Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Yazı Tahtasını Kullanım Durumları

Çalışmanın amacı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin yazı tahtasını kullanım durumlarını belirlemektir. Bu amaçla öğretmenlerin yazı tahtasının kullanımıyla ilgili görüşleri ve uygulamaları incelenmiştir. Çalışma görüşme ve gözlem birlikteliğinde yapıldığından ve konuyla ilgili literatüre katkı sağlayacağından önem arz etmektedir. Çalışmada nitel yöntemlerden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma, Bitlis il merkezinde amaçlı örneklem yöntemiyle seçilen dokuz Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeniyle ve altı ortaokulda yapılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ve gözlem formu kullanılmıştır. Görüşme ve gözlemlerden edinilen verilere içerik analizi yapılıp veriler tablo biçiminde sunulmuş ve yorumlanmıştır. Çalışma bulgularında yazı tahtası kullanım eğitimi, kullanım amacı, kullanım ilkeleri, kullanım öz-yeterliği, kullanım sıklığı ve kullanım sorunları temalarına ulaşılmıştır. Sonuç olarak öğretmenler, yazı tahtasının kullanımıyla ilgili kendilerini yeterli görmüş ve yazı tahtasının kullanımıyla ilgili herhangi bir eğitime katılmamışlardır. Öğretmenler yazı tahtasını daha çok şu amaçlarla kullanmışlardır: Derse görsellik katmak, dikkat çekmek, anlık ek ve özet bilgiler sunmak, bilgide kalıcılık sağlamak, öğretmen ve öğrencileri etkinleştirmek. Öğretmenler yazı tahtasını derslerinde sıklıkla kullanmışlardır. Fakat öğretmenler yazı tahtasını, genellikle kullanım ilkelerine dikkat etmeden ve plansızca kullandıkları için gürültü, ilgisizlik, zaman kaybı gibi sınıf yönetimiyle ilgili çeşitli sorunlarla karşılaşmış ve yazı tahtasından yeterli düzeyde yarar sağlayamamışlardır. Bununla birlikte öğretmenlerin derste yazı tahtasını kullanmaları, derse görsellik ve canlılık kattığı için öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini çektiği, öğretmen anlatımlarını desteklediği, ders takibini kolaylaştırdığı, öğretmen ve öğrencilere ortak çalışma alanı sağladığı ve derste kullanılan diğer eğitim araçlarını desteklediği gözlemlenmiştir. Öğretmenlere yazı tahtasının etkili kullanımıyla ilgili uygulamaya dayalı hizmet içi eğitimlerin alan uzmanları tarafından verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Din Eğitimi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Öğretmen, Eğitim Aracı, Yazı Tahtası.

Black Board Usage Cases Of Religious Culture And Moral Knowledge Teachers

The aim of this study is to determine the use of the blackboard by teachers of Islamic Culture and Ethics. For this purpose, the views and practices of the teachers regarding the use of the blackboard were examined. The study is important as it was conducted through a combination of interviews and observations and contributes to the literature on the subject. A case study design, which is one of the qualitative methods, was used in the study. The study was conducted with nine Islamic Culture and Ethics teachers selected through purposive sampling method in the center of Bitlis province and in six middle schools. A semi-structured interview form and an observation form developed by the researcher were used as data collection tools in the study. The data obtained from the interviews and observations were analyzed for content and presented in table format and interpreted. The study findings reached themes related to blackboard usage education, usage purpose, usage principles, usage self-efficacy, usage frequency, and usage problems. As a result, the teachers considered themselves sufficient in terms of blackboard usage and had not participated in any training related to blackboard usage. Teachers used the blackboard mainly to add visuality to the lesson, attract attention, provide instant additional and summary information, ensure permanence of knowledge, and activate teachers and students. Teachers frequently used the blackboard in their lessons. However, since teachers used the blackboard without paying attention to usage principles and in an unplanned manner, they encountered various problems related to classroom management such as noise, disinterest, and time loss, and could not benefit from the blackboard at a sufficient level. Nevertheless, it was observed that teachers' use of the blackboard in class added visuality and liveliness to the lesson, attracted the attention and interest of the students, supported teacher explanations, facilitated lesson follow-up, provided a common working area for teachers and students, and supported other educational tools used in the lesson. It is recommended that in-service trainings based on effective use of the blackboard be provided to teachers by experts in the field.

Keywords:

Religious Education, Religious Culture and Ethics, Teacher, Educational Tool, Blackboard.,

PDF

___

Akdağ, Ayşe Zeynep. Ortaokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde Sûre ve Dua Öğretimi (Malayta Örneği). Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
Akyürek, Süleyman. “DKAB Öğretmenlerinin Eğitim-Öğretim Yeterliliklerine İlişkin Algıları”. Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi. ed. Recep Kaymakcan vd. 491-522. İstanbul: Dem Yayınları, 2011.
Akyüz, Yahya. “İlkögretimin Yenileşme Tarihinde Bir Adım: Nisan 1847 Talimatı”. Otam Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 5/5 (1994), 1-47.
Alkan, Cevat. Eğitim Ortamları (Kavramlar Süreçler Araçlar Gereçler Planlama Organizasyon Yönetim Kullanma). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, 1979.
Alkan, Cevat. Eğitim Teknolojisinin Temel Bir Öğesi Olarak Eğitim Ortamlarının Düzenlenmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, 1992.
Alkan, Cevat - Taymaz, Haydar. Öğretmeyi Öğretmek. Ankara: Başbakanlık Basımevi, 1987.
Altıntaş, Muhammed Esat. Öğretmenlerine Göre İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde Değer Öğretimi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
Aydın, M. Şevki. Din Dersi Öğretmenlerinin Pedagojik Formasyonları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları, 1996. Bayindir, Nida - Arici, Ali Fuat. “Sınıf Tahtalarının Etkili Kullanımı Üzerine Bir Araştırma”. Ana Dili Eğitimi Dergisi 3/4 (15 Ekim 2015), 74-83. https://doi.org/10.16916/aded.62688
Baytekin, Çetin. Öğrenme Öğretme Teknikleri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Anı Yayıncılık, 3. Basım, 2011.
Binbaşıoğlu, Cavit. Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1995.
Büyükkaragöz, Savaş - Çivi, Cuma. Genel Öğretim Metotları Öğretimde Planlama Uygulama. İstanbul: Beta Basım Yayın, 10. Basım, 1999.
Creswell, John W. Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. ed. Selçuk Beşir Demir. Ankara: Eğiten Kitap Yayınlar, 3. Basım, 2017.
Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. ed. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi, 4. Basım, 2018.
Çilenti, Kamuran. Eğitim Teknolojisi ve Öğretim. Ankara: Kadıoğlu Matbaası, 6. Basım, 1988.
Dale, Edgar. Audio-Visual Methods İn Teaching. The United States Of America: The A Holt-Dryden Book Press, 1959.
Demir, Rıdvan. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Derslerde Araç-Gereç Kullanma Bilgi ve Alışkanlıkları (Adana Örneği). Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
Demirel, Özcan vd. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 5. Basım, 2005.
Doğdu, Süleyman - Arslan, Zülfikar. Eğitim Teknolojisi Uygulamaları ve Eğitim Araç Gereçleri. Ankara: Tek Işık Baskı, 1993.
Erden, Münire. Öğretmenlik Mesleğine Giriş. İstanbul: Alkım Yayınları, 2001.
Ergin, Akif. Öğretim Teknolojisi İletişim. Ankara: Pegem yay., 1995.
Gökaydın, Nevide. Eğitimde Tasarım ve Görsel Algı. Ankara: Sedir Yayınları, 1990.
Hizal, Alişan. “Fransa’da Eğitim Teknolojisi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 7/1 (1974), 387-402. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000404
İşman, Aytekin. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Sempati Pegem A Yayınları, 2. Basım, 2005.
Kaya, Zeki. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2. Basım, 2006.
Koç, Ahmet. “Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenlerinin Öğretme-Öğrenme Sürecine İlişkin Yeterlikleri”. Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi. ed. Recep Kaymakcan vd. 523-552. İstanbul: Dem Yayınları, 2011.
Korkmaz, Göksel. İlköğretim İkinci Kademede Görev Yapan Din Kültürü ve Ahlâk Dersi Öğretmenlerinin Çalışma Yapraklarını Kullanma Durumları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Korkmaz, Mehmet. Din Öğretimi Teknolojisi ve Materyal Geliştirme. Kayseri: Kimlik Yayınları, 4. Basım, 2018.
Kumar, Ranjit. Araştırma Yöntemleri. ed. Ömay Çokluk. Ankara: Edge Akademi Yayınları, 3. Basım, 2011.
Küçükahmet, Leyla. Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 2. Basım, 1986.
Okan, Kenan. Eğitim Teknolojisi (Eğitim Araçlarından Yararlanma). Ankara: Gül Yayın Evim, 1979.
Özdemir, Mustafa. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin DKAB Derslerinde Öğretim Materyali Hazırlama ve Kullanma Durumu. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
Özdemir, Şuayip. “Ortaöğretimde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Öğretmenlerin Yardımcı Ders Araç ve Gereçleri Kullanma Durumu”. Orta Dereceli Okullarda Yürütülen Din Eğitim-Öğretiminin Problemleri Sempozyumu. 166-188. Ankara: T.D.V. Yayın Matbaacılık, 1998.
Pekgöz, Müslim - Hancılar, Rifat. Eğitimde Görme ve İşitme Araçları. Ankara: Güvendi Matbaası, 2. Basım, 1972.
Rıza, Enver Tahir. Eğitim Teknolojisi Uygulamaları 1. İzmir: Anadolu Matbaası, 4. Basım, 1997.
Sarıtaş, Mustafa. “Öğretimde Yararlanılan Araç-Gereçler ve Etkili Kullanımı”. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. ed. Mustafa Sarıtaş. 55-106. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2007.
Sönmez, Veysel. Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık, 13. Basım, 2007.
Şimşek, Nazmi. Derste Eğitim Teknolojisi Kullanımı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2. Basım, 2002.
Uçar, Recep. İlköğretim okulları II. Kademedeki Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Yeterlikleri (Kayseri İl Merkezi Örneği). Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2004.
Uşun, Salih. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı-Tasarım-Seçim-Geliştirme-Kullanım-Yöntem-Değerlendirme-. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2006.
Yalın, Halil İbrahim. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 8. Basım, 2003.
Yaşlı, Muhammed Emin. Ortaöğretim Kurumları 9. ve 10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Nitelikli Materyal ve Verimliliğe Olan Etkisi (Konya İl Merkezi Örneği). Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Yelken, Tuğba Yanpar. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Anı Yayınları, 11. Basım, 2012.
Yeşilmen, Necmettin. Görme ve İşitme Yoluyla Eğitim Araçları. Ankara: Yüksek Teknik Öğretmen Okulu Matbaası, 1981.
Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 6. Basım, 2008.
http://fatihprojesi.meb.gov.tr/etahta.html. “Fatih Projesi | Etkileşimli Tahta”. Erişim 09 Aralık 2022.
http://fatihprojesi.meb.gov.tr/etahta.html