Tüketicilerin Yeşil Ürün Satın Alma Davranışlarını Etkileyen Faktörler

İnsanların ihtiyaçlarının sınırsız, doğadaki kaynakların sınırlı olması ve sınırlıolan bu kaynakların bilinçsizce kullanılmasının yanısıra; gelişmiş ve gelişmekteolan ülkelerde, sanayileşmeden dolayı çevre tahribatı artmaktadır. Sanayileşmişveya sanayileşme sürecinde olan ülkelerde, işletmeler zaman içerisindeçevre bilincinin farkına varmış ve pazarlama stratejilerine yön vermeye başlamışlardır.Çevre bilincinin önem kazanmasıyla, Yeşil pazarlama kavramı ilk kez,Amerikan Pazarlama Birliğinin 1975 yılında düzenlediği ‘çevreyle ilgili pazarlama’konulu bir seminerde ortaya konmuştur. Yeşil pazarlama tüketicilerin istekve ihtiyaçlarını karşılayan doğa ile dost ürünlerin pazarlamaya sunulmasıdır.Son yıllarda artan tüketici bilincinden ötürü çevre dostu ürünlere talep daha fazlaolmaktadır. Bu nedenle, literatürde çevre dostu ürünlerin tüketiciyle buluşturulmasıve bu ürünlerin tercihi üzerindeki etkili faktörlerin araştırılması yönündekibirçok çalışma gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, İstanbul İlindeailelerin demografik özelliklerinin yeşil ürünü satın alması üzerine etkisi incelenmiştir.Çalışmada kullanılan veriler 531 aile ile yüz yüze görüşerek yapılananketlerden oluşmuştur. Araştırmada tüketicilerin %64,0’ünün yeşil ürünü satınaldığı, %36,0’sının ise almadığı belirlenmiştir. Yeşil ürün satın alma davranışlarınındemografik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği Ki kare analiziile tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre cinsiyet, yaş eğitim, meslek, medenidurum, gelir arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca; bu çalışmadaSPSS20 kullanılarak faktör analizi yapılmıştır. Daha sonra, Yeşil Ürün ile ilgili TüketiciDüşünceleri Ölçeği Alt Boyutlarına güvenilirlik analizi, KolmogorovSmirnovnormal dağılım testi yapılmıştır. Ölçekte dağılımın normal olmadığınakarar verilerek nonparametric testlerden, Mann Whitney U ve Kruskal Wallistestleri yapılmıştır. Uygulanan test sonuçlarında, Güvenirlik-Çevrecilik BilinciFACTORS THAT AFFECT GREEN PRODUCT PURCHASING BEHAVIORS OF CONSUMERS72 • YALOVA SOSYAL BİLİMLER DERGİSİYIL: 6 SAYI: 11faktörünün cinsiyete göre farklılık gösterdiği, Güvenirlik- Çevrecilik Bilinci veMedya Faktörünün yaşa göre farklılık gösterdiği, Güvenirlik- Çevrecilik Bilincive Üreticiden Beklenenlerin eğitime göre farklılık gösterdiği, Medya Faktörününmesleğe göre, gelir faktörünün Güvenirlik- Çevrecilik Bilincine göre farklılıkgösterdiği tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

yeşil ürün, düşünce, davranış, satın alma

PDF

___

Arıkan, R., (2007),Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama. 6.baskı, ISBN:975-8784-35-8, Ankara.
Ay, C., ve Ecevit, Z., (2005), “Çevre Bilinçli Tüketiciler”. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 10, 238-263.
Atay, L.,& Dilek, S. E., (2013), Konaklama İşletmelerinde Yeşil Pazarlama Uygulamaları: Ibıs Otel Örneği. Suleyman Demirel UniversityJournal of Faculty of Economics&AdministrativeSciences, 18(1).
Baumann H.,Boons F., Bragd A., (2002), “MappingtheGreen Product Development Field: Engineering, Policyand Business Perspective”, Journal of CleanerProduction, Vol.10, 409-425.
Coddington, W.,(1993),“Enviromental Marketing: Positive Strategies for Reaching The Green Consumer” New York, McGraw-HillInc.
Dereli, T.,Baykasoğlu, A., (2002), “Atıklar ve Çevre Sorunları: Mühendislik Cephesinden Çevre Sorunlarına Bir Bakış”, Gaziantep Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü, http//www.mmmo.org.tr/endüstrimühendisliği
Diamantopoulos Adamantios, Bodo B. Schlegelmilch, Rudolf R. Sinkovics, Greg M. Bohlen (2003), “Can Socio-Demographics Still Play a Role in Profiling Green Consumers? A Review of the Evidenceand an Empirical Investigation”, Journal Business Research, Vol.56, N.6: 465-480.
Düren, Z., (2000), 2000’li Yıllarda Yönetim, Đstanbul: Alfa/Aktüel Kitabevi, s. 209. Elkington, J., (1994), “TowardtheSustainable Corporation: Win-Win-Win Business Strategies for Sustainable Development”, California Management Review, Vol.36:90-100.
Emgin, Ö., Türk, Z., (2004), Yeşil Pazarlama (Green Marketing). Mevzuat Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 78
Erbaşlar, G., (2007), “Yeşil Pazarlama”, Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, www.paradoks.org, ISSN 1305-7979, Yıl:3, Sayı:1.
Gilg, Andrew, StewartBarr, Nicholas Ford (2005), “Green Consumption or Sustainable Lifestyles? Identifying the Sustainable Consumer”, Futures, Vol.37, August:481-504.
Kinnear, Thomas, James R. Taylor, Sadrudin A. Ahmed (1974),“Ecologically Concerned Consumers: WhoAreThey?”, Journal of Marketing, Vol.38, N.2:20-24. Knight, Alan (2004), “SustainableConsumptiontheRetailingParadox”, ConsumerPolıciyRevıew, Vol.14, N.4:113-115.
Kuduz, N., (2011), Yeşil pazarlama faaliyetlerinin tüketicilerin satın alma davranışlarına etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma (Doctoraldissertation, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Lizuka, M. (2000),Role of environment alawareness in achieving sustainable development. Prepared for the project “Enhancement of citizen’sawareness in formulation of pollution control policies in major Latin AmericanCities,Environment and Human Settlements Division of ECLAC, with thesupport from the Government of Japan.
Menon, Anil, Ajay Menon, Jhinuk Chowdhury, JackieJanovich (1999),“Envolving Paradigm for Environmental Sensitivity in Marketing Programs: A Synthesis of TheoryandPractice”, Journal of Marketing TheoryandPractice, Vol. 7 No.2:1-12.
Newell, Stephen J.,Corliss L. Green (1997), “Radical Differences In Consumer Environmental Concern”, The Journal of Consumer Affairs, Vol.31, N.1:53-68.
Mckınnon, Alan and Julia Edwards (2009), TheGreening Of RetailLogistics, EditedBy John Fernie&LeighSparks, Logistics&Retail Management, 3.Edition, KoganPageLtd. , London and Philadelphia.
Moısander, Johanna (2007), “Motivational Complexity Of GreenConsumerizm”. International Journal of Consumer Studies,ISSN1470-6341.
Odabaşı, Y., (1992), “Yeşil Pazarlama: Kavram ve Gelişmeler” Pazarlama Dünyası, 6(36):4-9.
Ottman, J.A., (1992), “Sometimes, ConsumersWill Pay MoretoGoGreen” Marketing News, 26(6):16.
Ottman, Jacquelyn, Edwin R. Stafford, Cathy L. Hartman (2006), “AvoidingGreen Marketing Myopia”, Environment, Vol.48, N.5:24-36.
Peattıe, K., (2001), “TowardsSustainability: The Third Age of Green Marketing”. The Marketing Review, 2, 129-146.
Polonsky, Michael Jay, (1994), “An IntroductiontoGreen Marketing”, Electronic GreenJournal,1(2).
Prakash, A. (2002), “Green Marketing, PublicPolicyandManagerialStrategies” Business Strategyandthe Environment, 11:19-25.
Shrum, L.J., John A., McCarty, Tina M. Lowrey (1995), “BuyerCharacteristics Of The Green Consumer And Their Implication For Advertising Strategy”, Journal ofAdvertising, Vol.24, N.2: 71-81.
Stephen, W.M. andRylander, D.H., (1993), “Strategic Green Marketing”,TheJournal of Consumer Marketing, Vol: 10, 3., pg: 4-10.
Stern, P.,Dietzi, T. ve Kalof, L. (1993). Value orientations, gender, and environmental concern. Environment and Behaviour, 25(5), 322-348.
Soonthonsmai, Mr. Vuttichat (2001), “Predicting Intention and Behavior to Purchase Environmentally Sound or Green Products Among Thai Consumers: An Application of The Theory of Reasoned Action”, Doktora Tezi, TheWayne Huizenga Graduate School of Business and Entrepreneurship Nova Southeastern University.
Tüik(2015),“TÜİK VeriTabanları”, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu. do?metod=kategorist, 10.03.2014
Uydacı, M., (1999), İş Ahlakı Açısından Çevresellik ve Yeşil Pazarlama Anlayışı, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul
Uydacı, Mert (2002), Yeşil Pazarlama, İş ahlakı Ve Çevresellik Açısından Yaklaşımlar, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2002.
Varinli, İ. (2000),“Pazarlama Ahlakı ve Kayseri’de Küçük ve Orta Ölçekli İşletme Yöneticilerinin Pazarlama Ahlakına İlişkin Değerlendirmeleri”Kayseri Ticaret Odası Yayınları, No:15.