Siverek ve Muş Bölgelerinde Yeni Doğan Kuzularda Serum Selenyum, Bakır ve Kobalt Seviyelerinin Karşılaştırılması

Bu çalışmada Siverek ve Muş bölgelerinde mera koşullarında yetiştirilen, takviye yem verilmeyen ve klinik belirti göstermeyen sağlıklı akkaraman ırkı koyunlardan doğan 20-30 günlük kuzulardaki serum selenyum (Se), bakır (Cu) ve kobalt (Co) değerleri araştırıldı. Araştırılmak üzere her bölgeden 9 dişi 9 erkek olmak üzere 18, toplamda ise 36 kuzu kullanıldı. Mineral madde analizleri Atomik Absorbsiyon Spektrometrede tayin edildi. Bölgeler arasında serum Cu düzeyleri bakımından farklılık bulunmazken (P>0.05); serum Se ve Co değerleri arasında önemli farklılıklar tespit edildi (P<0.05). Her iki bölgede de ortalama serum Se düzeyi yüksek bulunurken, serum Cu düzeyi referans değerlerden düşük olarak bulundu. Serum Co değeri ise hem Siverek hem de Muş’ta normal değerler arasında tespit edildi. Sonuç olarak, Siverek ve Muş’ta meraya dayalı yetiştiriciliğin yapıldığı dönemde kuzulara Cu desteği verilmesi gerektiği kanaatine varıldı.

Anahtar Kelimeler:

Selenyum, Bakır, Kobalt

Comparison of Serum Selenium, Copper and Cobalt Levels in Newborn Lambs in Siverek and Muş Regions

In this study, serum selenium (Se), copper (Cu) and cobalt (Co) values were investigated in 20-30 day-old lambs born from healthy akkaraman sheep raised in pasture conditions in Siverek and Muş regions, not given supplementary feed and showing no clinical symptoms. 18 lambs, 9 females and 9 males, and 36 lambs in total were used for research. Mineral matter analyzes were determined by Atomic Absorption Spectrometer. While there was no difference between the regions in terms of serum copper levels (P>0.05); significant differences were found between serum Se and Co values (P<0.05). While average serum selenium level was found to be high in both regions, serum Cu level was found to be lower than the reference values. Serum Co value was found between normal values in both Siverek and Muş. As a result, it was concluded that the lambs should be given Cu support during pasture-based breeding in Siverek and Muş.

Keywords:

Selenium, Copper, Cobalt,

PDF

___

Aaseth J, Alexander J, Bjørklund G et al. (2016). Treatment strategies in Alzheimer’s disease: A review with focus on selenium supplementation. Biometals, (29), 827–839.
Ahmad MS, Yasser MM, Sholkamy EN, Ali AM, Mehanni MM (2015). Anticancer activity of biostabilized selenium nanorods synthesized by Streptomyces bikiniensis strain Ess_amA-1. Int. J. Nanomed, (10) 3389–3401.
Aitken ID (2009). Diseases of Sheep. 4th Edition, Blackwell UK.
Aksoy G (2016). İz Element ve Vitamin Teminindeki Bozukluklar. İn: Geviş Getiren Hayvanların İç Hastalıkları (Sığır, Koyun Keçi). Gül Y. (Ed), 513-534, 4. Baskı. Medipres Yayıncılık, Malatya.
Al Busadah KA (2003). Trace Elements status in camel, cattle and sheep in saudi arabia. Pakistan Journal of Biolojcal Sciences, 6 (21), 1856-1859.
Ayhan O, Alcigir G, Dincel AS, Yonguc AD, Akcora A (2012). Histopathological and biochemical findings of congenital copper deficiency: are these similar to those of caprine arthritis-encephalitis? J Vet Sci, 13(1), 107-9.
Aytuğ CN, Yalçın BC, Alaçam E, et al. (1990). Koyun-Keçi Hastalıkları ve Yetiştiriciliği. Teknografik Matbası, İstanbul.
Bağdaş B, Yıldız AÖ (2004). Broyler rasyonlarına ilave organik selenyum ve vitamin E’nin performans karkas karakterleri ve bazı dokularda selenyum konsantrasyonuna etkileri. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (34), 94–100.
Batmaz H (2013). Koyun ve Keçilerin İç Hastalıkları Semptomdan Tanıya, Tanıdan Sağaltıma. 1. Baskı Alemdar Ofset, İstanbul.
Bilal T, Bilal T (2005). Koyun-Keçilerin İç Hastalıkları ve Beslenmesi. İstanbul Üniversitesi Basım ve Yayınevi Müdürlüğü, İstanbul.
Bildik A, Yur FG, Belge F, Değer Y, Dede S (2007). Hamdani koyunlarında bazı kan parametrelerinin araştırılması. Vet. Bil. Derg, 13(1), 17-21.
Bozena H, Marta K, Sylvie S et al. (2017). A Summary of New Findings on the Biological Effects of Selenium in Selected Animal Species—A Critical Review. Int J Mol, Sci.mdoi: 10.3390/ijms18102209.
Caglar D, Jung HH, James FC (2018). Intersection of Iron and Copper Metabolism in the Mammalian Intestine and Liver. Compr Physiol, 8(4), 1433-1461.
Can J (1974). Swayback (enzootic ataxia) in Alberta lambs G A Chalmers. Comp Med, Apr 38(2), 111-7.
Cihalova K, Chudobova D, Michalek P et al. (2015). Staphylococcus aureus and MRSA Growth and Biofilm Formation after Treatment with Antibiotics and SeNPs. Int J Mol Sci, 16, 24656–24672.
Combs GFJ, Gray WP (1998). Chemopreventive agents: Selenium. Pharmacol Ther, 79, 179–192.
Çamaş H, Bildik A, Gülser F (1999). Investigation on some trace elements (Cu, Mo, Zn, Co, Mn) and sulphate in soil, grass and sheep’s blood. Yüzüncü Yıl Üniv Vet Fak Derg, 10, 87-91.
Çimtay İ, Ölçücü A (2000). Elazığ yöresinde klinik olarak ağlıklı görünen sığırlarda kan plazması ve kıl bakır değerleri üzerinde araştırmalar. Türk j vet Anim Sci, 24, 267-273.
Dabak M, Karataş F, Gül Y, Kızıl Ö (2002). Besi sığırlarında Selenyum ve E vitamini yetersizliğinin araştırılması. Turk J Anim sci, 26, 741-746.
Duncan WRH, Morrison ER, Garton GA (1981). Effects of cobalt deficiency in pregnant and post parturient ewes and their lambs. British J Nut, 46, 337–344.
Eren V (2009). Rasyona eklenen organik iz minarelerin gebe koyun ve yeni doğan kuzularında bazı verim özelliklerine etkisi işle birikim ve atılma düzeylerinin belirlenmesi. Doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri enstitüsü, Aydın.
Erika S, János K, István K, János O, Csaba S (2020). Newly Grown Wool Mineral Content Response to Dietary Supplementation in Sheep . Animals (Basel), 11-10(8), 1390.
Erkılıç EE, Erdoğan HM (2016). Beyaz karaciğer hastalığı. Türkiye Klinikleri J Vet Sci Med-Special Topics, 2, 70-72.
Faye B, Kamil M, Labonne M(1990). Teneur en oligo-elements dans les fourrages et le plasma des ruminants domestiques en republique de djibouti. Rev Elev Med Vet Pays Trop, 43, 365-373.
Gretchen MH, Marcia CS (2019). Copper and Zinc Nutritional Issues for Agricultural Animal Production. Biol Trace Elem Res, 188 (1),148-159.
Gustavo RGA, Bartira G, Paulo AL, Isabela MB, Dirce M (2018). Dietary Selenium Intake and Subclinical Hypothyroidism: A Cross-Sectional Analysis of the ELSA-Brasil Study. Marchioni Nutrients, Jun 10(6), 693.
Kennedy S, McConnell S, Anderson H, et al. (1997). Histopathologic and ultrastructural alterations of white liver disease in sheep experimentally depleted of cobalt. Veterinary Pathology, 34, 575-584.
Kurt D, Denli O, Kanay Z, Güzel C, Ceylan K (2001). Diyarbakır Bölgesi Akkaraman Koyunların Kan Serumun Cu, Zn, Se ve Yünde Cu, Zn Düzeylerinin Araştırılması. Turk J Vet Anim Sci, 25, 431-436.
Malkin R, Malmstrom SG (1970). The state and [unction of copper in BiolOgical systems. Advances in Enzymology, 33, 177-244.
Ming S, Miriam BV, Craig JM (2018). Copper-Fructose Interactions: A Novel Mechanism in the Pathogenesis of NAFLD. Nutrients, 10(11), 1815.
Pascual A, Aranda A (2013). Thyroid hormone receptors, cell growth and differentiation. Biochim Biophys, 1830, 3908–3916.
Peng F, Guo X, Li Z et al. (2016). Antimutagenic effects of selenium-enriched polysaccharides from pyracantha fortuneana through suppression of cytochrome P450 1A subfamily in the mouse liver. Molecules, 21, 1731.
Pugh DG, Baird AN (2012). Sheep and Goat Medicine. 2nd Edition, Elsevier, Missouri.
Purchase R (2013). The link between copper and Wilson's disease. Sci Prog, 96, 213-23.
Qvernes G, Maksnes K, Frasolie A, Gunnar N, Johanes F (1985). The effect of different levels of selenium in mineral mixtures and salt licks on selenium status in sheep. Acta Vet Scand, 26, 405-416.
Radostits OM, Gay CC, Hinchcliff KW, Constable PD (2008). Veterinary Medicine. Textbo ok of the Diseases of Cattle, Horses, Sheep, Pigs and Goats. 10th St Louis (Ed), Saunders Elsevier, Edinburgh.
Rayman MP (2000). The importance of selenium to human health. Lancet 2000, 356, 233–241.
Shehata E (2019). Changes in Arsenic and Copper Bioavailability and Oxytetracycline Degradation during the Composting Process. Molecules, 24(23), 4240.
Şimşek A (2016). Mangan ve kobalt yetmezliği. Türkiye Klinikleri J Vet Sci Med-Special Topics, 2, 20-24.
Tiftik AM, Doğanay S (1997). İzmir bölgesi koyunlarında kan serumu bakır (Cu), demir (Fe), total demir bağlama kapasitesi (tdbk) ve çinko (Zn) düzeylerinin araştırılması. Vet. Bil.derg, 13(1), 147-156.
Ting W, Manling S, Xiaoyun S (2020 ). Seasonal Dynamics of Copper Deficiency in Wumeng Semi-Fine Wool Sheep. Biol Trace Elem Res, 197(2), 487-494.
Underwood EJ, Suttle NF(1999). The Mineral Nutrition of Livestock, 3rd (ed), 294-482, CABI Publishing, UK.
Vellema P, Moll L, Barkema HW, Schukken YH (1997). Effect of cobalt supplementation on serum vitamin B levels, weight gain and survival rate in lambs grazing cobalt-deficient pastures. Veterinary Quarterly, 19, 1-5.
Yalçınkaya İ, Güngör T, Çınar M, Saçaklı P (2010). Broyler rasyonlarında organik selenyum ve vitamin E kullanımının performans, iç organ ağırlıkları ve kan parametreleri üzerine etkisi. Kafkas üniv. Vet fak Derg, 16(1), 27- 32.
Yeşildere T, Deprem O (2009). Scott PR. Sheep Medicine. 1. Baskı, Nobel Matbaacılık, İstanbul.