Pankreas’ın morfolojik gelişimi

Pankreas ve karaciğer taslakları endoderm kökenli hepato-pankreatik halka denilen yapıdan, dört taslak halinde gelişir. Embriyonal dönemde her pankreas taslağının kendine has bir kanal sistemi vardır. Dorsal taslağın akıtıcı kanalı ductus pancreaticus minör ductus santori, ductus pancreaticus acsessoı ius , ventro-lateral taslağınki ise ductus pancreatis major’dur. Bütün memelilerde gebeliğin 2-4. haftaları arasında endokrin ve ekzokrin salgılar başlar. Dorsal taslağın hem endokrin ve ekzokrin paranşimi yapabilme yeteneği var iken, ventral taslağın endokrin parankimi yapabilme yeteneği yoktur. Görünüşü ve yapılışı bakımından ttikrük bezlerine çok benzediğinden buna karın tükrük bezi de denilmiştir. Rengi pembe ile kahverngi arasındadır. Şekil olarak insana en yakın equide ve domuz pankreasıdır. Kanatlılarda pankreas üç lobtan oluşur, üçüncüsü ise mikroskobik olup, splenic lob adını alır. Balıklarda ise diffuz bir yapıdadır

Anahtar Kelimeler:

Pankreas, Anatomi, Embiryogenezis

Panereas, Anatomy, Embryogenesis

Panereas and liver buds originates from hepoto-pancreatic diverticulum, which develops as four lobes.While three of them belong to panereas, one of them belongs to liver. Each pancratic bud has own canal system during embriyonal period. Dorsal secreting canal is ductus pankreaticus minör, ventral secrcting canal is ductus pankreaticus majör. Panereas starts secreting endocrin and exocrin secretion at 2-4 weeks of pregnaney. Dorsal lobe is able to produce endocrin and exocrin paranehima but ventral lobu is able to produce only exocrin paranehima. Because of similarity with salivary gland, it is called abdominal salivary gland. The colour of gland is betwen red and pink. Equide and swin panereas is between similar with human panereas regarding its shape. Panereas consists of three lobes in poultry and the third lobe is microscopic, which is called splenic lobe. However, panereas shows an diffuse strueture in fısh

Keywords:

Panereas, Anatomy, Embryogenesis.,

PDF

___

Moore K: The Developing Human, W.B. Saunders Company, (1983).
Petorak İ: Medikal Embriyoloji, İstanbul Üniversitesi Basımevi. İstanbul, (1985).
Seveni CB: A morphological Study of the Development of the Human Liver I. Development of the Hepatic Diverticulum. Am. J. Anatomy 131: 133-158, (1971).
Carlson BM: Patten’s Foundations Embriology. McGraw-Hill Book Company New York, Paris, Tokyo, Toronto, (1981).
Kayalı H: İnsan embriyolojisi. Güven Kitapevi, Ankara, (1977).
Sasaki N, Yoneda K, Bigger C: Fetal Pankreas Transplantation in Miniature Swin. Transplantion 38: 335-340, (1984).
Breyden MM, Evans BH: Emryology of the Sheep II. The Alimentary Tract and Associated Glands. Jouıııal of Morphology 138: 187-206, (1972).
Latshavv W: Veterinary Developmental Anatomy. B.C. Decker İne. Toronto-Phidalphia, (1987).’
Pary P: Anattomia del Desanollo del Tracto Digestivo y Form a Coıporoll Extema durenta el Periodo Embrionaerio en el Caprino. Anat. Hist. Embr. 22: 123-143, (1983).
Maskar Ü: Embriyoloji Ders Kitabı, AR. Yayın Dağıtım Ankara, (1982).
Alumetes S, Hakanson H: Ontogeny of Endocrine Cells in Porcine Gut and Pancreas. Gastroenteıology 85: 1359-72, (1983).
Dursun N: Veteriner Anatomi Cilt II, Mcdisan. Yayınevi. Ankara, (1995).
Amselgruber W: Verlauf und Mündung des Dıctus Pancreaticus und Seiner Lappenaste bei der Zieg. Anat. Hist. Emry. 15: 193- 204,(1986).
Bölükbaşı FM: Fizyoloji Ders Kitabı. Ankara Üniversitesi Basımevi Ankara, (1989).
Lemers WH, Morren PG: Perinatal Development of Small İntestin and Pancreas in Rat and Spiny Mous. Biol.Neonate 47: 153-162, (1985).
Koch T: Lerhbuch der Veterinaı-Anatomie. Band II Splanchnologie, Gustav Fischer Verlag. Jena, (1990).
Cragie EH: Bensley's Pıatical Anatomy of the Rabbit. University of Toronto Pres Toronto, (1979).
Zietzschmann O, Ackerknecht E, Gıau H: Elenberger-Baum Handbuch der Vergleichenden Anatomie der Haustıere Berlin Spiringer-Veı lag, (1941).
Nickel A, Schummer Seiferle E: The Viscera of the Domestic Mammals. Verlag Paul Parey Berlin, Hamburg, (1979).
Doğuer S, Erençin Z: Evcil Hayvanların Komparatif Splanchnologie’si. Ankara Üniversitesi Basımevi Ankara, (1965).
Neils DSM: The Anatomy of the Sheep. Üniversty of Queensland Pres, (1963).
Getty R: Sisson and Grossman’s The Anatomy of the Domestic Animals. Volüme I . W. B. Sounders Company, Philedelphia, London, Toronto , (1975).
Evans HE: Miller’s Anatomy Of The Dog. W. B. Sounders Company New York, Paris, Tokyo, Toronto, (1993).
Nickel R, Schummer E, Seiferle E: Anatomy of the Domestic Birds Verlag Paul Parey Berlin, Hamburg, (1977).
Cook. MJ: The Anatomy of the Laboratory Mouse. Academic Press London-NevvYoık, (1965).
Crouch JH, Jackey MB: Text-Atlas of Cat Anatomy. Lea Febier Philadelphia, (1969).
Dursun N: Vizonun Abdomen Organları Üzerinde Makro- Anatomik Araştırmalar. S. Ü. Vet. Fak. Derg. 4(1): 351-361. (1988).
Taşbaş M: Şinşillanın (chinchilla Bolivana), Abdomen ve Pelvis organları üzerinde makro-anatomik araştırmalar. A.Ü. Veteriner Fakültesi Dergisi, XXI, 3-4, 149-162, (1975).
Goshal NG, Koch T, Popesko P: The Venous Drainage of the Domestic Animals. W. B. Saunders Company Philedelphia, London, Tokyo, Sydney, (1981).