ZULHAYAT ÖTKÜR, SEYYAHLAR İZİNDEN, İSTANBUL: UYGUR ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ, 2021. 733 s.

19. yüzyılda Sanayi İnkılabı ile birlikte Türkistan’a olan merak artmış; İsveçli, Rus, Alman, Japon, İtalyan, İngiliz vb. birçok araştırmacı, seyyah, haritacı, arkeolog, antropolog, misyoner, casus Doğu Türkistan başta olmak üzere Türk Dünyası’nda faaliyetlerini arttırmıştır. Zulhayat Ötkür tarafından Uygurca olarak kaleme alınan “Seyyahlar İzinden” adlı eser, 19. ve 20. yüzyıllarda İsveçli seyyah ve misyonerlerin Doğu Türkistan’da gerçekleştirdikleri saha çalışmalarını ve bölgedeki faaliyetlerini konu almaktadır. Eser, Uygur Araştırma Enstitüsü tarafından Türkiye’de yayımlanmış olup Dr. Eset Sulayman’ın sunuş yazısı ile okuyuculara takdim edilmiştir. Giriş ve üç ana bölümden oluşan eserin son kısmında bölgenin tarihini, kültürünü ve dilini kapsayan birçok konuya temas edilmiştir. Eserin 1. Bölüm’ünde İsveç Türkolojisinde ayrı bir yer edinmiş, Orta Asya’ya seyahatleri ile kendisinden sonraki İsveçli araştırmacılara yol gösteren Sven Hedin’in Doğu Türkistan’daki çalışmalarına temas edilmektedir. “Hedin’in çalışmaları ve derlediği malzemeler, 20. yüzyılın hemen başında oryantalist dikkatlerinin Türkolojiye çekilmesini sağlamıştır” (Berbercan, 2017: 43). Ayrıca jeolog, metrolog ve ressam olan Sven Hedin’in 1890-1935 yılları arasında Kaşgar, Hoten, Keriye, Kumul, Urumçi, Turfan, Aksu, Lopnur bölgelerinde gerçekleştirdiği faaliyetleri, araştırmacıların Sven Hedin hakkındaki görüşleri ve Sven Hedin’in hayatı ve eserlerine dair bilgilere yer verilerek Uygur tarihine ve kültürüne sağladığı katkıları farklı açılardan analiz edilmiştir.

___

  • Berbercan, Mehmet Turgut (2017). “İsveç Türkolojisinden İki Bilgin: Gustaf Raquette ve Gunnar Jarring”. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, (10): 42-54.
  • Ötkür, Zulhayat (2021). Seyyahlar İzinden. İstanbul: Uygur Araştırma Enstitüsü.
  • Törnvall, Gunilla ve Çakmak, Serkan (2014). “Hoten Ve Kaşgar’dan: Gunnar Jarring Ve Jarring Koleksiyonu”. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, (4): 103-111.