Halı ve Düz Dokumaların Koruma Uygulamalarında Belgelemenin Önemi ve Tasarımcının Rolü
Ülkemizde özellikle
köyden kente göç ile başlayan
süreçle birlikte, teknolojinin gelişmesi ve günlük yaşamda yaygın kullanım alanı bulması sonucu,
toplumun yaşam standartları ve kullanılan eşyalar
değişime uğramıştır. Bu değişim
ile birlikte bir zamanlar halkın
günlük kullanımı için
ürettiği ürünler yavaş
yavaş yerini seri
üretimlere bırakmaya başlamıştır. Dolayısıyla bir dönemin
gelenek, görenek ve kültürünü yansıtan
ürünler kaybolmaya yüz tutmuştur.
Yaşanan bu değişim sürecinin sonucu
olarak kayıt altına
alma ve belgeleme çalışmaları gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Bozulan, nitelik değiştiren ve yok olan koruma altına alınması
gerekli halı ve düz dokumalar
ile ilgili derlenen
her türlü bilgi belgesel bir değere sahiptir. Belgeleme çalışmasının amacı, koruma
kapsamına alınan kültür
varlıklarıyla ilgili düzenli
bir arşiv oluşturulmasını ve duruma ilişkin
gerekli önlemlerin alınmasını sağlamaktır. Bu çalışmada hedeflenen, özellikle halı
ve düz dokumaların
kayıt altına alınmasının önemi, bu aşamada
yapılması gereken işlemler
ve bu süreçte tasarımcının rolünün, Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi,
Geleneksel Türk Sanatları Bölümü
tarafından yapılan çalışmalar ve eğitim programlarında, koruma ve onarıma
yönelik derslerde yapılan
uygulamalar örneğinde tartışmaktır.
Importance of Documentation in Carpets and Rugs Conservation and Designer’s Role
In our country, particularly along rural-urban migration process, starting with the technology development and space
to find widespread
use in everyday life, the society has undergone change in living standards and used items. This change produces products for daily use as people slowly started to leave the location of the serial productions. Therefore,
a period of customs, traditions
and products that reflect the culture kept disappearing. As a result
of this change
in the process of recording
and documentation is becoming increasingly important. All kinds of information collected about the deteriorated and corrupted carpets which
must be has a documentary value. The
purpose of documentation, from the scope of
protection of cultural assets and the creation
of an archive of the situation regularly
to ensure necessary
measures are taken. In this article, it is discussed the importance of taking under the carpet and plain fabrics record, process, that needs to be done at this stage, the designer’s role in this process, by the Department of Traditional Turkish Arts, Faculty of Fine Arts,
DEU,
in their educational programs.
___
- Ana Britannica (1989). “Onarım ve Koruma” Maddesi, 112-114.
- Anmaç, Elvan – Karavar, Gonca (2000). “Restorasyon ve
- Konservasyon Öncesi El Dokuması Halıların Teknik Analizi ve İşlem Aşamaları”. III. Ulusal Türk El Dokumalarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyum Bildirileri. Konya: TC Selçuk Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi El Sanatları Eğitimi Bölümü.
- Öztürk, İsmail (2007). Koruma Kültürü ve Geleneksel Tekstillerin Korunması – Onarımı. Ankara: Dumat Ofset Ltd. Şti., Mor Fil Yayınları.
- _ (1994). “Eski Eser Doktorları İş Başında” Cumhuriyet Bilim Teknik (395): 6.
- _ (1997). Müzelerde Koruma: Çevresel Koşulların Denetimi, İstanbul: TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü. ICCROM Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Araştırmaları Uluslararası Merkezi İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuarı.
- (2005). Son Yasal Düzenlemelerde Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması ve Yerel Yönetimler El Kitabı. Derl.: Emre Mardan – Nimet Özgönül. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını.