Karahanlılar ve Selçukluların Orta Asya Tarihindeki Yeri

Karahanlılar ve Selçuklular Orta Asya tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Maveraünnehir’in tarihi, bu iki devletin temsilcilerinin kendi etki alanlarını genişletmek amacıyla karşılıklı olarak yürüttükleri sert kampanyalara bağlanır. Selçuklu ile Karahanlılar arasındaki ilişkiler X. yüzyılın sonuna dayanmaktadır. Karahanlılar Talas vadisinin batısında, iki siyasi gruplar halinde bölünmüş olan Oğuz birliği ile çekişme halindeydi. Selçuklu Devleti hükümdarları kendilerini Allah'ın yeryüzündeki gölgesi olarak kabul etmekteydiler. Tarihî kaynaklarda onların yönetim şekilleriyle ilgili peygamber hadisleri mevcuttur. Buna göre; sultan Allah’ın yeryüzündeki gölgesidir ve zulme uğramış herkes onun himayesine sığınırdı. Bu konuda Türkler arasında en güvenilir kişi Satuk’tur. Bu yazıda, Doğu yazılı anıtlar ve nümismatik malzemelerden elde edilen bilgilere dayanarak Büyük Selçuklular ve Batı Karahanlı Hanlığı’nın fetihler tarihini ve yöneticileri arasındaki ilişkilerin izlerini sürmeyi amaçlanmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Tarih, Karahanlılar, Selçuklular, Tarihi Kaynaklar, Orta Asya

PDF

___

PRITSAK O. (1953). Die Karachaniden.
АGADZHANOV S. G. (1969). Оcherki istorii оgozov i turkmen Sredney Azii IХ-ХП vv.. Аshkhabad.
BARTHOLD V.V. (1963). Sоchineniya. Vol. I. Моscow.
BARTHOLD V.V. (1963). Sоchineniya. Vol. II. Part 1. Моscow.
BARTHOLD V.V. (1964). Sоchineniya. Vol. II. Part 2. Моscow.
BARTHOLD V.V. (1966). Sоchineniya. Vol. VI. Моscow.
BUNİYATOV Z.М. (1981). Gаrs аn-Niʻmа аs-Sаbi i Каmаl аd-dин ibn Fuvati оb istorii Kаrаkhаnidov. Моscow.
Istoriya Narodov Uzbekistana (1950). Vol. I. Таshkent.
КLYASHTORNİY S.G.. Sultanov Т.I. (1992). Каzаkhstan. Letonisi trekh tisyachiletiy. Аlmа- Аtа.
КОCHNEV B.D. (2006). Numizmaticheskaya istoriya Каrахаkhanidskogo kaganata (991- 1209). Моscow.
Manuscript of TSIOS inv. № 1818.
Manuscript of TSIOS inv. № 5531.
Manuscript of TSIOS inv. № 862.
Маtеriali pо istorii Sredney i Centralnoy Azii X-XIX vv. (1988). Таshkent.
Маtеriali pо istorii tyrkmen i Тurkmenii (1939). Vol. I. Моscow-Leningrad.
МULLA Haji (1988). Bughra-khanlar Tazkirisi. Qashqar.
NIZAMI Aruzi Samarqandi (1963). Sоbranie redkostey. ili Chetire besedi. Моscow.
RADLOFF V.V. (1893). К voprosu ob uygurakh. Sankt-Peterburg.
FEDOROV М.N. (1980). Politicheskaya istoriya Каrаkhаnidov vо vtоrоy pоlоvinе XI v.. Моscow.