kişilik Hakkı ve Kişilik Hakkının Korunması", AÜHFD, 1997, C: 46, S. 14, s. 4
Hatemi, Hüseyin, Kişiler Hukuku, 2.Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2001
Helvacı, Serap, Kişilik İşlemi Hakları, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İÜ.Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1993
Helvacı, Serap Türk ve İsviçre Hukuklarında Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar, Beta Yayınevi, İstanbul 2001
Hodgkin, Rachel / Newell,Peter Implementation Handbook for the Convention on the Rights of the Child Fully revised edition, United Nations Children's Fund , 2002
Krişnamurti, Judi, Tanrı Üzerine, Çeviren:Deniz Demirdöven, Toplu Eserleri, Ayna Yayınevi, Felsefe Dizisi, 2. Basım, İstanbul 2000
İl Han Özay, Günışığında Yönetim, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2004
İmamoğlu, Hülya "Çocuğun Kişiliğinin Ana Babaya Karşı Korunması", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 54, Sayı: 2, Ankara, 2005
Langlaude, Sylvie" Children and Religion under Article 14 UNCRC: A Critical Analysis", International Journal of Children's Rights 16 (2008), s. 476
Oğuzman, Kemal / Dural, Mustafa, Aile Hukuku, 3.Bası, İstanbul 2001
Oğuzman, Kemal / Seliçi, Özer / Oktay-Özdemir, Şaibe, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 9.Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2009
Öktem, Akif Emre, Uluslararası Hukukta İnanç Özgürlüğü, Liberte Yayınları, Ankara 2002
Özbudun, Ergim, Türk Anayasa Hukuku, Gözden Geçirilmiş 8.Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2004
Öktem,/Niyazi Türkbağ ,Alımet Ulvi, Felsefe, Sosyoloji, Hukuk ve Devlet, Der Yayınları, İstanbul 2009
Özdemir Uluç, Fatma, Psiko Sosyal ve Hukuksal Açıdan Koruyucu Aile Bakımı, Atila Kitabevi, Ankara 1997
Öztan, Bilge, Aile Hukuku, 5. Bası, Ankara 2004
Rivers, Theodore John, Law and the Limits of Fredoom, A Philosophical Exposition of Their Relationship, Principium Book Publishers New York, 1984 Serozan, Rona Çocuk Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2009
The UN Convention on the Rights of the Child, A Guide to the "Travaux Preparatories" Sharon Detrick(deit and complied) Martinus Nijhoff Publishers, Dordrehct/Boston/London 1992
Tanör, Bülent, " İnanç ve Din Özgürlüğü", İnsan Hakları, COGİTO, Yapır Kredi Yaymı, İstanbul 2000, s.
Tanör, Bülent / Yiizbaşıoğlu, Necmi, 1982 Anayasası'na Göre Türk Anayasa Hukuku, 8.Bası, Beta Yayinevi, Aralık 2006
Turhan, Nedim; "Ana-Babanın Çocuklarına Karşı, Çocukların Ana-Babaya Karşı Olan Hale ve Yükümlülükleri ve Ehliyet Sorunu", Yargıtay Dergisi, Temmuz 2001
Tredemann, Paul '^Uluslararası İnsan Hakları Bakış Açılarına Göre İnsan Onuru ve İnsan Hakları İlişkisi", Çeviren: Yener Ünver, Güncel Hukuki Aylık Hukuk Dergisi, Kasım 2010, 11-83
Usta Sayıta, Sevgi, Türk Hukukunda Çocuğun Koruyucu Aile(Kişi) Yanına Yerleştirilmesi, Filiz Kitabevi, İstanbul 1996 Özlü, Hakkı, Türk Medeni Hukukunda Velayetin Kaldırılması, Adil Yaymevi, Ankara 2002
Van Bueren, Geraldine, The International Law on the Rights of the Child ( The Hague: Martinus Nijhoff Publishers, Save the Children, 1998
Yavuz, Kerim, "Çocukta Dini İnancın Varlığı ve Seçme Problemi", I. İstanbul Çocuk Kurultayı Bildiriler Kitabı, Derleyenler: Sevgi Usta/M.Ruhi Şirin, İstanbul Çocukları Vakfı Yayını, İstanbul 2000.