MEDENÎ USÛL HUKUKUNDA YETKİSİZLİK HALİNDE VERİLMESİ GEREKEN KARAR

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yetki kuralları kesin ve kesin olmayan yetki kuralları olarak sınıflandırılmıştır. Kanuna göre kesin yetki kuralları dava şartı iken kesin olmayan yetki kuralları ilk itirazdır. Yetkinin kesin olması halinde mahkemece resen dikkate alınması gerekirken, yetkinin kesin olmaması durumunda taraflarca ileri sürülmesi gerekir. Davanın yetkisiz mahkemede açılması halinde kesin yetki halinde doğrudan, kesin olmayan yetkide ise yetki itirazı halinde mahkemece bir karar verilmesi gerekir. Ancak bu kararın ne olacağına ilişkin Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda bir belirlilik yoktur. Bu çalışmada mahkemenin yetkisiz olması halinde verilmesi gereken karar tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda kanun, doktrin ve içtihatlar birlikte değerlendirilerek medeni usul hukuku prensiplerine uygun bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Dava, dava şartı, medeni usul hukuku, yetki, yetkisizlik

PDF

___

ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder / TAŞPINAR AYVAZ, Sema / HANAĞASI, Emel, Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 2020, Ankara, 6. Baskı
AŞIK, İbrahim, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Yetki Sözleşmesi, TBB Dergisi, 2011, S.97, s.11-48
ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin, İcra ve İflas Hukuku, Yetkin Yayınları, 2020, Ankara, 3.Baskı
ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin, Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 2020, Ankara, 3.Baskı (ATALI / ERNEMEN / ERDOĞAN, Usul)
BOLAYIR, Nur, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Yetki Sözleşmeleri, İstanbul Barosu Dergisi, C.85, S.5, 2011, s.131-147
DURAN, Osman, Medeni Usul Hukukunda Taleple Bağlılık İlkesi, Seçkin Yayıncılık, 2020, Ankara
EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 2016, Ankara, 20.Baskı
İNCEOĞLU, Sibel, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, Beta Yay., 2008, İstanbul, 3.Bası
KARADEMİR AYDEMİR, Dilek, Medeni Usul Hukukunda Mahkemelerin Yetkisi, Adalet Yayınevi, 2019, Ankara
KONURALP, Orhan Emre, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Ortak Yetkili Mahkeme ile Münhasır Yetki Sözleşmesiyle Belirlenen Mahkemenin Yetkisinin Niteliği, TBB Dergisi, S.142, 2019, s.211-230
KURU, Baki / ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Yetkin Yayınları, 2014, Ankara, 15.Baskı
ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, 2002, Ankara, 7.Baskı
ÖZMUMCU, Seda, Davanın Açılmasına Bağlanan Hukuki Sonuçların Davanın Açılmamış Sayılması Halinde Değerlendirilmesi, İÜHFM, C.LXX, S.2, s.183-206
PEKCANITEZ, Hakan / ÖZEKES, Muhammet / AKKAN, Mine / TAŞ KORKMAZ, Hülya, Medeni Usul Hukuku, C.I, C.III, On İki Levha Yayıncılık, 2017, İstanbul, 15. Bası (Pekcanıtez Usul)
PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Yetkin Yayınları, 2014, Ankara, 2.Bası
PEKCANITEZ, Hakan, Hukuki Dinlenilme Hakkı, DEÜHFD, Prof. Dr. Seyfullah Edis’e Armağan, 2000, s.753-791
PULAŞLI, Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi, C.1, Adalet Yayınevi, 2015, Ankara, 2.Baskı
SOYLU, Furkan, Medeni Usul Hukukunda Ortak Yetkili Mahkeme, SÜHFD, C.25, S.2, 2017, s.449-484
TANRIVER, Süha, Medeni Usul Hukuku, C.1, Yetkin Yayınları, 2020, Ankara (TANRIVER, Usul)
TANRIVER, Süha, Tabii Hâkim İlkesi ve Medeni Yargı, TBB Dergisi, S.104, 2013 (TANRIVER, Tabii Hâkim)
TANRIVER, Süha, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Bağlamında Akdedilen Yetki Sözleşmeleri Üzerine Bazı Düşünceler, DEÜHFD, C.16, Özel Sayı, 2014, Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, s.459-468 (TANRIVER, Yetki Sözleşmesi)
TANRIVER, Süha, Hukuk Yargısı (Medeni Yargı) Bağlamında Adil Yargılanma Hakkı, TBB Dergisi, S.53, 2004, s.191-215 (TANRIVER, Adil Yargılanma)
UĞUR, Aynaz, İş Mahkemeleri Kanunu’nun Temel Özellikleri ve HMK Karşısındaki Durumu, TBB Dergisi, S.110, 2014, s.11-32
VAROL, Gökçe, İcra Mahkemelerinde Yargılama Usulü, AndHD, C.6, S.2, 2020, s.435-465
YILDIRIM, M. Kamil, Medeni Yargılama Hukukunda Hâkimin Rolü, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi - Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.22, S.3, s.3027-3044