Avrupa Konseyi ve AİHM kararlarına göre Türk hukukunda vicdani red hakkı
Vicdani ret, geniş anlamda, pozitif hukukun öngördüğü bir zorunluluğa ya da yapılmasına izin verdiği bir uygulamaya inançlar ya da bir takım ahlaki veya politik değerler temelinde karşı çıkma olarak kullanılmaktadır. En yaygın ve bilinen vicdani red nedeni ise savaş ve askerlik karşıtlığıdır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine (AİHS) taraf birçok ülkede askerlik çağına gelmiş olmasına karşılık çeşitli sebeplerle bu hizmeti yerine getirmek istemeyen insanlar vicdani red hakkını kullanarak zorunlu askerlik hizmeti yerine farklı kamu hizmetlerinde çalışmaktadırlar. Bu çalışmada ülkemizde vicdani red hakkıyla ilgili temel hukuki düzenlemelere yer verilecek ve bu konudaki Avrupa Konseyi Kararları ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ele alınacaktır.
Conscientious objection, in a broad sense, is a definition used as standing up to an obligation or an implementation set forth by the law in terms of some beliefs or moral and political values. The most common and well-known reason of conscientious objection is antiwar and the opposition to military service. In many countries, which signed The European Convention on Human Rights, people who do not want to perform military service, despite being at the age of recruitment, have the right to work at different public services instead of executing compulsory military service. In this study, basic legal regulations in our country concerning conscientious objection will be mentioned, and Resolutions of European Council and Decisions of the European Court of Human Rights will be discussed.
___
Altundiş, Mehmet, Anayasanın 90.Maddesinin Son Fıkrasına Eklenen Hükümle Birlikte Anayasa ile Yargı Denetimi Dışında Tutulan İşlemlere Karşı Yargı Yolu Açılabilir mi? Yasama Dergisi, Cilt 1, Yıl 2006, Sayı 2, s.75-91Başkent, Can, Vicdani Red Açıklamaları Almanağı, 1989-2010, s.4vd. Bkz. http://www.amnesty.org.tr/pdf/bulten vicdret.pdf), (Erişim Tarihi: 11.11.2008).
Coşkun, Vahap: Direnme Hakkı, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, Ankara 2002, S.5
Can, Vicdani Ret, Anayasal.... http://www.savaskarsitlari.org/arsiv.asp?ArsivTipID= 1&ArsivAnaID=27466
Candan, Kadir/Bilgin Murat: Sivil İtaatsizlik, YASADER, Sayı:19, 2011, s.57- 93
Canku,r A.Serra, Demokratikleşme Sürecinde Vicdani Red: Türkiye Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Çınar, Özgür Heval, Uluslararası Hukuk Çerçevesinde ABde ve Türkiyede Vicdani Ret, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 72, Eylül-Ekim 2007, Sayfa 94-109.
Eren, Abdurrahman: Türk Hukukunda Vicdani Red, AÜSBFD, S.61-3, s.104 vd.
Goy, N. Ivar (1990), Regulating conscientious objection in Norway from the 1890s to 1922, Peace and Change, 15/1
Gürcan, Ertuğrul Cenk: Zorunlu Askerlik Hizmeti Karşısında Vicdani Ret: Bir İnsan Hakkı (mı)?, AÜSBF, 62-1, s.106
Kardaş, Ümit, Modern Devlet, Ordu ve Vicdani Ret İtirazı, Birikim Dergisi, Vicdani Red, Anti-militarizm, sayı 207, Temmuz 2006
Jacques, Louis/Bogaert, Van (2002), The Limits of Conseientious Objeetion to Abortion in the Developing World, Developing World Bioethics (ISSN 1471-8731, Vol. 2, Number 2): 131-143
Köybaşı, Serkan: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Bayatyan Ermenistana Karşı Kararı ve Kararın Türkiyedeki Vicdanî Ret Hakkına Etkisi, Kazancı Dergisi, 2011, Eylül-Ekim, S. 85-86
Major, M. France (1992), Conscientious Objection and International Law: A Human Right?, Case Western Reserve Journal of International Law, 24: 349-379
Mızrak Dilan, Zorunlu Askerlik Hizmetine Karşı Vicdani Ret, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara-2008
Nal, Sabahattin, Arupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk Hukukunda Vicdani Ret, Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute, 2010
Ökçesiz, Hayrettin: Sivil İtaatsizlik Kavramı ve Olgusu. İçinde: Hayrettin Ökçesiz (Çev.), Sivil itaatsizlik, İstanbul-1995
Ökçesiz, Hayrettin, Hukuk Devletinde Direnme Hakkı, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, Ankara-2004, S.10
Scheinder, Friedhelm Vicdani Ret Hakkında Avrupa Standartları ve Alternatif Hizmet, içinde Çarklardaki Kum: Vicdani Ret Düşünsel Kaynaklar ve Deneyimler, (Derleyenler: Özgür Heval Çınar / Coşkun Üsterci), İstanbul, 2008
Sevinç, Murat, Türkiyede ve Batı Demokrasilerinde, Vicdani Ret, Zorunlu Askerlik ve Kamu Hizmeti Seçeneği, AÜSBFD, S.61-1
Yılmaz, Sibel: Demokratik Hukuk Devletinde Sivil İtaatsizlik Olgusu, http://www.umut.org.tr/UserFiles/SibelYilmaz_demokratik_ hukuk_devletinde_sivil_itaatsizlik_olgusu.pdf (Erişim Tarihi: 12/12/2011).
İNTERNET SİTELERİ
http://www.habereditor.com/news_detail.php?id=81130
http://www.ebco-beoc.eu/page/1uside/document/doc-3coe.htm# Recommendation% 20478. (Resolution 337 (1967) on the right of conscientious objection)
http://www.coe.int/T/E/Human_rights/objcone. pdf (Recommendation 1518 (2001) Exercise of The Right of Conscientious Objection To Military Service in Council of Europe Member States)
Quaker Council for European Affairs, The Right To Conscientious Objection in Europe: A Review of The Current Situation, http://www.unhcr.org/refworld/pdfid/42b141794.pdf
- ISSN: 1306-6250
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: YASAMA DERNEĞİ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Teorik ve tarihsel açıdan bütçe hakkı
Amerika Birleşik Devletleri hukuk sisteminde uluslararası anlaşmalar
Siyasal iletişim aracı olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi televizyonu (meclis televizyonu)
Türkiye Büyük Millet Meclisi Avrupa Birliği uyum komisyonu üzerine bir değerlendirme
Havvana Yapıcı KAYA, Zeynep DURAN
Avrupa Konseyi ve AİHM kararlarına göre Türk hukukunda vicdani red hakkı