GÜNÜMÜZ TÜRKMEN TÜRKÇESİNDE ŞAHIS İFADESİ TAŞIYAN ZARF-FİİLLER

Türkçede fiillere eklenerek zaman, süreç, sebep, tarz, şart gibi yönlerden zarf görevinde kullanılan zarf-fiiller, eski Türkçeden beri esas itibariyle şahıs eki almaz. Türkiye Türkçesinde yalnız isim-fiillerden ve sıfat-fiillerden meydana gelen türemiş zarf-fiillerde şahıs ifadesi görülebilmektedir. Günümüz Türkmen Türkçesinde ise türemiş zarf-fiillerde görülebilen şahıs ifadesinin yanı sıra diğer Oğuz grubu Türk lehçelerinden farklı olarak iyelik ekleri vasıtasıyla basit zarf-fiillerde de şahıs ifadesi görülebilmektedir. Çalışmamıza merkez edindiğimiz Türkmen Türkçesindeki zarf-fiillerin şahıs ifadesi taşıyabilme özelliklerine daha önce yapılmış çalışmalarda değinilmiş fakat konu müstakil olarak ele alınıp incelenmemiştir. Bu sebeple çalışmada Türkmen Türkçesinde şahıs ifadesi taşıyan zarf-fiiller Türkiye Türkçesiyle benzer ve ayrılan yönleri karşılaştırılıp örneklerle ayrıntılandırılarak verilmeye çalışılacaktır.

___

  • BANGUOĞLU, T. (2015). Türkçenin Grameri (10. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu
  • Yayınları.
  • BORCAKOV, A., SARIHANOV, M., SÖYEGOV, M., HOCAYEV, B. ve ÄRNAZAROV, S.
  • (2000). Türkmen Diliniñ Grammatikası, Morfologiya. Aşkabat, 1999. (TDK armağanı).
  • Ankara: Ruh Neşiryat.
  • BURAN, A., ALKAYA, E. ve YALÇIN, S. K. (2014). Çağdaş Türk Yazı Dilleri Güneybatı /
  • Oğuz Grubu. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • BURAN, A. ve ALKAYA, E. (2013). Çağdaş Türk Lehçeleri (9. Baskı). Ankara: Akçağ
  • Yayınları.
  • CLARK, L. (1998). Turkmen Reference Grammer (Yay: L. Johanson). Wiesbaden:
  • Harrassowitz Verlag.
  • DELİCE, T. B. (2010). Türkmen Türkçesinde Fiil. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum:
  • Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • DOĞAN, L. (2010). Türkmen Türkçesi. Çağdaş Türk Lehçeleri El Kitabı. (Ed: L. Doğan).
  • İstanbul: Kriter Yayınları
  • ERCİLASUN, A. B. vd. (1991). Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü. Ankara: Kültür
  • Bakanlığı Yayınları.
  • ERGİN, M. (2013). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak.
  • GABAIN, A. V. (1988). Eski Türkçenin Grameri. (Çev: M. Akalın). Ankara: Türk Tarih
  • Kurumu Yayınları 532.
  • GENCAN, T. N. (1979). Dilbilgisi (4. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları 418.
  • GÜLSEVİN, G. (1990). Türkçede -sa Şart Gerundiumu Üzerine. Türk Dili, 467, 276 - 279.
  • KARA, M. (2007). Türkmen Türkçesi. Türk Lehçeleri Grameri. (Ed: A. B. Ercilasun). Ankara:
  • Akçağ Yayınları, s. 231 - 290.
  • KARAAĞAÇ, G. (2013). Türkçenin Dil Bilgisi (2. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
  • KORKMAZ, Z. (2014). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi (4. Baskı). Ankara: Türk Dil
  • Kurumu Yayınları.
  • SARIYEV, B. ve GÜDER, N. (1998). Türkmencenin Grameri (II Morfologiya: Şekil Bilgisi).
  • Ankara: Türk Dünyası Gençlerinin Mahtumkulu Yayın Birliği.
  • TEKİN, F. (2013). İken / -Ken ekinin Türkçe’de Görünümü. 8. Milletlerarası Türkoloji
  • Kongresi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, s. 511 - 518.
  • TEKİN, Ş. (2014). İştikakçının Köşesi Türk Dilinde Kelimelerin ve Eklerin Hayatı Üzerine
  • Denemeler. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • TÜRKMEN, E. (2015). Türkmen Türkçesinde Zarf-Fiiller. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
  • Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • UYGUR, C. V. (2011). Türkmen Türkçesi. Isparta: Fakülte Kitabevi 89.
  • YÜCE, N. (1999). Gerundien Im Turkischen: Eine Morphologische und Syntaktische
  • Unterschung (Yay: M. Ölmez). İstanbul: Simurg Yayınları.
  • İnternet Kaynakları
  • http://gollanma.com/kitaphana, Mayıs 2016.
  • Taranan Eserler
  • AŞYR, Ç. (1986). Göreş. Aşgabat: Türkmenistan Neşirýaty.
  • ÇARYÝEWA, O. ve HANMYRADOW, G. (2008). Diplom Işlerini Taýýarlamak. Aşgabat:
  • Ylym Neşirýaty.
  • DURDYÝEWA, A. (2006). Ependi. Aşgabat: Miras.
  • ERGUN, M. ve SAKAOĞLU, S. (1991). Türkmen Halk Masalları. Ankara: Kültür Bakanlığı
  • Yayınları.
  • GOWŞUDOW, A. (1990). Mähri-Vepa (Roman). Aşgabat: Mekdep Kitaphanası Magarıf.
  • ÖZKAN, İ. (1999). Ependi Şorta Sözler, Yomaklar Nasreddin Hoca Fıkraları. Ankara: TİKA.
  • RECEBOW, R. (1991). Gadym Türkmen Edebiýaty (VIII - XII Asyrlar). Aşgabat: Ylym.
  • REICHL, K. (1982). Türkmenische Märchen. Bochum: Studienverlag Brockmeyer.
  • SARYHANOW, N. (2007). Şükür Bagşy. Aşgabat: Türkmen Döwlet Neşirýat Gullugy.
  • Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi 11 (Nesir-Nazım), (1998). Türkmenistan Türk
  • Edebiyatı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • WELSAPAR, A. (2002). Kepjebaş (Roman). Stockholm: Gün Neşirýaty.
  • WELSAPAR, A. (2004). Böwsülen Tümlük (Roman). Stockholm: Gün Neşirýaty.
  • WELSAPAR, A. (2007). Mülli Tahyryñ Hudaýlygy. Stockholm: Gün Neşirýaty.