ÇAĞDAŞ TÜRK ROMANININ SORUNLARI VE ROMANDA YENİ AÇILIMLAR

Tanpınar 1930’lu yıllarda yazmış olduğu Bizde Roman başlıklı yazısında roman yazarlarının, Türk toplumuna Batılı romancıların penceresinden baktıkları için, “samimi” olamadıklarından ve bununla bağlantılı olarak Türk romanının henüz “intikal” dönemini tamamlamamış olduğundan yakınır. Tanpınar’dan yaklaşık otuz yıl sonra ünlü romancı Kemal Tahir ise 1945’lere kadar Türk romancılarının kendi toplumlarını derinliğine tanımadıklarından dolayı “Batı romanının kopyacısı” hâline geldiklerini söylemektedir. Ne ki tek bir eserle roman dünyasına adım attığımız 1872 yılından bugüne gelinceye kadar 140 yıla yakın bir zaman geçti. Özellikle son yıllarda yayımlanan romanlar Cumhuriyet tarihimizde eşi görülmemiş bir hacme ulaştı ve o ölçüde ilgi gördü. Öyle ki kimi romanların baskısı yüzbinleri bulurken kimileri 500, 600 baskı sayısıyla milyonlarla buluştu. Kuşkusuz bu tablo okuma sorunu olan bir toplum için pek çoğumuzca belki iyimserlikle karşılanabilir, ama nitelik bakımından aynı düşünceleri paylaşmak zor. Öte yandan eserlerin önemli bir bölümü, ciddi bir eleştiri yerine ısmarlamacı anlayışa göre yorumlandıkları için, nitelikleriyle değil, niceliksel yanlarıyla dikkati çektiler. Öyle ki iyi eser okuyucusunu bulur genel ve yerleşik yargısı, yerini, iyi reklam daha çok okur ve doğal olarak çok gelir getirir yargısına bıraktı. Bu yazıda söz konusu sorunlar dikkate alınarak Türk romanının bugünkü durumu incelenmektedir.

___

ANDAÇ, F. (1998). Romanda ve Öyküde Yeni Açılımlar 1940-1950. Cumhuriyet Dönemi Türk
Edebiyatı, Cumhuriyet dönemi Türk Edebiyatı Sempozyumu 22-22 Kasım 1998,
Ankara: Edebiyatçılar Derneği Yay.
BOYNUKARA, H. (2005) Post-modernin mi Var Derdin Var. Dergibi.
BOYNUKARA, H. (2007). Gerçeği Besleyen Kurgu, Kurguyu Besleyen Gerçek, Roman ve
Tarih: Tarihi Roman, II. Kayseri ve Yöresi Kültür Sanat ve Edebiyat Bilgi Şöleni 10-12
Nisan 2006, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
[BÖRTECENE] A. Oktay. (2003). Romanımıza Ne Oldu? 1. Bs. İstanbul: Dünya Aktüel Yay.
[DEMİR] K. Tahir. (1991). Notlar / Roman Notları 1. (haz. Cengiz YAZOĞLU). İstanbul:
Bağlam Yayınları.
ECEVİT Y. (2008). Post-modern Türk Romanında Osmanlıca Kullanımı. Hece Düşüncede,
Edebiyatta, Sanatta, Modernizmden Post-modernizme Özel Sayısı 138-139-140,
Ankara: İletişim Yay.
ERCİYES, C. (2007) Başka Bir Zamanın Yazarı. Radikal Kitap 207.
GÜNDÜZ, O. (2005). 2004 yılında Romanlarımız ve Romancılarımız. TYB Türkiye Kültür ve
Sanat Yıllığı, Ankara.
GÜNDÜZ, O. (2005). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı. Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1839-
(Ed. Ramazan KORKMAZ, vd.). (2. baskı). Ankara: Grafiker Yay.
GÜNDÜZ, O. (2006) 1960 Sonrası Türk Romanı, Türk Edebiyatı Tarihi - 4 (Ed. Osman
HORATA, Ramazan KORKMAZ vd.). İstanbul: KB Yayınları.
GÜNDÜZ, O. (2008). 2007 yılında Romanlarımız ve Romancılarımız. TYB Türkiye Kültür ve
Sanat Yıllığı, Ankara: TYB Yayınları.
GÜNDÜZ, O. (2012). İhsan Oktay Anar’ın Kurgu Dünyası, Anar’ın Kurgu Evreninde Postmodern
Bir Gezinti. (2. baskı). Ankara: Grafiker Yay.
KURT, M. (2003). Romanın Ateşle İmtihanı. Kitap Haber-14, İstanbul.
KUTLU, A. (1998). Roman ve Öykünün Konu Alanındaki Genişlemeler. Cumhuriyet Dönemi
Türk Edebiyatı, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Sempozyumu 20-22 Kasım 1998,
Ankara: Edebiyatçılar Derneği Yay.
PAMUK, O. (2.1994). Roman Çağı Başlıyor. Türk Edebiyatı 244.
[SOLOK] C. Kudret. (2004). Türk Edebiyatında Hikaye ve Roman 3, 1923-1959 Cumhuriyet
Dönemi. (1. baskı). İstanbul: Dünya Kitapları.
TANPINAR, A. H. (1977). Bizde Roman I-II Edebiyat Üzerine Makaleler. (2. baskı). İstanbul:
Dergâh Yay.
TORUN, Ş. (2003). Türk Romanının Popüler Serüveni. Kitap Haber-14, İstanbul.
TÜRKEŞ, A. Ö. (2008). Roman 2007. Virgül, 2(115).