Adıyaman İlinde Farklı Ekosistemlerdeki Hububat Alanlarında Yumurta Paraziotiti (Trissolcus spp.)’nin Süne, Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera: Scutelleridae) Popülasyonu Üzerindeki Etkinliği

Bu çalışma, Adıyaman ilinde 2007-2009 yıllarında buğday-doğal ağaçlık alan, Buğday- kanola, mercimek, yoncalık ve monokültür buğday ekosistemlerinde yer alan en az 10 da’lık 15 buğday tarlasında yürütülmüştür. Çalışmalarda Kışlamış Süne Ergini (KSE) ve nimf+Yeni Nesil Süne Ergin (YNSE) yoğunlukları ile Süne yumurta parazitlenme oranları 4 farklı ekosistemde karşılaştırılmıştır. Örneklemeler her bir tarlada mart-haziran aylarında haftada bir kez 4 tekerrürlü olarak atrap ve çerçeve (1 4 m-2) kullanılarak yapılmıştır. Çalışmalar sonucunda; Buğday-doğal ağaçlık alanda (BDAA) KSE yoğunluklarının 0.6-2.0 KSE 10 atrap-1; nimf’lerin ise 3.1-29.9 nimf 10 atrap-1, Süne yumurtalarında parazitlenme oranlarının ise %32.4 ile %65.5 arasında değişmiştir. Buğday-kanola, buğday mercimek, buğday-yonca ve monokültür buğday tarlalarında ise her üç yılda, KSE yoğunluğunun ortalama 0.7 ve 5.2 (KSE 10 atrap-1), nimf+YNSE yoğunluğunun ortalama 17.9 ve 70.0 (nimf+YNSE 10 atrap-1) ve yumurta parazitlenme oranlarının ise %0 ile %43.5 arasında belirlenmiştir. KSE ve nimf yoğunlukları ile parazitlenme oranların yıldan yıla ve ekosistemden ekosisteme göre değiştiği, ancak parazitlenme oranlarının BDAA ekosisteminde diğer ekosistemlerden daha yüksek olduğu kaydedilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Buğday, farklı ekosistemler, süne ve nimf yoğunlukları, parazitlenme oranı

Effectiveness of Egg Parasitoids (Trissolcus spp.) on Population of Sunn pest, Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera: Scutelleridae) in Cereals in Different Ecosystems of Adıyaman

This study was conducted at fifteen wheat fields comprising “natural wooded area-wheat”, Canola, Lentil, alfalfa and “monocultured wheat fields”, each of which had at least 10 da in Adıyaman province between the years of 2007-2009. In the studies, the density of overwintered adult Sunnpest (OAS), nypmh+new generation adult Sunnpest (NGAS) and parasitism rate of Sunnpest eggs were compared with one another at four different ecosystems. Sampling was made by using net and frame (1 4m-2) once a week in March and June months with four replications at each field. As a result of these studies, at wheat fields near-by the natural woodland, OAS densities had the range of 0.6-2.0 OAS 10net-1, nymph densities ranged between 3.1-29.9 nymph+NGAS 10net-1 and parasitism rates of Sunnpest eggs ranged between 32.4-65.5%. OAS densities ranged between 0.7-5.2 OAS 10net-1, parasitism rates of Sunnpest eggs varied between 0.0-43.5% and nymph density ranged between 17.9-70.0 nymph+NGAS 10 net-1 in wheat fields near-by Canola, Lentil, alfalfa fields, and the monocultured fields, respectively. It was concluded that OAS and nymph densities and parasitism rates varied from year to year and from ecosystem to ecosystem; however, parasitism rates were found higher in wheat ecosystem near-by the natural woodland compared with other ecosystems.

Keywords:

Wheat, different ecosystems, sunnpest and nymph density, parasitism rates,

PDF

___

Akıncı, A. R., & Soysal, A. (1992). Trakya Bölgesi’nde Süne (Eurygaster spp.)'nin yumurta parazitoitleri ve etkinlikleri üzerinde araştırmalar. Uluslararası Entegre Zirai Mücadele Sempozyumu, İzmir.
Anonim, 1995. Zirai Mücadele Teknik Talimatları, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara.
İslamoğlu, M., S. Kornoşor & Tarla, Ş. (2008). Süne yumurta parazitoiti Trissolcus semistriatus (Nees) (Hymenoptera: Scelionidae)’un kitle üretimi ve salım alanlarında etkinliğinin belirlenmesi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran 2008 Konya. 921-931.
Kıvan, M. (1992). Tekirdağ ve çevresinde Eurygaster spp. (Heteroptera: Scutelleridae) türleri, tanınmaları ve yayılışları ile bunlardan Eurygaster integriceps Put.‘in biyolojisi ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Kıvan, M. (1998). Eurygaster integriceps Put. (Heterotera, Scutellerdae)’nin yumurta parazitoiti Trissolcus semistriatus Nees (Hymenoptera: Scelionidae)’un biyolojisi üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 22(4), 243-257.
Kıvan, M., & Kılıç, N. (2002). Host preference: parasitism, emergence and development of Trissolcus semistriatus (Hym., Scelonidae) in various host eggs. Journal Applied Entomology, 126, 395–399.
Kıvan, M., & Kılıç, N. (2003). Influence of host species and their ages on host repreference of Trissolcus semistriatus. BioControl, 49(5), 1-10.
Lodos, N. (1961). Türkiye, Irak, İran ve Suriye’de Süne (Eurygaster integriceps Put.) Problemi Üzerinde İncelemeler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:51, İzmir.
Lomer, C., & Moore D. (1999). Süne’nin özellikle Eurygaster integriceps Put. (Hem.: Scutelleridae)’in entegre mücadelesinde biyopestisitlerin potansiyel rolü. III. Workshop Raporu, Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü, Ankara.
Martin, H. E., Javahery, M., & Jadjabi, G. (1969). Not sur la punaise des cereales (Eurygaster integriceps Put.) et deses parasites du genre Asolcus qu İran. Applied Entomology and Phytopathology, 28, 38-46.
Morales-Agacino, E. (1972). FAO Report to the Government of Iran on the ecology of the cereal bug and on the this pest. Boletin Informativo de Plagas, 91, 25-56.
Öncüer, C., & Kıvan, M. (1995). Tekirdağ ve çevresinde Eurygaster (Het.: Scutelleridae) türleri, tanımları, yayılışları ve bunlardan Eurygaster integriceps Put.’in biyolojisi ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Türkiye Tarım ve Orman Dergisi, 19(4), 223-230.
Remaudiere, G. (1979). Les factureures de regulation des populations d. Eurygaster et methodes de prevention ecologique. Bulletin Srop, 11(2), 10-14.
Safavi, M. (1968). Etude biologique et ecologique des hymenopteres parasites des eufs des punasies des cereals. Entomophaga, 13(5), 381-495.
Şimşek, N., & Sezer, A. C. (1985). Hatay ilinde buğdayda Süne (Eurygaster integriceps Put.)’nin (Eurygaster integriceps Put.) yumurta ve nimf populasyonu ile zararı üzerinde ön çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 25(1-2), 30-48.
Şimşek, Z., & Yaşarakıncı, N. (1986). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Süne yumurta parazitoitleri (Trissolcus spp.)'nin etkinliği üzerinde rol oynayan faktörler. Türkiye I. Biyolojik Mücadele Kongresi, Adana.
Şimşek, Z., & Yaşarakıncı, N. (1990). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Süne (Eurygaster integriceps Put.) Yumurta Parazitoitleri (Trissolcus spp.)'nin biyo-ekolojisi. Uluslararası Biyolojik Mücadele Sempozyumu, Antalya.
Şimşek, Z., Yılmaz, T., & Yaşarakıncı, N. (1994). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Süne (Eurygaster integriceps Put.) ile yumurta parazitoiti (Trissolcus semistriatus Nees)’nin populasyon gelişmeleri üzerinde araştırmalar. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi, İzmir.
Şimşek, Z. (1995). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Süne (Eurygaster integriceps Put.) yumurta parazitoidleri (Trissolcus semistriatus Nees, T. vasilievi Mayr.) ile ara konukçularını populasyon durumu üzerinde araştırmalar. GAP Bölgesi Bitki Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu, Şanlıurfa.
Şimşek, Z. (1998). Hububat hortumlu böceği [Pachytychius hordei (Brullé) (Col.: Curculionidae]’nin yoğunluk tespitinde çerçeve yöntemi yerine atrapla sayım yönteminin kullanılma olanakları üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 38(1-2), 59-64.
Şimşek, Z., & Öner, N. (2001). Kızılırmak (Çankırı) ilçesinde yeşil kuşak tesisi ile hububatın önemli zararlılarından olan Süne (Eurygaster spp.) ve Kımıl (Aelia spp.)´ın yumurta parazitoitleri (Trissolcus grandis Thomson)´ ne uygun ekolojik koşulların sağlanması. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(1-2), 59-69.
Tarla, Ş. & Tarla, G. (2019). Effect of different directions glued host eggs on some biological characteristics of Trissolcus semistriatus Nees (Hymenoptera: Scelionidae). Mas International Conference on Mathematics-Engıneering-Natural&Medical Sciences-III, February 2-3, 2019, Şanlıurfa-Turkey, p. 413-418.
Tarla, Ş. & Kornoşor, S. (2003). Süne yumurta parazitoiti Trissolcus semistriatus Nees (Hymenoptera: Scelionidae)’un Süne’nin biyolojik mücadelesinde salımı ve etkinliğinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (3): 69-78.
Yiğit, A., Doğanlar, M., Sertkaya, E., & Evren, N. (2003). Şanlıurfa’da Süne, Eurygaster integriceps Put. (Het., Scutelleridae) örneklemesinde iki yöntemin karşılaştırılması. GAP III. Tarım Kongresi, Şanlıurfa.
Zwölfer, W. 1942. Anadolu’nun Zararlı Direnlerinin Tanınması Üzerinde Etüd II., Süne (Eurygaster integriceps Put.)’nin Kendisinin Muhit Hayatının Faktörlere Karşı Münasebetleri. Ziraat Vekaleti Neşriyatı, Ankara.