Dinleme, konuşma, okuma ve yazma öğretiminin dışında dil öğretiminin bir başka amacı da değer ve kültür öğretimidir. Her dil kendi bünyesinde ait olduğu topluma özgü bir kısım hususiyetler taşıdığından, dili temsil ettiği toplumun değerlerinden soyutlamak mümkün değildir. Bugüne kadar farklı ülkeler arasında ders kitapları aracılığıyla değerler eğitimi konusunda karşılaştırmalı bir çalışmanın yapılmamış olması ve değer kelimesinden yalnızca içinde yaşanılan topluma ait bir kısım motiflerin anlaşılması ciddi bir problemdir. Bu yönüyle çalışma ders kitapları aracılığıyla ülkelerin değerleri arasında bir mukayese yapma şansı vermesi ve her ülkenin kendine has değerlerinin olabileceğini somutlaştırması açısından önemlidir. Çalışma nitel gelenekten faydalanarak yapılmış doküman analizidir. Çalışmada Türkiye ve Kazakistan’da ortaokul seviyesinde okutulan Türkçe, Kazakça ve Rusça ders kitapları benzer özellikler gösteren iki şehirden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yoluyla temin edilmiştir. Ardından kitaplarda verilen değerleri daha kolay tespit etmek adına analize konu olacak veriden örneklem seçme yoluna gidilerek ders kitaplarındaki kurmaca metinler belirlenmiş ve çalışma kurmaca metinler üzerinde yapılmıştır. Çalışma için incelenecek metinler belirlendikten sonra, ortaokul seviyesindeki Kazakça ve Rusça ders kitaplarından belirlenen kurmaca metinler öncelikle Türkçeye çevrilmiş, ardından bu metinlerin kurmaca olup olmadığını teyit etmek açısından alan uzmanlarına müracaat edilerek bu hususta teyit alınmıştır. Veri analizi sırasında öncelikle veri setine hâkim olmak için araştırmacılar ve iki konu alanı uzmanı tarafından veri seti tekrar tekrar okunmuştur. Ardından eldeki veriler içerik analizine tabi tutularak kodlamalar yapılmıştır. Kodlamalar sırasında analiz birimi değer olarak belirlenmiştir. Belirlenen değerler devamında birbirinden bağımsız olacak şekilde bir kısım kategoriler altında toplanmaya çalışılmıştır. Çalışmada ulaşılan nitel verileri desteklemek için ise sayısallaştırmalar yapılmış, elde edilen bulgular yüzde olarak verilmiştir. Çalışma sonucunda başta medeniyet algısı olmak üzere kültürel ve bölgesel birtakım dinamiklerden dolayı din, hayal, karakter, yetenek, Atatürk gibi değerlerin farklılık arz ettiği, buna karşılık yetiştirilmek istenen insan tipiyle bağlantılı olarak ele alınış biçimiyle zaman zaman farklılıklar gösterse de doğa, olumlu değerler ve milli değerler konusunda kitaplarda bir ortaklık bulunduğunu ifade etmek mümkündür.

Another purpose of language teaching apart from listening, speaking reading and writing education is teaching of values and culture. Because any languages have some characteristics specific to the society they belong, it is not possible to isolate languages from the values of the society they represents. Carrying out no comparative studies upon values education through the course books between different countries and understanding only some specific motives related to a society from the word of “value” is a serious problem. In this sense, this study is remarkable for providing the opportunity of making a comparison between the values of the countries through the course books and objectifying the fact that each country has its own specific values. The study was document analysis carried out benefiting from the qualitative tradition. In the study, Turkish, Kazakh and Russian course books used in secondary education grade in Turkey and Kazakhstan were obtained from two cities with similar properties through the convenience sampling method. Subsequently, the fictional texts in the course books were determined choosing samples from the data in order to specify the values presented in the books more easily, and the study was carried out upon these fictional texts. After determining the texts to be analyzed for the study, the fictional texts chosen from Kazakh and Russian course books at secondary education grade were translated into Turkish, and subsequently experts were asked about their opinions on whether these texts were fictional or not in order to confirm the fictiveness of the texts. During the data analysis, the data set was read again and again by the researchers and two experts in order to have a comprehensive knowledge on the data set. Subsequently, obtained data were subjected to content analysis, and the data were coded. During the coding, the analysis unit was determined as value. Determined values were tried to be classified under some categories as independent from each other. Digitization was held in order to support the qualitative data obtained in the study, and the findings were presented as percent. It was possible to mentioned at the end of the study that the values such as the perception of civilization as the leading, religion, dream, character, ability and Atatürk differed due to some cultural and regional dynamics; however, there was an association in books in terms of nature, positive values and national values although the type of discussion differ depending upon the type of person requested to be raised.