Ekoloji Felsefesinin İnsanmerkezciliğe Eleştirisi

Ekoloji felsefesi farklı ideolojiler veya kuramlar tarafından farklı terimler ile ve farklı önceliklerle ortaya konulmaktadır. Bu çalışmada, bazı ideoloji ve kuramların ekolojiye genel olarak nasıl yaklaştığı ortaya konulduktan sonra, bunlardaki insanmerkezcilik incelenecektir. Bu anlamda çalışmada incelenecek kuramlar; faşist ekoloji, Marksist ekoloji, anarşist ekoloji ve Leopard’ın toprak etiği kuramlarıdır. Bu kuramlardan biri olan faşist ekoloji, insanmerkezci hatta ırkçı iken diğer birçoğu insanmerkezcilikten kurtulmadan ekolojik sorunların çözülemeyeceğine vurgu yapmaktadır. Sonuçta bu farklı ideoloji ve kuramların bakış açısı incelenerek doğaya insanmerkezci olmayan bir şekilde yaklaşmak gerektiği ve bunun yolu ortaya konulmaya çalışılacaktır. Çünkü insanmerkezli bakış açıları ile doğaya yaklaşmak şimdiye kadar ekolojik problemlere vadettiği çözümü sunamamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ekoloji, İnsanmerkezcilik, Doğa, Faşist Ekoloji, Toprak etiği

PDF

___

Bookchin, M. (1996). Ekolojik Bir Topluma Doğru, (Abdullah Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bulaç, A. (1994). “Çevre Sorununa Alternatif Arayışlar”. Birikim, sayı 57-58, s. 28-34.
Çelik, E. E. (2022). “Doğa-Kültür Sürekliliği ve Ekolojik İnsan Bilimleri”, ViraVerita E- Journal: Interdisciplinary Encounters, Vol. 15, 9-26.
Güner, K. (1994). “Sosyalist Biosantrizm”. Birikim, sayı 57-58, s. 115-120.
Jardins, J. R. Des (2006). Çevre Etiği Çevre Felsefesine Giriş. (Ruşen Keleş, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
Leopold, A. (2005). “Toprak Etiği”. (Ufuk Özdağ, Çev.). Edebiyat ve Toprak Etiği: Amerikan Doğa Yazınında Leopold’cu Düşünce içinde. Ankara: Ürün Yayınları. s. 141-165.
Plumwood, V. (2004). Feminizm ve Doğaya Hükmetmek. (Başak Ertür, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Staudenmaier, P. (2011). “Faşist Ekoloji - Nazi Partisi’nin “Yeşil Kanadı” ve Faşist Ekolojinin Tarihsel kökenleri”, çev. Ahmet A. Aşıcı ve Sezgin Ata. Erişim tarihi: 12 Eylül 2022. https://www.ekoloji.org/te-grubu-hakkinda-2/25-ekoloji-ve-sol/77-fasist-ekoloji
Tamkoç, G. (1994). “Derin Ekolojinin Genel Çizgileri”. Birikim, sayı. 57-58, s.87-91.