NURMƏHƏMMƏD ƏNDƏLİBİN QƏZƏLLƏRİNİN DİL VƏ MƏZMUN XÜSUSİYYƏTLƏRİ

Qəzəllərini incələdiyimiz Nurməhəmməd Əndəlib ərəb və fars dillərini çox yaxşı bilən və bunu şeirlərində göstərən, dövrünün mədəni səviyyəli alim bir şairidir. Şəkil baxımından 5-11 beytdən yaranan qəzəllərində tam və zəngin qafiyə ilə rədiflər ahəngi yaratmağa kömək etmişdir. Beş fərqli əruz vəznini uğurla istifadə edən şairin qəzəllərində Türkməncə kəlimələr çoxluq təşkil etsə də, ərəb və fars sözlərinə daha çox yer verilmişdir. Aşiq məşuq münasibətlərini ustaca ələ alan şair xüsusilə sevgilini çok konkret ifadələrlə təsvir etmiş, adətən gözlər önünə mükəmməl bir sevgili tipi sərmişdir. Qürbəti ələ alan bir qəzəli istisna olmaqla təbiəti və baharın gəlişindən bəhs edən qəzəli də diqqət çəkməkdədir.

Anahtar Kelimeler:

Türkmən Ədəbiyyatı, Əndəlib, Qəzəl, Əruz Qəlibi, , Qafiyə, Rədif

LANGUAGE AND CONTENT FEATURES OF NURMAHAMMAD ANDALIB'S GHAZALS

Nurmuhamed Anedib is a cultural scholar of the time, who knows Arabic and Persian very well and shows it in his poems. In terms of picture, ghazs from 5 to 11 inches have helped to create a harmony with the full and rich rhymes. The poet's ghazals, who successfully used five different eros, have a lot of Turkmen words, but more are given in Arabic and Persian. A poet who has mastered romance relationships, especially describes his lover with very specific expressions, usually has a kind of beloved type in his eyes. The gazelle, which deals with the nature and the arrival of the spring, is an exception, except for a ghazal that deals with the other.

Keywords:

Turkmen Literature, Anedlib, Ghazal, Aruz Mold, Rhymed, Rage,

PDF

___

AYAN, G. (2007). Nur Muhammed Andelip ve Yusuf Kıssası. Kazakistan ve Türkiye’nin Ortak Kültürel Değerleri Sempozyumu. 21-23 Mayıs, Bildirileri Kitabı, Almatı.
DEMİRCİ, M. (2017). Büyük Türkmen şairi Molla Nefes. Uluslararası Türkçe Edebiyyat Kültür Dergisi, S. 6, s. 312-330.
İPEKTEN, H. (1999). Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz. 3. Baskı, Dergâh Yayınları, İstanbul.
İSEN, M. (1994). Aruzun Anadolu’daki Gelişme Çizgisi. TDAY-Belleten, Ankara, s. 119-125.
MEREDOV, A. (1970). Görkəzilən iş. Aşgabad.
SELÇUK, E. (2007). Hasmi Divanı (İnceleme-Metin), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Konya.
SELÇUK, E. (2010). XVIII. Asır Türkmen Şairi Nurmuhammet Andelip’in Şiirlerinde Aruz. Türkmen İlmi Galkınış ve Halkara Gatnaşıklar Yolunda, Türkmenistanın Ilımlar Akademiyasının İlim Neşiryatı-Halkara Türkmen-Türk Universiteti, Aşgabad, s. 485-497.
SƏFƏRLI, A. (2018). Türkmən ədəbiyyatı nümayəndəsi Nurməhəmməd Əndəlibin lirika yaradıcılığı. Ankara 3rd İnternational Conference of science. Ankara / Turkey. 31st of July. №1, 30-34 səh.
http://www.kardeskalemler.com/haziran2011/kitap_gordum_andelipten.htm