NAMIK KEMAL’DE AHLAKİ KAYGI TEMELLİ METİNLEŞTİRME: İNTİBAH VE AHLÂK-I ALÂÎ

Bu makale Namık Kemal’in romancılığının İntibah’la beraber ilk defa yoğun bir ahlâkî kaygıyı, metnin yazılış amacı çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Namık Kemal’in bir ahlâk metni olarak Ahlâk-ı Alâî’ye olan bakışı ve İntibah’da kurmayı denediği tipler göz önüne alındığında; Tanzimat yeniliğinin soysal hayatı ilgilendiren meselelerin başında ahlakın toplumsal, siyasal ve retorik bir sorgulama alanı olduğu görülmektedir. Bu bağlamda İntibah, yeni hayat endişelerini ahlakî bakımdan dile getirirken; bir kaynak ve metot sorunu, Namık Kemal merkezinde dikkatten kaçmaz. Haliyle Tanzimat yeniliğiyle gelen döneme özgü şartların yeni yaşam için yeni bir ahlak anlayışını uygulama pratikleri, asıl üzerinde düşünülmesi ve sorgulanması gereken olgu olarak tartışmaya değerdir.

Anahtar Kelimeler:

Namık Kemal, İntibah, Ahlak, Ahlâk-ı Alâî, Roman

PDF

___

ABDULLAH, Ö. (2016). Teceddüd-i İlmî ve Felsefî Kütübhânesi / Felsefe Mecmûası-Baha Tevfik ve Arkadaşları. Konya: Çizgi Kitabevi. AKÜN, Ö.F. (2006). .Namık Kemal, İstanbul: İslam Ansiklopedisi, Clt., 32, TDVY, BERGSON, H. (2004). Ahlâkın ve Dinin İki Kaynağı, (Çev. M. Mukadder Yakupoğlu) Ankara: Doğu Batı Yayınları. CEVİZCİ, A. (2013). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları. ELİOT, T. S. (2007). Edebiyat Üzerine Düşünceler, (Çev. Sevim Kantarcıoğlu), İstanbul: Paradigma Yayınları ENGÜNÜN, İ. - KERMAN, Zeynep. (2011). Yeni Türk Edebiyatı Metinleri 4. İstanbul: Dergâh Yayınları. HANÇERLİOĞLU, O.(1993). Felsefe Sözlüğü (7. Basım). İstanbul: Remzi Yayınları. KAHRAMAN. A. (1989). “Ahlâk-ı Alâî” İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Clt., 2, TDVY. KEMAL, N. (2015). İntibah. Ankara: Akçağ Yayınları. ______________ (1993). Şark, İbret, 1872. Doğumunun Yüzellinci Yılında Namık Kemal. Ankara: TDKY. MACLNTYRE, A. (2001). Etik’in Kısa Tarihi / Homerik Çağdan Yirminci Yüzyıla. (Çev. Hakkı Hünler-Solmaz Zelyüt Hünler) İstanbul: Paradigma Yayınları. OKAY, O. (1987). Tanzimat Edebiyatı Hikâye-Roman-Şiir. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları. OKTAY, A. S. (2015). Kınalızâde Ali Efendi ve Ahlâk-ı Alâî (3. Basım). İstanbul: İz Yayınları. ÖZÖN, M. N. (1938). Namık Kemal ve İbret Gazetesi. Ankara: Remzi Kitabevi. PARLATIR, İ. (1992). Tanzimat Romanında Kölelik. Ankara: TTKY. SMİTH, D. W. (2013). Saf İçkin Yaşam. (Çev. Emre Koyuncu). İstanbul: Norgunk Yayınları. SUCKİEL, E. K. (2003). William James’in Pragmatik Felsefesi. (Çev. Celal Türer) İstanbul: Paradigma Yayınları TANPINAR, A. H. (2003). 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi (10. Basım). İstanbul: Çağlayan Kitabevi. ________________________(2000). Edebiyat Üzerine Makaleler (6. Basım). İstanbul: Dergâh Yayınları. TANSEL, F. A. (1986). Namık Kemal ve Hususi Mektupları IV. Ankara: TTKY. ÜLKEN, H. Z. (2010) Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi (19. Basım). İstanbul: Ülken Yayınları.