Teorik ve tarihsel açıdan bütçe hakkı

Modern devletin ortaya çıkması ile birlikte “bütçe hakkı” kavramı da gündeme gelmiştir. Halkın temsilcilerinden oluşan yasama organının vatandaşlardan alınacak kamusal yükümlülüklere izin vermesi ve sunulacak kamusal hizmetlere yetki vermesini içeren “bütçe hakkı”, İngiltere, Fransa, Almanya ve ABD’de belirli bir tarihsel gelişim çizgisi izleyerek oluşmuştur. Söz konusu hakkın kapsamı yasama organının yürütme tarafından hazırlanan bütçeyi görüşerek onaylaması, bütçe uygulamasını izlemesi ve uygulama sonuçlarını denetlemesidir.

Budget right in retrospect and theory

Along with modern state foundation “budget right” term has been at the top of the agenda. Budget right includes that legislation body consists of representatives of the people, endorse public responsibilities and give an authority for public services. It has come into existence through historical progress in England, France, Germany and USA. Legislation body approves budget which is prepared by executive body following negotiations, monitors budget implementations and audits implementation results in the scope of budget right.

___

Aksoy, Şerafettin, Kamu Bütçesi, İstanbul, 1998, Filiz Kitabevi.

Aksoy, Şerafettin, Kamu Bütçesi, İstanbul, 1993, Filiz Kitabevi.

Batırel, Ömer Faruk, Kamu Bütçesi, İstanbul, İ.İ.T.İ.A Nihad Sayar-Yayın ve Yardım Vakfı Yayınları, No:312/540, 1979.

Bek, Hasan, “Bütçe Denetimi Açısından Kesinhesap”, Maliye Dergisi, Mayıs- Ağustos 1995, S. 119.

Bulutoğlu, Kenan, Kamu Bütçesi Kamu Harcamaları Kamu Borçları, İstanbul, Batı Türkeli Yayıncılık, 2004.

Canbay, Tülin ve Gerger, Güneş Çetin, “Batı’da Bütçe Hakkının Gelişiminin Toplumsal Yapının Değişimi Üzerindeki Etkileri”, Mali Sosyoloji Üzerine Denemeler, (ed. Prof. Dr. A. Kemal Çelebi), Ankara, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayını, 2012.

Candan, Ekrem, Türk Bütçe Sisteminde Performans Denetimi, Ankara, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayınları, 2007.

Coşkun, Gülay, Devlet Bütçesi, Ankara, Turhan Kitabevi, 1986.

Coşkun, Gülay, Kamu Mali Yönetimi, Ankara, TODAİE Yayınları No: 171, 1978.

Dicle, Atilla, Kamu Mali Yönetiminde Planlama-Programlama-Bütçeleme Sistemi (PPBS), Ankara, Balkan Basımevi ve Ciltevi, 1973.

Duverger, Maurice, Amme Maliyesi, (çev. İsmail Hakkı Ülkmen), Ankara, 1955.

Eckstein, Otto, Public Finanse, New Jersey, Prentice-Hall Inc, 1964.

Edizdoğan, Nihat, Kamu Bütçesi, Bursa, Uludağ Üniversitesi Basımevi, 1989.

Erginay, Akif, Kamu Maliyesi (Kamu Gelirleri-Kamu Giderleri-Devlet Bütçesi- Maliye Politikası-Kamu Borçları), Ankara, Turhan Kitabevi, 1985.

Feyzioğlu, Bedii. N, Nazari, Tatbiki, Mukayeseli Bütçe, İstanbul, Sermet Matbaası, 1965.

Feyzioğlu, Bedii. N, Nazari Tatbiki, Mukayeseli Bütçe, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1984.

Feyzioğlu, Bedii. N, “Bütçe ve Parlamento”, İstanbul Üniversitesi Maliye Araştırma Konferansları, İstanbul, Günay Matbaası, 1988.

Gören, İlhan, “Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ve Denetim”, Parlamento ve Sayıştay Denetimi, İstanbul, TESEV Yayınları, 2000.

Gürsoy, Bedri, Kamusal Maliye İkinci Cilt Bütçe, Ankara, A.Ü.S.B.F. Yayınları, 1980.

Kerimoğlu, Baki, “Harcama Reformu, Kesin Hesap ve Parlamento Denetimi”, Mali Kılavuz Dergisi, S.23, Ankara, 2004.

Kesik, Ahmet, “Türkiye’de Yüksek Denetim”, Kamu Maliyesine Yeni Bakış, (ed. Nihat Falay, Mehmet Şahin, Ahmet Kesik), Ankara, Seçkin Yayınları, 2006.

Lienert, Ian, Role of The Legislature in Budget Process, Washington D.C, IMF Technical Notes and Manuals, 2010.

Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu, Devlet Bütçesi Özeti, Ankara, M.T.K. Neşriyatı, 1969.

Mutluer, Kamil, Öner, Erdoğan ve Kesik, Ahmet, Teoride ve Uygulamada Kamu Maliyesi, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2007.

Ocakçıoğlu, Bora, “Bütçe Hakkının Kapsamına ve Gerçekleşmesine İlişkin Sorunlar”, Çağdaş Anayasalarda Ekonomik ve Sosyal Haklar ve Ödevler, Uluslararası Sempozyum, 5-7 Şubat 1982, İstanbul, Marmara Üniversitesi Yayını, 1982.

OECD, The Legal Framework for Budget Systems An International Comparison (ed. Ian Lienert and Moo Kyung), Paris, OECD Journal on Budgeting, Volume 4, No.3, 2004.

Öner, Erdoğan, “Bütçe Uygulama Aşamasında Parlamentonun İzleme/Gözetim Fonksiyonu: Komisyonların Rolü ve Bütçe Analiz Kapasitesi”, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü Uluslararası Sempozyum, Ankara, TBMM Basımevi, 2008.

Premchand, Arigapudi, Government Budgeting and Expenditure Controls Theory and Practise, Washington D.C, IMF, 1983.

Rubin, Irene S., “Budget Theory and Budget Practise: How God the Fit?”, Budgeting and the Management of Public Spending(ed. Donald J. Savoie), Cheltenham, UK, Edward Elgar Publishing Limited, 1996.

Sayar, Nihad S., Kamu Maliyesi II. Cilt Bütçe Prensipleri ve Tatbikatı, İstanbul, Sermet Matbaası, 1970.

Schick, Allen, “Can National Legislatures Regain an Effective Voice in Budget Policy”, Budget: Towards a New Role for the Legislature, Senate-Paris, OECD, 2001.

Stapenhurst, Rick, “The Legislature and the Budget”, Legislative Oversight and Budgeting: AWorld Perspective, WPI Development Studies, Washington, D.C, The World Bank, 2008.

Tosun, Hikmet ve Cebeci, Uğur, 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (Açıklamalı ve Karşılaştırmalı), Ankara, Muhasebat Kontrolörleri Derneği Yayını, 2006.

Türk, İsmail, Maliye Politikası: Amaçlar-Araçlar ve Çağdaş Bütçe Teorileri, Ankara, 1975.

Yılmaz, Hakkı Hakan ve Biçer, Mustafa “Parlamentonun Bütçe Hakkını Etkin Kullanımının Yeni Bütçe Sistemi Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Maliye Dergisi, S.158, 2010, s.201-225.

Yılmaz, Hakkı Hakan ve Biçer, Mustafa Yılmaz, “Parlamentonun Kamu Politikası Oluşturma ve Planlama Sürecindeki Konumunun Yeni Kamu Mali Yönetim Sistemi Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Yasama Dergisi, S. 13, 2010, s.45-84.

Yılmazcan, Dilek, “Bütçe Hakkı ve Bütçe Uygulamaları”, XIII. Türkiye Maliye Sempozyumu “Anayasal Mali Düzen”, İstanbul, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No. 12, 2000.