TÜRKİYE’DE İLLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA GÖSTERGELERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışmanın amacı, sürdürülebilir kalkınmanın ölçülmesine yardımcı olacak ekonomik, sosyal ve çevresel boyutların bir bütün olarak ele alındığı gösterge seti ile Türkiye’deki illerin, 2009-2013 yılları arasındaki sürdürülebilir kalkınma sıralamalarını yapmaktır. Bu sayede kavrama yönelik sürecin yansıtılması açısından fayda sağlamak hedeflenmiştir. Gösterge seti ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlar altında toplam 51 göstergeden oluşmaktadır. Her bir göstergenin önem derecesinin belirlenmesinde Entropi yöntemi kullanılmıştır. Türkiye’deki illerin sürdürülebilir kalkınma sıralamaları ise Gri İlişkisel Analiz tekniği ile elde edilmiştir. Belirlenen sürece ait illerin gri ilişkisel derece değerleri esas alınarak sıralamaları oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilir Kalkınma, Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri, Gri

EVALUATION OF PROVINCES IN TURKEY ACCORDING TO SUSTAINABLE DEVELOPMENT INDICATORS

The aim of this study is to rank provinces of Turkey in terms of sustainability development between the years of 2009-2013 via indicator set considering economic, social and environmental dimensions as a whole. In this way, it is targeted to provide benefit in terms of reflecting the concept. The indicator set is composed of 51 indicators under the economic, social and environmental dimensions. Entropy method is used to determine importance degree of each indicator. The ranking of provinces in Turkey is obtained by Grey Relational Analysis technique. Provinces were ranked on the basis of grey relational degree values within determined period

Keywords:

Sustainable Development Sustainable Development Indicators, Grey Relational Analysis, Entropy,

PDF

___

Akgül, U. (2010). Sürdürülebilir kalkınma: Uygulamalı antropolojinin eylem alanı. Ankara
Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 24, 133-164. Alkış, S. (2009). Sürdürülebilir bir kalkınma için coğrafya eğitimi. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
Alptekin, N., Eroğlu Hall, E. & Sevim, N. (2015). Ranking determinants on quality of online shopping websites using integrated entropy and Topsis methods. International Journal of Business and Social Science, 6(4), 37-49.
Bansal, P. (2004). Evolving sustainability: A longitudinal study of corporate sustainable development. Strategic Management Journal, 26(3), 197–218.
Baş, M. (2010). İşletmelerde finansal başarısızlığın öngörülmesinde gri ilişkisel analiz tekniği: tekstil ve deri sektöründe bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Kütahya
Dumlupınar Üniversitesi. BM İnsani Çevre Konferansı (1972). UN conference on human environment - Stockholm
Declaration. BM Yayınları. Çakır, S., & Perçin, S. (2013). AB ülkelerinde bütünleşik entropi ağırlık-topsis yöntemiyle Ar
Ge performansının ölçülmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 77-95. Çiçek, H. (2013). Maksimum Entropi yöntemi ile Türkiye’deki coğrafi bölgelerin yıllık hava sıcaklık değerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon: Afyon
Kocatepe Üniversitesi. Dalal-Clayton, B., & Krikhaar, F. (2007). A new sustainable development strategy: Fn opportunity not to be missed. report of a peer review of the Netherlands sustainable development strategy. Den Haag: RMNO.
De Simone, D. L., & Popoff, P., F. (2000). Eco Efficiency: the business link to sustainable development. Massachusetts: MIT Press.
Gazibey, Y. , Keser, A., & Gökmen, Y. (2014). Türkiye’de illerin sürdürülebilirlik boyutları açısından değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 69(3), 511-541.
Kagan, S., & Verstraete, K. (2011). Sustainable creative cities: the role of the arts in globalised urban contexts. An extended report from workshop three at the ASEF CCS4 Conference
Asia–Europe Foundation & Leuphana Universität. http://culture360.asef.org/magazine/ sustainable-creative-cities-role-of-arts-in-globalised-urban-context/ Karabıçak, M., & Özdemir, M. B. (2015). Sürdürülebilir kalkınmanın kavramsal temelleri.
SDÜ Vizyoner Dergisi, 6(13), 44-49. Karakurt Tosun, E. (2009). Sürdürülebilirlik olgusu ve kentsel yapıya etkileri. Ekonomi
Sosyoloji ve Politika Dergisi, 5(2), 1-14. Kung, L. M., & Yu, S. W. (2006). The prediction for index futures returns and the relational analysis of spillover effect among American and Eurasian markets with the grey theorem. th International Conference on Computational Intelligence in Economics and Finance in conjunction with 9th Joint Conference on Information Sciences. Kaohsiung, Taiwan.
Li, X., Wang, K., Liu, L., Xin, J., Yang, H., & Gao, C. (2011). Application of the Entropy
Weight and TOPSIS method in safety evaluation of coal mines. Procedia Engineering, , 2085-2091.
Lin, S. L., & Wu. S. J. (2011). Is grey relational analysis superior to the conventional techniques in predicting financial crisis?. Expert Systems with Applications, 38(5), 5119-5124.
Lin, Y., Chen, M.Y., & Liu,S. (2004). Theory of grey systems: Capturing uncertainties of grey information, Kybernetes, 33(2), 196-218.
Liu, S., & Lin, Y. (2006). Grey information: Theory and practical applications. USA: Springer.
Lu, I. J., Lin, S. J., & Lewis, C. (2008). Grey relation analysis of motor vehicular energy consumption in Taiwan. Energy Policy, 36(7), 2556-2561.
Lu, M., & Wevers, K. (2007). Grey system theory and applications: A way forward. Journal of Grey System, 10(1), 47–54.
Mastercard Worldwide & Boğaziçi Üniversitesi (2011). Türkiye’nin şehirleri sürdürülebilirlik araştırması, İstanbul.
Meadowcroft, J. (1997). Planning, democracy and the challenge of sustainable development.
International Political Science Review, 18(2), 167–190. Munasinghe, M. (2009). Sustainable development in practice: sustainomics methodology and applications. New York: Cambridge University Press.
Moffatt, I., Hanley, N. & Gill, J. P. (1994). Measuring and assessing indicators of sustainable development for Scotland: a pilot survey, International Journal of Sustainable
Development and World Ecology, 1(3), 170-177. OECD. (2002). Indicators to measure decoupling of environmental pressure from economic growth SG/SD(2002)1/FINAL. Erişim Tarihi: 21.08.2015, http://www.oecd.org/ officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/?doclanguage=en&cote=sg/sd(2002)1/ final.
Pigou, A. (1912). Wealth and welfare. Macmillan, London’dan akt. Erhun Kula (1998). History of Environmental Economic Thought. London: Routledge.
Pigou, A. (1920). Income. Macmillan, London’dan akt. Erhun Kula (1998). History of
Environmental Economic Thought. London: Routledge. Ratiu, D. (2013). Creative cities and/or sustainable cities: discourses and practices. City, Culture and Society, 4, 125–135.
Schumacher, E. F. (1995). Küçük Güzeldir. (Çev: D. Osman). İstanbul: Cep Kitapları A. Ş.
Shannon, C.E. (1948), A Mathematical Theory Of Communication. Bell System Technical Journal, 27, 379-423.
Sustainable Cities International (SCI) (2012). Indicators for Sustainability: How Cities are
Monitoring and Evaluating Their Success. Erişim Tarihi: 03.08.2015, http://www. sustainablecities.net/our-resources/document-library/cat_view/ 20-our-resources/21- indicators
T.C. Başbakanlık Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi. (1996). Habitat II konferansı belgeleri. Ankara.
Taşdoğan, C., Mollavelioğlu, M. Ş. & Mıhcı, H. (2014). Türkiye’nin kentsel çevresel sürdürülebilirliğinin kategorik veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi. Ankara
Üniversitesi SBF Dergisi, 69(1), 141-164. Tsai, C. H., Chang C. H., & Chen, L. (2003). Applying grey relational analysis to the vendor evaluation model, International Journal of The Computer, The Internet and Management, (3), 45-53.
Tutulmaz, O. (2012). Sürdürülebilir kalkınma: Sürdürülebilirlik için bir çözüm vizyonu.
Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 601-626. Tuzkaya, U.R., & Yolver, E. (2015). R&D project selection by integrated grey analytic network process and grey relational analysis: An implementation for home appliances company.
Journal of Aeronautics and Space Technologies, 8(2), 35-41. Vuuren, D., & Kruifj, H. (1998). Following sustainable development in relation to the north south dialogue: Ecosystem health and sustainability indicators. Ecotoxicology and Environmental Safety, 40, 4-14.
Wang, C. C., Wu, M. C. & Kao, W. S. (2008).Applying a grey theory on regional power demand forecasting in Taiwan area. International Journal of Power and Energy Systems, 28(1), 40.
WCED. (1987). Ortak Geleceğimiz Raporu (Brundtland Raporu). Erişim Tarihi: 03.08.2015, http://daccessods.un.org/access.nsf/Get?Open&DS=A/42/427&Lang=E.
Wen, K. L. (2004a). The grey system analysis and its application in gas breakdown and var compensator finding. International Journal of Computational Computing, 2(1), 21-44.
Wen, K. L. (2004b). Grey systems: Modeling and prediction. USA: Yang’s Scientific Research Institute.
Yeni, O. (2014). Sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma: Bir yazın taraması. Gazi
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 181-208. Yıkmaz, R. F. (2011). Sürdürülebilir kalkınmanın ölçülmesi ve Türkiye için yöntem geliştirilmesi.
Ankara: Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü. Yıldırım, B. F. (2014). İşletmeciler, mühendisler ve yöneticiler için operasyonel, yönetsel ve stratejik problemlerin çözümünde çok kriterli karar verme yöntemleri. İçinde B. F.
Yıldırım ve E. Önder (ed.), Gri ilişkisel analiz (ss. 229-244) . Bursa: Dora. Yılmaz, E. ve Güngör, F. (2010, Kasım). Gri ilişkisel analiz yöntemine göre farklı sertliklerde optimum takım tutucusunun belirlenmesi, 2. Ulusal Tasarım İmalat ve Analiz Kongresi, Balıkesir.