Amerika Birleşik Devletleri hukuk sisteminde uluslararası anlaşmalar

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Anayasasına göre Başkan, hazır bulunan senatörlerin üçte ikisinin mutabakatı ile Senatonun tavsiye ve uygun bulmasına bağlı olarak andlaşma (treaty) yapma yetkisine sahiptir (ABD Anayasası madde 2, bölüm 2). Böylece Anayasa yapıcılar Başkanın Senatonun tavsiye ve istişaresinden yararlanmasını sağlamak, Başkanın yetkilerini denetlemek ve andlaşma yapım sürecinde her eyalete eşit oy hakkı vererek eyaletlerin egemenliğini korumak için Senatonun andlaşma yapma yetkisini paylaşmasını sağlamıştır. Senatonun üçte iki çoğunlukla bir andlaşmayı uygun bulmasına ilişkin anayasal zorunluluk başarılı anlaşmaların partizan bölünmelerin önüne geçerek destek kazanması gerektiği anlamına gelmektedir. Buna karşın Senatonun tavsiye ve uygun bulma kararı olmadan yürürlüğe giremeyen ve ABD açısından bağlayıcı olmayan andlaşmalar dışında yürütme organı tarafından akdedilen ve fakat Senatoya sunulmayan başka çeşit uluslararası anlaşmalar da vardır. Bu anlaşmalar ABD’de icra anlaşmaları (executive agreement) olarak tavsif edilip, andlaşma (treaty) olarak kabul edilmezler. Bu ayrımın sadece iç hukuk açısından önemi bulunup, uluslararası hukuk, iç hukuktaki adı ne olursa olsun, her türdeki uluslararası anlaşmayı bağlayıcı olarak kabul etmektedir.2 Bu çalışmada uluslararası hukukun önemli kaynaklarından biri olarak kabul edilen uluslararası anlaşmaların ABD hukuk sisteminde akdedilme ve onaylanma süreci ile hukuki etkisi ve diğer normlarla (federal kanunlar, eyalet kanunları) ilişkisi ele alınmaktadır.

___

Congressional Research Service Library of Congress, “Treaties and Other International Agreements: The Role of The United States Senate”, January 2001, (Erişim) http://www.gpo.gov/fdsys/pkg/CPRT-106SPRT66922/ pdf/CPRT-106SPRT66922.pdf, 20 Eylül 2012.

Chandler P. Anderson, “The Ratification of Treaties with Reservations”, TheAmericanJournal of International Law ,Vol.13, No.3, Jul.1919.

John M. Rogers, International Lawand United StatesLaw, University of Kentucky College of Law, Ashgate Publishing, Vermont, US,1999.

A.Suat Bilge, “İcra Andlaşmaları ‘ExecutiveAgreements’”, AÜSBFD, Cilt:XII, Sayı:4, Aralık 1957.

Glen S. Krutzand Jeffrey S. Peake, Treaty Politics and the Rise of ExecutiveAgreements International Commitments in a System of Shared Powers,

(Erişim)http://www.press.umich.edu/pdf/9780472116874-ch1.pdf, 15 Ekim 2012.

(Erişim) http://www.childrightscampaign.org/why-ratify/how-does-the-unitedstates- ratify-treaties, 13 Eylül 2010.

(Erişim) http://www.state.gov/s/l/treaty/, 14 Eylül 2010.

(Erişim) http://www.state.gov/s/l/treaty/c175/index.htm, 14 Eylül 2010.

(Erişim)http://www.senate.gov/artandhistory/history/common/briefing/Treaties.htm, 10 Ekim 2012.

(Erişim) http://www.differencebetween.net/language/words-language/difference- between-treaty-and-executive-agreement/, 10 Ekim 2012.