Halı ve Düz Dokumaların Koruma Uygulamalarında Belgelemenin Önemi ve Tasarımcının Rolü

Ülkemizde özellikle köyden kente göç ile başlayan süreçle birlikte, teknolojinin gelişmesi ve günlük yaşamda yaygın kullanım alanı bulması sonucu, toplumun yaşam standartları ve kullanılan eşyalar değişime uğramıştır. Bu değişim ile birlikte bir zamanlar halkın günlük kullanımı için ürettiği ürünler yavaş yavaş yerini seri üretimlere bırakmaya başlamıştır. Dolayısıyla bir dönemin gelenek, görenek ve kültürünü yansıtan ürünler kaybolmaya yüz tutmuştur. Yaşanan bu değişim sürecinin sonucu olarak kayıt altına alma ve belgeleme çalışmaları gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Bozulan, nitelik değiştiren ve yok olan koruma altına alınması gerekli halı ve düz dokumalar ile ilgili derlenen her türlü bilgi belgesel bir değere sahiptir. Belgeleme çalışmasının amacı, koruma kapsamına alınan kültür varlıklarıyla ilgili düzenli bir arşiv oluşturulmasını ve duruma ilişkin gerekli önlemlerin alınmasını sağlamaktır. Bu çalışmada hedeflenen, özellikle halı ve düz dokumaların kayıt altına alınmasının önemi, bu aşamada yapılması gereken işlemler ve bu süreçte tasarımcının rolünün, Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Geleneksel Türk Sanatları Bölümü tarafından yapılan çalışmalar ve eğitim programlarında, koruma ve onarıma yönelik derslerde yapılan uygulamalar örneğinde tartışmaktır.

Importance of Documentation in Carpets and Rugs Conservation and Designer’s Role

In our country, particularly along rural-urban migration process, starting with the technology development and space to find widespread use in everyday life, the society has undergone change in living standards and used items. This change produces products for daily use as people slowly started to leave the location of the serial productions. Therefore, a period of customs, traditions and products that reflect the culture kept disappearing. As a result of this change in the process of recording and documentation is becoming increasingly important. All kinds of information collected about the deteriorated and corrupted carpets which must be has a documentary value. The purpose of documentation, from the scope of protection of cultural assets and the creation of an archive of the situation regularly to ensure necessary measures are taken. In this article, it is discussed the importance of taking under the carpet and plain fabrics record, process, that needs to be done at this stage, the designer’s role in this process, by the Department of Traditional Turkish Arts, Faculty of Fine Arts,  DEU,  in their educational programs.

___

  • Ana Britannica (1989). “Onarım ve Koruma” Maddesi, 112-114.
  • Anmaç, Elvan – Karavar, Gonca (2000). “Restorasyon ve
  • Konservasyon Öncesi El Dokuması Halıların Teknik Analizi ve İşlem Aşamaları”. III. Ulusal Türk El Dokumalarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyum Bildirileri. Konya: TC Selçuk Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi El Sanatları Eğitimi Bölümü.
  • Öztürk, İsmail (2007). Koruma Kültürü ve Geleneksel Tekstillerin Korunması – Onarımı. Ankara: Dumat Ofset Ltd. Şti., Mor Fil Yayınları.
  • _ (1994). “Eski Eser Doktorları İş Başında” Cumhuriyet Bilim Teknik (395): 6.
  • _ (1997). Müzelerde Koruma: Çevresel Koşulların Denetimi, İstanbul: TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü. ICCROM Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Araştırmaları Uluslararası Merkezi İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuarı.
  • (2005). Son Yasal Düzenlemelerde Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması ve Yerel Yönetimler El Kitabı. Derl.: Emre Mardan – Nimet Özgönül. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını.