Parlamento ve Çok Yıllı Bütçeleme: Türkiye Örneği

Son yıllarda kamu mali yönetim sisteminde önemli değişiklikler olmuştur. Buçerçevede mali saydamlık, hesap verme sorumluluğu, performans esaslı bütçeleme ve kamu yönetimi, stratejik planlama, çok yıllı bütçeleme önem kazanmıştır. Bu gelişmeler kamu yönetiminin etkinliğini artırmıştır. Ayrıca, parlamentonun kamu politikalarını izleme ve değerlendirme olanaklarını çeşitlendirmiştir. Özellikle, çok yıllı bütçeleme anlayışıyla birlikte parlamentonun bütçe hakkının kullanımı geliştirmiştir. Kamu politikalarının çok yıllı üretilmesi vebu politikaların çok yıllı kamu kurum bütçelerine yansıtılması parlamentoyakapsamlı değerlendirme yapma imkânı vermiştir. Bu kapsamda çalışmada,çok yıllı bütçeleme anlayışının parlamentonun gözetim ve denetim rolünün gelişimi üzerindeki etkisi Türkiye örneği üzerinden incelenmiştir

Anahtar Kelimeler:

çok yıllı bütçeleme, kamu politikası, bütçe hakkı, parlamenter gözetim ve denetim

There have been significant changes in public financial management systemin recent years. Within this framework, financial transparency, accountabilityin public administration, performance-based budgeting and performancebased public management, strategic planning, multi-year budgeting has comeinto prominence. These developments have increased the efficiency of publicadministration. Besides, the possibilities of parliament with regard to monitoring and evaluation of public policies have diversified. Particularly, usingof parliament’s power of purse has improved thanks to multi-year budgetingapproach. Producing multi-year public policies and reflecting these publicpolicies to multi-year public institution budgets gives the opportunity forcomprehensive assessment to parliament. Within this scope, the effect of amulti-year budgeting approach on enhancing parliament’s oversight and control role have been discussed for the case of Turkey in this study

Keywords:

Multi-year budgeting, public policy, power of purse, parliamentary oversight and control,

PDF

___

AKTAN, Coşkun Can; “Kamu Mali Yönetiminde Stratejik Planlama ve Perfor- mans Esaslı Bütçeleme”, Seçkin Yayınları, 2006.
ARCAGÖK, Sait; Ertan, ERÜZ; “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sistemi”, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, Ankara, Eylül 2006.
ARIN, Tülay; “Parlamenter Bütçe Denetimi ve Plan ve Bütçe Komisyonu Yapı ve İşlevler Üzerine Uluslararası Bir Karşılaştırma”, T. Arın, N. Kesmez ve İ. Gören (der.), Devlet Reformu: Parlamenter Bütçe Denetimi-Plan ve Bütçe Komisyonu: Yapı ve İşlevler Üzerine Uluslararası Karşılaştır- ma, TESEV Yayınları, İstanbul, 2000.
ARSLAN, Murat; “Orta Vadeli Harcama Sistemi (Çok Yıllı Bütçeleme) ve Tür- kiye’de Uygulanabilirliği”, Sayıştay Dergileri, Sayı 54, Temmuz-Eylül 2004.
AVCI, Mehmet Alpertunga; “Kamu Mali Yönetiminde Mali Saydamlık Kav- ramının Gelişimi ve Önemi” , Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2008.
ATİYAS, İzak; SAYIN, Şerif; “Siyasi Sorumluluk, Yönetsel Sorumluluk ve Bütçe Sistemi: Bir Yeniden Yapılanma Önerisine Doğru”, TESEV Yayınları, İstanbul, 1997.
BARUN, Bayram; EKİNCİ, Mustafa; TEMİZEL, Özlem; “Kamu Mali Yönetiminin Etkinliğinin Sağlanmasında Dış Denetimin Rolü”, 22. Maliye Sempozyumunda Sunulan Bildiri, 2007.
BAYAR, Nergiz; “Dünyada Bütçe Reformları ve Mali Disiplin”, Maliye Bakan- lığı Mesleki Yeterlilik Tezi, Ankara 2010.
ÇAĞAN, Nami; “Anayasa Çerçevesinde Kamu Maliyesinin Parlamenter Kont- rolü”, Anayasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi Yayını, Ankara, 1986.
DEAN, Peter, “The Relevance of a Medium Term Expenditure Framework to the Needs of Developing and Transitional Countries”, Draft, The World Bank, May 1997.
DEMİRBAŞ, Tolga; “Kamu Harcama Yönetimi Bağlamında Orta Vadeli Har- cama Sistemi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi” Uludağ Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, Bursa, 2006.
ERÇİN, Cezmi; “Bütçe Nazariyat ve Tatbikatı”, Kültür Bakanlığı Siyasal Bil- giler Okulu Yayınları, No:2, İstanbul 1938.
ERGEN, Zuhal; “Orta Vadeli Harcama Sistemi Üzerine Kavramsal Bir Yak- laşım”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 16, Sayı:1, 2007, Sayfa: 301-314.
EDİZDOĞAN, Nihat; “Kamu Bütçesi”, Ekin Kitapevi, Bursa, 2007.
FEYZİOĞLU, Bedi N; “Nazari, Tatbiki, Mukayeseli Bütçe”, Filiz Kitapevi, İs- tanbul, 1976.
FORRESTER, J.; “The Principal-Agent Model and Budget Theory”, in Aman Khan ve W. Bartley Hildreth, (der.), Budget Theory in the Public Sec- tor, First Published, Quorum Book, 2002.
“Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ve Mali Saydamlık Özel İh- tisas Komisyonu Raporu”, 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı, DPT, Ankara, 2000.
MUTLUER, M. Kamil; ÖNER, Erdoğan; KESİK, Ahmet; “Bütçe Hukuku”, İs- tanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006.
SÖNMEZ, Nezihe; “Bütçe ve Bütçe Politikası”, Ticaret Matbaacılık, İzmir, 1971.
ULUATAM, Özhan; Kamu Maliyesi, Teori Yayınları, Ankara 1988.
ULUATAM, Özhan; “Kamu Maliyesi”, Savaş Yayınları, Genişletilmiş 4. Baskı, Ankara 2003.
YILMAZ, H. Hakan; ”Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması: Dün- ya Bankası ve Orta Vadeli Harcama Sistemi” [Restructuring Turkish Public Financial Management System: World Bank Medium Term Ex- penditure Framework], Ankara, DPT, 1999.
YILMAZ, H. Hakan; BİÇER Mustafa; “Parlamentonun Kamu Politikası Oluş- turma ve Planlama Sürecindeki Konumunun Yeni Kamu Mali Yönetim Sistemi Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Yasama Dergisi, Sayı: 13, Ankara, Eylül-Aralık 2009.
YILMAZ, H. Hakan; BİÇER Mustafa; (a) “Türkiye’de Mali Reformlar Sonrası Değişen Politika Oluşturma, Planlama, Bütçeleme Süreci ve Orta Vadeli Harcama Sisteminin Uygulanabilirliği”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, Cilt 25, Sayı: 287, Ankara, 2010.
YILMAZ, H. Hakan; BİÇER Mustafa; (b) “Parlamentonun Bütçe Hakkını Etkin Kullanımının Yeni Bütçe Sistemi Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Maliye Dergisi, Sayı: 158, Ankara, Ocak-Haziran 2010.
TEPAV, Mali İzleme Raporu, Temmuz 2005, Ankara.
The World Bank, Public Expenditure Management Handbook, June 1998.
TOSUN, Hikmet; CEBECİ, A. Uğur; “5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kont- rol Kanunu”, Muhasebat Kontrolörleri Derneği, Ankara, 2006.
TÜĞEN, Kamil; ÖZEN, Ahmet; “Çok Yıllı (Orta Vadeli) Bütçeleme Sistemi ve Uygulamaları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6, Sayı:3, İzmir, 2004.
/12/2003 Tarihli ve 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu.